Saudische militaire coalitie: Iran zit achter aanvallen op olie-installaties

Volgens woordvoerder kolonel Turki al-Malki van de Saudische militaire coalitie blijkt uit het eerste onderzoek dat het om Iraanse wapens gaat, die niet vanuit Jemen werden afgevuurd.

Aanvankelijk hadden de Houthi-rebellen (die gesteund worden door Iran) de verantwoordelijkheid opgeëist voor de aanvallen op de olie-installaties, waaronder de grootste van Saudi-Arabië. De reeks aanvallen zou zijn uitgevoerd met drones. Maar de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo wees meteen met de beschuldigende vinger naar Teheran.

Eerder waren er geruchten dat de aanval mogelijk uit Irak kwam, maar Irak heeft dat meermaals ontkend. De Iraakse premier Adel Abdel-Mahdi zei ook dat Washington zich ervan bewust is dat het Iraakse grondgebied niet gebruikt werd tijdens de aanval. Dat zouden de twee landen telefonisch besproken hebben en zijn ook overeen gekomen om informatie uit te wisselen.

In Irak bevinden zich verschillende milities en paramilitaire groeperingen die door Iran worden gesteund, waardoor het land zich in een delicate situatie bevindt tussen vijanden Iran en Saudi-Arabië, de belangrijkste bondgenoot van de Verenigde Staten in de regio. Teheran heeft eerder alle betrokkenheid ontkend.

President Trump liet zondag in een tweet weten dat de Verenigde Staten klaar staan voor een eventuele vergeldingsaanval, “maar we wachten af wie er volgens Saudi-Arabië achter deze aanval zat en hoe we verder moeten gaan”. Malki zei maandag op een persconferentie in de Saudische hoofdstad Riyad dat het nog niet helemaal duidelijk is waar de drones vandaan kwamen, maar volgens hem staat wel vast dat het niet uit Jemen was, zoals de Houthi’s beweren.

Houthi-rebellen dreigen met nieuwe aanvallen

Na de drone-aanval op Saudi-Arabische oliecentrales, hebben de Jemenitische Houthi-rebellen het buurland bedreigd met nieuwe aanvallen. “We verzekeren het Saudische regime dat we een lange arm hebben en op elk moment, op elke gewenste plaats kunnen toeslaan”, zei Houthi-woordvoerder Jihja Sari op maandag.

De woordvoerder waarschuwde bedrijven en buitenlanders ook om niet in de gebombardeerde oliecentrales te blijven, omdat ze elk moment kunnen getroffen worden. Hij eiste dat Saudi-Arabië een einde zou maken aan de “agressie” tegen Jemen en aan de blokkade van het land.

Sinds 2014 zijn grote delen van Jemen onder de controle van de Houthi’s gekomen, waaronder de hoofdstad Sanaa. Een militaire coalitie onder leiding van Saudi-Arabië probeert de rebellen te bestrijden met onder meer luchtaanvallen. Het soennitische koninkrijk ziet de rebellen als een hechte bondgenoot van aartsvijand Iran.

Dalende olieproductie

Door de aanvallen van afgelopen zaterdag nam de Saudische olieproductie met bijna de helft af. Voor de olieproductie in de hele wereld betekent dat een vermindering met vijf procent. Al-Malki verzekerde dat Saudi-Arabië in staat is zijn belangrijkste energie-installaties te beschermen. Volgens hem was deze “laffe aanval” vooral gericht op de wereldeconomie, niet zozeer op Saudi-Arabië. De Saudiërs voerden geen bewijzen aan voor hun beschuldigingen tegen Iran, dat zij als hun gevaarlijkste vijand in de regio beschouwen.

De Amerikaanse regering gaf zondag satellietfoto’s vrij waarop zeker 17 plaatsen te zien zouden zijn waar de olie-installaties zijn geraakt door aanvallen die uit het noorden of noordwesten kwamen. Dat zou betekenen dat de aanval is uitgevoerd vanuit Iran of Irak, in plaats van Jemen. “Terwijl er wordt gepraat over de-escalatie, heeft Iran een ongeëvenaarde aanval uitgevoerd op de energievoorraad van de wereld”, twitterde Pompeo . “Er is geen bewijs dat de aanvallen uit Jemen kwamen.”

Iran noemt de beschuldigingen maandag op de staatstelevisie “onacceptabel” en “nergens op gebaseerd”. Volgens een woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken zijn ze bedoeld om ‘acties’ tegen Iran te rechtvaardigen. “Dergelijke opmerkingen lijken op een complot van inlichtingendiensten om de reputatie van een land te schaden, en zo een kader te creëren voor toekomstige acties”, zei woordvoerder Abbas Mousavi.

‘Klaar voor oorlog’

De Iraanse Revolutionaire Garde liet zondag weten klaar te zijn voor een oorlog. De hoogste man van de luchtmacht van dit elitekorps dreigde dat Iraanse raketten Amerikaanse bases en schepen binnen een bereik van 2.000 kilometer konden raken.

“Vanwege de spanningen en de gevoelige situatie is onze regio een kruitvat”, zei brigadier-generaal Amir Ali Hajizadeh. “Niemand wil een oorlog, maar het is mogelijk dat er een conflict ontstaat door een misverstand. Wij zijn daar volledig op voorbereid.”

Olieprijzen

De aanvallen hebben maandag tot een scherpe stijging van de olieprijzen geleid. De prijs van Brentolie steeg in Singapore met 19 procent naar 71,95 dollar per vat. Daarna zakte de koers weer wat.

De aanvallen waren gericht op twee belangrijke olie-installaties van het staatsoliebedrijf Saudi Aramco in Khurhais en Abqaiq. Op dat laatste olieveld, in het noordoosten van het land, staat de grootste olieraffinaderij ter wereld. Door de aanvallen van zaterdagnacht heeft het bedrijf haar olieproductie bijna gehalveerd met een vermindering van 5,7 miljoen vaten per dag. Dat is een krimp van 5 procent van de wereldproductie.

De olieprijs zakte weer enigszins nadat president Trump toestemming gaf om de strategische reserve van de VS te gebruiken “als dat nodig is”. Die voorraad werd gevormd na de oliecrisis van 1973. “Meer dan genoeg olie”, twitterde hij.

Saudi Aramco-topman Amin Nasser beloofde zondag binnen 48 uur meer duidelijkheid te geven over hoe het herstel van de productie vordert. De branden zijn volgens hem onder controle. Het bedrijf verwacht op korte termijn geen problemen. De voorraden zouden voldoende zijn om nog wekenlang te kunnen leveren.

De meeste Saudische olie gaat naar Azië, met name naar China. Europa is met minder dan 1 miljoen vaten een kleinere afnemer.