Wat vinden Congolezen zelf van de beloftes van hun president Tshisekedi?

"Ik heb nieuwe scholen gebouwd! Ik heb ziekenhuizen hersteld en wegen aangelegd!" Telkens antwoordt het publiek met een krachtig "Beton!" op de uitspraken van  president Félix Tshisekedi. Voor hen is hij nu al de man die uitvoert wat hij heeft beloofd toen hij aan de macht kwam. Scholen bouwen dus. Maar ook de maatregel om gratis basisonderwijs in te voeren valt bij veel geïnterviewden in de smaak. Dat is een goede maatregel om de mentaliteit te veranderen, vinden sommigen.

Het is opvallend hoe hoopvol deze aanhangers zijn. Heel wat Congolezen uit de diaspora zijn van de UDPS-partij, die vader Etienne Tshisekedi had uitgebouwd tot de spreekbuis van de oppositie onder president Mobutu én president Kabila. Het publiek verwacht van zoon Felix dat hij het motto van zijn vader uitvoert: "Papa alobaki: le peuple d'abord". "Je vader heeft gezegd: "het volk eerst". Nu moet u dat uitvoeren." Kan hij dat wel in een land dat de voorbije tientallen jaren nauwelijks vrede en welvaart heeft gekend? "Ja, er zijn enorme uitdagingen, zegt Martine, maar als hij goed samenwerkt, ook met mensen die niet tot zijn eigen politieke strekking horen, dan kan hij daarin slagen.

Niet alle Congolezen zijn het eens met wat de president hier komt vertellen en al zeker niet met de ontvangst vol eerbetoon die hij kreeg van de Belgische regering en de economische belanghebbenden. In de wijk Matonge in Brussel hebben enkelen nog steeds niet verteerd dat Tshisekedi's verkiezing erg omstreden was. Ze vinden hem een marionet van oud-president Kabila, zoals ook de officiële verliezer, Martin Fayulu beweert. Kabila's coalitie houdt sleutelposten in de Congolese regering en heeft de meerderheid in het parlement. 

De voor- en tegenstanders hier in België blijven een klein segment van de Congolese samenleving. Velen van hen zijn hier al sinds de jaren '80 komen wonen als politieke vluchtelingen. Medestanders van vader Tshisekedi en later oude getrouwen van Mobutu. Zij hebben weinig voeling met de dagdagelijkse realiteit in Congo zelf. Journalist en schrijver Magloire Paluku van Radio Kivu 1 in het oosten van Congo noemt in een artikel op Facebook de toespraak in de Heizel overbodig:  "De Congolees is in Congo, en leeft met de onveiligheid. De Congolees van het buitenland is op straat, heeft internet en heeft zijn gelukkige leven, ver van Beni." 

Een mensenrechtenactiviste uit Goma heeft fel betoogd tegen Kabila en heeft altijd transparante verkiezingen geëist. Nu zegt ze dat "het volk de bittere pil van de ongeloofwaardige en ondoorzichtige verkiezing slikt omdat het het wanbeleid van het Kabila-regime moe was." 

"Er zijn twee groepen", zegt een inwoner van Kinshasa. De eerste steunt de nieuwe president voluit. De tweede, en dat is de meerderheid, weet heel goed dat de president aan de macht is gekomen na een geheim akkoord met de uittredende president. De belangrijkste posten zijn in de handen gebleven van het Kabila-kamp: in de regering, het parlement en de provincieraden. Binnenkort zal dat ook gebeuren met de publieke instellingen. Een groot deel van de bevolking leeft nog elke dag in de economische miserie en is niet opgezet met de verklaringen van de nieuwe president. "

Een andere inwoner in Kinshasa is wel optimistisch. Hij geeft Tshisekedi het voordeel van de twijfel  en zegt dat vooral de aanhangers van Martin Fayulu en zijn coalitie LAMUKA, ontgoocheld blijven. (lees voort onder de foto van Felix Tshisekedi)

Het is duidelijk dat de Congolese president nog lang niet heel zijn volk op dezelfde lijn heeft. Zijn charmeoffensief in België en later ook bij de Verenigde Naties in New York, is voor hem dan ook van levensbelang om aan politiek, financieel en economisch gewicht te winnen in eigen land. 

Maar zelfs al komt er geld voor de vrede, de gezondheidszorg en de infrastructuur, zelfs al wordt er na twintig jaar een oplossing gevonden voor het geweld in het oosten, dan nog moet de president als persoon het verschil maken. Hij zal moreel gezag moeten opbouwen en dat kan alleen door zich los te wringen uit de tentakels van Kabila en door zijn slechte imago van "omgekochte politicus" op te poetsen. Anders blijven zijn ronkende beloftes over "de waardigheid, de trots en het geluk van het verenigde, welvarende Congo" een goedkope slogan.