‘In Vlaanderen wordt het stilaan dramatisch’: Patrick Duynslaegher en Wim De Witte van Film Fest Gent

Het was een gek jaar voor Patrick Duynslaegher (66), tot vorige editie artistiek directeur van Film Fest Gent. Sinds 1974 miste hij geen enkel filmfestival van Cannes of Berlijn, de afgelopen acht jaar om er films te ontdekken voor het grootste filmfeest in eigen land. In januari gaf hij de fakkel door aan zijn trouwe programmator Wim De Witte (50), die donderdag zijn eerste festival in zijn nieuwe hoedanigheid mocht voorstellen.

Het was voor De Witte geen dankbare taak om die schoenen te vullen. Al was het maar omdat het festival vorig jaar kon openen met het langverwachte Girl van Lukas Dhont en sluiten met Felix Van Groeningens Amerikaanse debuut Beautiful Boy. In 2019 mag het Franse Les Misérables aftrappen, een straffe film over de gewelddadige confrontaties tussen jongeren en de politie in de Parijse banlieue Montfermeil. Maar, niet meteen stevig receptiemateriaal.

Radicalisering

“Vorig jaar beseften we al dat dat een uitzonderlijke situatie was”, lacht De Witte. “Toch kiezen we altijd bewust voor een openingsfilm waar het festival voor staat. Dat is dus niet noodzakelijk een grote publiekstrekker. De keuze wordt dit jaar verdergezet in een parcours rond het thema radicalisering, want we merkten dat het in een aantal films opdook, net als transgenders vorig jaar. Cinema speelt nu eenmaal vaak in op een bepaald tijdsgewricht. Die keuze is best wel een risico, want nadien volgt er die receptie waar iedereen een glas champagne drinkt.”

Twee jaar geleden opende Insyriated, een film midden in de oorlog in Syrië. Drie jaar geleden was dat I, Daniel Blake van Ken Loach, een aanklacht tegen een onmenselijk beleid. “Je wéét dat er in de zaal een aantal mensen zit tegen wie die film gemaakt is”, zegt Duynslaegher. “Maar ik ga ervan uit dat mensen die we uitnodigen intelligent genoeg zijn om dat te doorprikken, om daar afstand van te kunnen nemen en zien dat het gewoon goed gemaakte films zijn, ook al druisen ze in tegen hun levensvisie.”

Bovendien zijn het precies deze films die een internationaal festival als dat van Gent relevant houden. “Wij kunnen de mensen gidsen door een aanbod dat ze anders niet op groot scherm kunnen zien”, denkt De Witte. “In Vlaanderen wordt het stilaan dramatisch omdat het uitbrengen van een ander soort film hier te vaak verlieslatend is voor distributeurs. Daarom blijft een filmfestival belangrijk, om zulke titels toch in de bioscoop te krijgen. Al heb ik ook angst dat we op termijn misschien films niet meer naar hier kunnen halen, omdat onze markt voor grote studio’s niet langer interessant is.”

Anno 2019 zijn het voornamelijk de grote blockbusters die de zalen halen. Duynslaegher: “Dat zie je ook in de Vlaamse pers. Daarin wordt niet langer elke film besproken, in tegenstelling tot de Franse kranten. Enkel als er grote sterren in meespelen, vindt men het hier nog belangrijk. De nuances die ik soms lees in kritieken over superheldenfilms, dat het einde van deel drie toch sterker was dan het begin van het vierde deel: waar zijn we dan mee bezig? Dat is entertainment voor kinderen, geen cinema voor volwassenen. Mij interesseert vooral wat er daarnaast gebeurt.”

Op Netflix

Die kleinere titels komen vandaag vooral op streamingdiensten als Netflix terecht. Duynslaegher: “Het is maar een bedenking: Netflix is een begrip geworden en wordt te pas en te onpas geciteerd. Alsof het goed staat om te zeggen dat je naar Netflix kijkt, alsof het zelfs een kwaliteitslabel is van wat goed is. Volgens mij is die waardering buitensporig. Niet alles op Netflix is goed. Bovendien kijken ze niet naar Netflix, ze kijken naar een film of serie die toevallig op dat platform staat.”

Tegelijk gebeurt er net meer op televisievlak, waar fictie hoogdagen viert. Daarop anticipeert het festival met de première van de Eén-reeks De twaalf en een casestudy door de makers van de VIER-serie De dag. Ook de eerste twee afleveringen van War of the Worlds zijn te zien, een Fox-reeks op basis van de klassieker van H.G. Wells met Vlaming Gilles Coulier in de regiestoel. 

Er is een focus op Spanje, een programma rond maffia en een reeks gasten onder wie Géraldine Chaplin – dochter van – die meespeelt in The Barefoot Emperor van Peter Brosens en Jessica Woodworth.  En door al negentien jaar in te zetten op filmmuziek met de World Soundtrack Awards en originele themaconcerten, dit jaar rond horror, heeft Gent zichzelf wel een plaatsje verzekerd op de internationale kaart. Maar de hoofdbrok blijft de internationale competitie, met daarin onder meer Muidhond van Patrice Toye.

Duynslaegher kan dus op beide oren slapen dat het festival met De Witte in goede handen is. Alleen die ene Nederlandse film had niet gehoeven, doelend op Instinct van Halina Reijn. “Ik ben er trots op dat ik in mijn zeven jaar geen Hollandse films heb geprogrammeerd”, zegt hij grappend. “Ik ben één jaar weg en dat is doorbroken. Goed hoor, nu kunnen al die wonderlijke Nederlandse films die ik heb geboycot toch gezien worden.” En even was de cynische criticus in Duynslaegher terug.

Film Fest Gent, van 8 tot 18 oktober. filmfestival.be