Twee jaar nadat staatssecretaris Philippe De Backer (Open Vld) een plan uitwerkte om de sociale fraude en economische uitbuiting in handcarwashes strenger aan te pakken, blijkt het probleem nog lang niet opgelost. De sociale inspectie stelde vorig jaar in liefst 425 van de 632 gecontroleerde handcarwashes inbreuken vast. “Het gaat voornamelijk om zwartwerk, schijnzelfstandigheid en illegalen die te werk worden gesteld”, zegt De Backer.

In 2016 bleek nog ‘maar’ een kwart van de handcarwashes niet in orde. “Er is overduidelijk een probleem”, stelt de minister. “Illegale handcarwashes lappen de regels aan hun laars ten koste van ondernemers die wel in orde zijn.”

Mensenhandel

De sector van de handcarwashes is haast volledig in buitenlandse handen en vormt een draaischijf voor illegale arbeid en mensenhandel. “Er wordt gewerkt met carrousels van binnen- en buitenlandse vennootschappen om aan de sociale, economische en ecologische regels te ontsnappen”, zegt De Backer.

Hoeveel handcarwashes ons land precies telt, weet niemand. “Maar er komen er nog elke week bij”, zegt een Limburgse uitbater van een traditionele carwash, die zijn zaak te koop heeft staan. “Ik moet wel. Als eerlijke ondernemer kan ik niet op tegen een concurrent waar een auto voor nauwelijks 15 euro door vijf man met de hand wordt gewassen.”

Zo werken veel uitbaters van handcarwashes met een systeem van medevennoten, waardoor werknemers in theorie aandeelhouder zijn en er geen minimumloon moet worden betaald. “Daarnaast gaan ze bijzonder creatief met de milieuwetgeving om. Vanaf tien wagens of meer eist de overheid een veel strengere milieuvergunning. Uiteraard ontvangt de meerderheid van de handcarwashes zogezegd minder dan tien klanten per dag, wat neerkomt op een omzet van maximaal 150 euro per dag. Daarmee dek je niet eens de huur en energiekosten.”