Turkse inval in Noord-Syrië is nakend, VS trekken zich terug

Recep Tayyip Erdogan toont een kaart van het Turks-Syrische grensgebied op de Algemene VN-Vergadering in New York, 24 september 2019. © Belga Image

Turkije is van plan om het al langer geplande offensief tegen Koerdische troepen in het noorden van Syrië op te starten. De Amerikaanse soldaten in Syrië zullen daar niet bij betrokken zijn en trekken zich terug uit de omgeving van de grens met Turkije.

Dat maakt het Witte Huis bekend in een persbericht, na een telefoongesprek tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdogan.

Erdogan bevestigde later zelf dat het vooropgestelde offensief van zijn land in Syrië elk moment kan beginnen. ‘Er is een zin die wij heel de tijd herhalen: we kunnen (Syrië) binnentrekken eender welke nacht zonder te verwittigen. Het staat volkomen buiten kijf dat wij niet langer de dreiging van die terreurgroepen kunnen tolereren’, zei het Turkse staatshoofd.

Terugtrekking

Amerikaanse troepen zijn maandag begonnen zich terug te trekken uit het noorden van Syrië, met name uit zones die aan Turkije grenzen. Dat melden Koerdische bronnen en het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR).

De Democratische Syrische Strijdkrachten (SDF), een alliantie van Koerdische en Arabische strijders, zeggen dat ‘Amerikaanse troepen zich terugtrokken uit aan Turkije grenzende zones’. Het SOHR bevestigde dat VS-soldaten sleutelposities in Ras al-Aïn en Tal Abyad begonnen te verlaten.

Volgens het Turkse persagentschap Anadolu heeft ook Erdogan bevestigd dat de Amerikaanse terugtrekking is begonnen.

IS-gevangenen

Een ander heeft ook als gevolg dat ‘Turkije nu verantwoordelijk wordt voor alle IS-strijders die gevangen zijn genomen in het gebied de afgelopen twee jaar’, aldus nog het persbericht van Washington. De Amerikaanse troepen ‘zullen de operatie niet steunen of daarbij betrokken zijn.’ De Amerikaanse troepen ‘zullen niet langer in de onmiddellijke omgeving zijn, nu ze het territoriale kalifaat van IS hebben verslagen’, klinkt het nog.

Het Witte Huis meldt nog dat Washington aan Frankrijk, Duitsland en andere Europese landen heeft gevraagd om de gevangen IS-strijders op te nemen, maar dat die dat niet willen. ‘De Verenigde Staten zullen die niet vasthouden voor wat vele jaren kan duren en een grote kost kan zijn voor de Amerikaanse belastingsbetaler’, klinkt het.

Lees verder onder de foto

Een Amerikaanse soldaat patrouilleert samen met Turkse troepen in Tal Abyad, 8 september 2019.
Een Amerikaanse soldaat patrouilleert samen met Turkse troepen in Tal Abyad, 8 september 2019.© Belga Image

‘Bedreiging’

Zondag hadden Erdogan en Trump het over een voorgestelde veilige zone ten oosten van de Eufraat. Erdogan herhaalde zijn standpunt dat een veiligheidszone cruciaal is om de bedreiging te neutraliseren van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) en de door de VS gesteunde Koerdische Volksbeschermingseenheden (YPG). Die eenheden controleren gebieden langs de Turks-Syrische grens. Turkije beschouwt de YPG als een afsplitsing van de verboden PKK en als een terreurorganisatie. Voor de VS zijn de Koerdische milities bondgenoten in de strijd tegen Islamitische Staat.

De Turkse president had zaterdag al gezegd dat een militaire interventie kan plaatsvinden ‘vandaag of morgen’. Volgens Erdogan zag Turkije zich genoodzaakt om militair in te grijpen voor zijn eigen veiligheid, en opdat de ontheemde Syriërs zo snel mogelijk naar huis kunnen. Zondag meldden lokale media al dat Turkije was gestart met de verplaatsing van soldaten en uitrusting naar de zuidoostelijke grens met Syrië.

Volgens de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu is zijn land vastberaden om de zone schoon te vegen van terrroristen’ die een bedreiging vormen voor zijn veiligheid: ‘Sinds het begin van de oorlog in Syrië hebben wij de territoriale integriteit van Syrië gesteund en we zullen dit blijven doen’

Zone

Turkije en de VS kwamen op 7 augustus overeen om een zogenaamde veilige zone op te richten aan de grens met Syrië. Ankara wil een gebied van ongeveer 40 kilometer in het noorden van Syrië controleren en er de door de VS gesteunde Syrisch-Koerdische troepen weghalen. De VS gingen akkoord om een zone te helpen oprichten, om een aanval op de YPG te vermijden.

Turkije is echter niet opgezet met de vooruitgang. Erdogan maakte Trump zijn frustratie kenbaar over het falen van de Amerikaanse militaire en veiligheidsbureaucratie om het akkoord volledig te implementeren.

Volgens het kantoor van Erdogan zijn beide leiders het eens elkaar volgende maand in Washington te ontmoeten, op uitnodiging van Trump. Het Witte Huis heeft dat nog niet bevestigd.

Game changer?

De Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), een alliantie van Koerdische en Arabische strijders, waarschuwt dat een Turkse militaire operatie in het noorden van Syrië jaren van vruchtbare strijd tegen IS teniet zou doen en het de nog levende leiders van de terreurorganisatie mogelijk maakt uit hun schuilplaats te komen.

Een inval van Turkije zou volgens waarnemers een ware ‘game changer‘ kunnen worden in het Syrische conflict. Knack sprak begin augustus reeds met Mazloum Ebdi, aanvoerder van de Syrisch Democratische Strijdkrachten (SDF). Lees: ‘Als Ankara ons aanvalt, zal heel het grensgebied een oorlogsfront worden’.

Volgens de Europese Unie dreigt nieuw wapengeweld in het noordoosten van Syrië de inspanningen voor een politieke oplossing van het conflict te ondermijnen. Dat zegt de woordvoerster van de Europese hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid Federica Mogherini.

De woordvoerster van Mogherini onderstreepte dat de Europese Unie begrip heeft voor de ‘legitieme veiligheidsbezorgdheden’ van Turkije. Maar ‘een duurzame oplossing voor het Syrische conflict zal nooit bereikt worden via militaire weg, maar vereist een politieke transitie’.

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zullen de situatie aanstaande maandag bespreken op een vergadering in Luxemburg, zo besloot de woordvoerster.

Lees ook: Irak wil 2 miljoen dollar per Belgische Syriëstrijder

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content