Direct naar artikelinhoud
Economie

Eindelijk duidelijkheid: voor woonbonus én registratierechten geldt datum van de akte

Matthias Diependaele (N-VA).Beeld Photo News

Vlaams minister van Financiën Matthias Diependaele (N-VA) heeft een oplossing uitgewerkt voor de onzekerheid die bestond rond de afschaffing van de woonbonus. Het gevolg: wie nu een huis koopt, dreigt de woonbonus kwijt te spelen, maar zal in dat geval wel kunnen genieten van lagere registratierechten.

en

De nieuwe Vlaamse regering besloot het systeem van de woonbonus stop te zetten. In ruil worden de registratierechten op de aankoop van een woning verlaagd van 7 naar 6 procent. Voor het toekennen van de woonbonus wordt gekeken naar de datum van het verlijden van de akte, wat enkele maanden na de koop kan vallen. Voor de registratierechten wordt gekeken naar de datum van het compromis, een stuk vroeger dus. Het gevolg: wie rond deze periode een huis zou kopen dreigde tussen twee stoelen in te vallen: ze betalen sowieso nog de hogere registratierechten uit het oude systeem, maar als het verlijden van de akte op zich liet wachten tot na 1 januari, zouden ze ook de woonbunus kwijt zijn omdat ze daarvoor in het nieuwe systeem vallen.

Diependaele heeft nu een oplossing uitgewerkt. Voor zowel de woonbonus als de registratierechten zal naar eenzelfde datum gekeken worden: die van het verlijden van de akte. Zo kan niemand nog tussen twee stoelen in vallen. Eerder was er sprake van te kijken naar de datum van het compromis, maar die piste bleek niet haalbaar.

Het gevolg is dat wie rond deze periode een huis koopt, veel kans heeft niet meer te kunnen genieten van de woonbonus. Om van een aankoop over te gaan tot compromis en ten slotte het verlijden van de akte, zijn al snel enkele maanden nodig. Notarissen, de banken en de vastgoedsector worden momenteel overspoeld met vragen om vaart te zetten achter de procedures. In principe is het nog mogelijk, maar dan moet alles extra vlot verlopen en mag er onderweg geen enkel oponthoud zijn. Die vaststelling gold al eerder, maar met haar beslissing van vandaag stelt de Vlaamse regering vooral de mensen mensen gerust die de deadline niet meer zullen halen. Zij kunnen wel degelijk profiteren van de lagere registratierechten, iets wat tot nu toe onzeker was.

Vastgoedmakelaars tevreden

Het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV) is tevreden dat de Vlaamse regering duidelijkheid heeft geschapen in verband met de afschaffing van de woonbonus. “We zijn tevreden dat de kogel door de kerk is”, reageert BIV-voorzitter Stefaan Leliaert. “Dit schept duidelijkheid voor de consument en kan de onzekerheid weghalen die de laatste weken leefde bij kandidaat-kopers.” De vastgoedmakelaars betreuren wel “dat zo’n belangrijke zaken vlug moeten gebeuren waardoor er paniek gezaaid werd bij de consument”.

Door de beslissing van de Vlaamse regering valt niemand uit de boot, benadrukt Leliaert. “Wie dit jaar de akte laat verlijden, krijgt de woonbonus. Wie vanaf 2020 de akte tekent, kan de verlaagde registratierechten genieten”, zegt hij. “Daarnaast willen we er ook op wijzen dat niet alleen de aankoop via de notaris ervoor kan zorgen dat zaken tijdig worden afgehandeld. De makelaar kan alle nodige documenten opmaken, waardoor enkel de notaris de authentieke akte nog moet verlijden.” 

‘Binnen twee jaar dalen prijzen met 10 procent’

Vanaf 1 januari is het met de woonbonus definitief gedaan. In ruil daarvoor worden de registratierechten van 7 naar 6 procent gebracht. Dat voordeel compenseert lang niet de afschaffing van de woonbonus. Maar volgens de regering was het net die woonbonus die ertoe leidde dat huizen duurder werden. Dat lijkt onderzoeker Sven Damen (KU Leuven) nu ook te bevestigen. “Op basis van ons wetenschappelijk model verwachten we dat de gemiddelde prijs voor een woning in Vlaanderen op middellange termijn 9 à 13 procent lager zal liggen door de afschaffing”, zegt hij.

Damen schreef in 2014 al mee aan een studie die aantoont dat de evolutie van huizenprijzen volledig bepaald wordt door de som die potentiële kopers kunnen lenen. Met andere woorden: hoe groter het te spenderen budget, hoe hoger de prijzen. De woonbonus, lagere rente of een hoger inkomen maken het alle drie mogelijk om meer te lenen, en net dat stuwt de woningprijzen de lucht in.

“Gemiddeld duurt het twee jaar voor de verwachte prijsstijgingen of -dalingen ook helemaal in de werkelijke prijzen te zien zijn”, zegt Damen. Of die voorspellingen ook zullen uitkomen, valt af te wachten. In 2015 werd de woonbonus al eens hervormd en toen dacht men dat de prijzen tot 8 procent zouden dalen. Maar omdat de rente toen nog flink zakte, konden kopers toch meer spenderen waardoor die daling is uitgebleven.

Minister-president Jan Jambon (N-VA) voelt zich alleszins gesterkt door het onderzoek van Damen. “We hebben nu een objectieve studie gezien die ons gelijk geeft”, zei hij bij de start van de ministerraad. “Nu moeten we zorgen dat alles ordelijk kan verlopen voor wie nu nog een huis wil kopen. We zullen vandaag duidelijkheid verschaffen.”