Wellicht is de minister bang voor de woede van de witte oortjes. Ik droom van politici met meer haar op hun tanden

Soms levert wetenschappelijk onderzoek verrassende inzichten over verre sterrenstelsels op. Soms ook trapt het gewoon een deur in die allang openstond. Neem nu professor Jan Pauwels (KU Leuven). Hij testte de aandacht van jonge fietsers in een rij­simulator. De ene groep had de oren vrij, de andere luisterde naar house­muziek van 90 decibel.

De onderzoeker kwam tot de conclusie dat fietsen minder veilig is met een koptelefoon: ‘In het verkeer is het auditieve aspect minstens zo belangrijk als het visuele. De 180 graden voor je zijn perfect op te pikken met je ogen. Maar de 180 graden achter je – auto’s die claxonneren, andere fietsers die bellen – moet je horen. Met oortjes of een koptelefoon raak je dat spectrum compleet kwijt.’

Het tegendeel zou meer verbazing wekken. Je hoeft geen visionaire geest te zijn om te beseffen dat het uitschakelen van een zintuig doorgaans niet bijdraagt tot de veiligheid. De conclusie van de wetenschapper bevestigt het gezond verstand. “De fietser sluit zich af van alle geluid, concentreert zich op de muziek en hoort wagens niet aankomen”, zegt oud-­politie­rechter Christian Van Hoorebeke. “Het is levens­gevaarlijk.”

Gordelplicht

Tot zover de open deuren. Interessant aan het onderzoek is wel dat het een cijfer op het risico plakt: ruim 70 procent van de jongeren tussen 16 en 18 fietst wel­eens rond met muziek. Hun risico op een ongeval is tien keer groter. U leest het goed: tien.

Je moppert niet graag over zulke dingen, bang als je bent om bijgezet te worden in het wassen­beelden­museum van de moraalridders. Je zou hopen dat politici daar wel de moed toe hebben. In de jaren 1970 durfden ze nog de gordelplicht door te drukken, hoewel het protest daartegen aanvankelijk groot was.

Blijkbaar ligt dat met koptelefoons moeilijker. Minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) vindt dat de verantwoordelijkheid “vooral bij de weggebruiker zelf ligt”. Wellicht is zij bang zich de woede op de hals te halen van het witte oortje. Wie wil er nu stemmen verliezen in ruil voor vermeden leed dat je toch nooit zult kunnen verzilveren? Ik droom van politici met meer haar op hun tanden. Niet alleen om de burger in de zakken te zitten, maar vooral om hem tegen zichzelf te beschermen. De openbare weg is een plek waar je zelden alleen bent. Je speelt er niet alleen met je eigen leven, je kunt ook anderen beschadigen voor het leven. Ik denk aan het meisje dat ik tien jaar geleden bijna dood­reed. Ze was een jaar of elf en had donkere krullen. Ze kwam uit de schemering recht op mijn wagen afgelopen. Ik gooide alles dicht, maar hoorde haar botten onder mijn wielen kraken.

Achteraf bleek het gebonk en gestuiter afkomstig van het ABS dat in werking was getreden. Ik was alleen maar over haar voetje gereden. Haar schoen was kapot en ze bloedde een beetje. Ze was bijna dood omdat ze belleke­trek had gedaan en er ijlings vandoor ging.

Nu nog voel ik mij gelukkig als ik denk aan de jonge vrouw die ze is geworden en die ademt en liefheeft. Ik zou het mijzelf nooit vergeven hebben. Ik weet nu dat in je recht zijn soms niets uitmaakt.

Het biedt geen troost als iemand die je dood­rijdt naar ‘Music Is the Answer’ luistert.