De Lijn-topman: ‘Snoeien in aanbod, zodat reiziger zekerheid heeft’

Een zestienjarige die uit pure miserie op haar paard naar school pendelt, omdat de bus haar sinds september al zeker 13 keer in de kou had laten staan. Wat denkt u als u dat ziet?

“Dat het zeker niet goed is. Ik begrijp de frustraties van ouders, want als je een abonnement - vaak voor een heel jaar - koopt, dan reken je erop dat de bussen rijden. Zulke verhalen motiveren mij om dubbel zo hard te werken om alles in orde te krijgen. Ondanks de moeilijke omstandigheden, want we hebben een tekort aan chauffeurs. Dat is groter dan de voorbije jaren, omdat we nu in een periode zitten dat er veel mensen met pensioen gaan. Het grootste probleem is dat het, zeker in bepaalde regio's zoals Vlaams-Brabant, verschrikkelijk moeilijk is om nieuw personeel te rekruteren. Vorig jaar in december hebben we een nieuwe aanwervingsronde gestart. We hadden voor dit jaar op 570 nieuwe chauffeurs gerekend en gaan nu richting 500.”

Waarom is het zo moeilijk om goede chauffeurs te vinden?

“Het is in de hele transportsector een probleem, hoor. Wij merken vooral dat een onregelmatig uurrooster afschrikt. Onze lonen zijn competitief en het is een fijne job, maar in het begin van je carrière zijn de uurroosters soms onvoorspelbaar. Daar moeten we iets aan doen.”

Kan u dat? Want u kan moeilijk iedereen zijn favoriete schema laten kiezen.

“Het is natuurlijk een hele puzzel, maar we zijn momenteel een nieuw systeem met gesofisticeerde software aan het proberen, dat de planning samenstelt op basis van de voorkeuren van chauffeurs. Ervaringen uit het buitenland en pilootprojecten in Kortrijk en Brugge leren ons dat 85% van de planning daarmee al kan worden geregeld.”

Een personeelstekort, dat is één ding. Onwetende reizigers in de kou laten wachten op een bus die toch niet zal komen, is nog iets anders. Een loterij, noemen ouders het.

“Ik snap de frustraties en deel die. Daarom werken we volop aan een systeem waarbij we op tijd kunnen laten weten of een bus al dan niet rijdt. Dat is wel het minste dat we kunnen doen op vlak van communicatie. Met de huidige reisinformatie op onze app kan dat niet, maar binnen één of twee maanden zou dat wel lukken.”

“Daarnaast bekijken we in de regio's waar de situatie het ergst is of we de dienstregeling kunnen aanpassen. We zouden dan bijvoorbeeld vier bussen per uur laten rijden in plaats van vijf, zodat we wel zekerheid kunnen bieden. Betrouwbaarheid is bijzonder belangrijk.”

Chauffeurs zouden zich regelmatig ziek melden. Klopt dat?

“Het ziekteverzuim ligt niet laag, maar ook niet veel hoger dan in andere sectoren. Door het personeelstekort beland je natuurlijk in een vicieuze cirkel. Van de chauffeurs die er wel zijn, vragen we extra inspanningen of we weigeren al eens een vrije dag, waardoor het voor hen soms te veel wordt. Ik kan begrip opbrengen dat zij op zulke zware momenten misschien snel naar ziekteverzuim grijpen.”

Is het überhaupt mogelijk om als vervoersmaatschappij veel beter te doen, wetende dat jullie stevig hebben moeten besparen?

“Het feit dat we nu een tekort aan chauffeurs hebben, ligt niet aan de besparingen, maar aan de arbeidsmarkt. De besparingen hebben zich laten voelen in de interne werking, maar hebben het aanbod niet verkleind. De lonen van de chauffeurs zijn ook niet gedaald. Ze krijgen binnenkort zelfs 1,1% extra loon.”

De nieuwe Vlaamse regering wil 10 miljoen euro investeren in De Lijn. Wat kan u daarmee?

“De stijgende kosten opvangen en een beetje aan kwaliteit en betrouwbaarheid werken. Extra aanbod komt er niet, als je weet dat ons exploitatiebudget voor heel Vlaanderen zo'n 700 miljoen euro is.”

“Maar de reizigers kunnen op ons rekenen: we zullen alle mogelijke inspanningen doen. Het is voor ons heel belangrijk dat onze dienstverlening betrouwbaar is. En als een bus niet rijdt, zullen reizigers dat op tijd weten, zodat ze een alternatief kunnen zoeken. Maar ik hoop dat dat zo weinig mogelijk zal moeten gebeuren.”