Ondanks goede hoop vooraf geen doorbraak in brexit-onderhandelingen
Het ultieme brexit-overleg tussen Brussel en Londen heeft dit weekend niet tot een doorbraak geleid. Optimisme op zaterdag maakte zondag plaats voor nieuwe twijfel toen Londen terugkwam op eerdere concessies. Vandaag worden de onderhandelingen hervat.
EU-onderhandelaar Barnier kreeg zondagavond toestemming van de lidstaten, de zeer intensieve gesprekken met de Britse delegatie voort te zetten. Uiterlijk woensdag moet er een akkoord op hoofdlijnen liggen, willen de Europese regeringsleiders daarover tijdens hun reguliere najaarstop op donderdag een besluit nemen. Een aantal lidstaten voorziet nieuw uitstel van de brexit – het zou de derde keer zijn – en houden rekening met een extra EU-top net voor 31 oktober, de dag waarop het Verenigd Koninkrijk de EU moet verlaten.
Barnier lichtte de EU-ambassadeurs zondag aan het eind van de middag in over de onderhandelingen met Londen gedurende het weekend. Uit vertrouwelijke aantekeningen van die bijeenkomst blijkt dat zaterdag het optimisme van eind vorige week werd bevestigd. Londen leek bereid tot wezenlijke concessies bij de twee grootste obstakels die een akkoord over een ordelijk vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU in de weg staan.
Goede Vrijdagakkoord
Zo zou Londen ermee instemmen dat Noord-Ierland (dat met Groot-Brittannië de EU verlaat) in de praktijk de Europese regels en standaarden voor goederen blijft volgen. Dat voorkomt grenscontroles tussen Noord-Ierland en Ierland, controles die het Goede Vrijdagakkoord zouden opblazen. Ook zag Londen af van een eenzijdig recht voor het Noord-Ierse parlement om afspraken met de EU op te zeggen.
De positieve sfeer veranderde zondag toen Londen met nieuwe grensvoorstellen kwam. Volgens Barnier ondermijnen deze voorstellen de Europese douaneregels en de interne markt en zetten ze de deur open naar grootscheepse smokkel. Ook is niet duidelijk welke rol Londen voor het Noord-Ierse parlement ziet weggelegd.
De Duitse ambassadeur kon zijn cynisme niet onderdrukken toen hij opmerkte dat het voorspelbaar was dat vier dagen voor de komende EU-top nog steeds iedereen in het duister tast over de brexit. Verschillende ambassadeurs wezen ook op de situatie in het Britse Lagerhuis. Dat heeft de Britse premier Johnson opgedragen om uitstel voor de brexit te vragen als er op 19 oktober geen akkoord ligt met de EU. Johnson beaamde zondag dat nog een “hoop werk moet worden verzet”.
Ongemakkelijke positie
Na alle ambassadeurs gehoord te hebben, zei Barnier dat zo lang er optimisme is, de EU verder moet onderhandelen. Hij kreeg daarvoor groen licht van de lidstaten. Barnier hoopte zondagnacht nog nieuwe ideeën uit Londen te ontvangen. De rechterhand van EU-president Tusk merkte op dat de slepende onderhandelingen de EU in een ongemakkelijke positie duwen. De kans is reëel dat Londen opnieuw om uitstel vraagt, mogelijk zonder dat er uitzicht is op een akkoord. De EU staat daar sceptisch tegenover. De Duitse ambassadeur zei dat nieuw uitstel een akkoord niet dichterbij brengt. Diplomaten bevestigen dat rekening wordt gehouden met een extra EU-top op 27 of 28 oktober.