Amerikaanse sancties dreigen Turkse economie een oplawaai te geven (en Belgische bedrijven een flinke tik)
De Turkse inval in Noord-Syrië zou president Erdogan wel eens heel duur komen te staan, letterlijk. De Amerikaanse president Trump heeft al laten weten dat hij de importheffingen op Turks staal zal verdubbelen en dat hij de handelsgesprekken met Ankara stopzet. Maar ook een aantal Belgische bedrijven zouden wel eens een deel van het gelag kunnen betalen. “Ik denk dat de Turkse economie een oplawaai zal krijgen waar ze niet goed van zullen zijn”, zegt Koen De Leus, hoofdeconoom van BNP Paribas Fortis, wiens werkgever ook grote financiële belangen heeft in Turkije.
“Dit komt heel erg ongelegen voor Turkije”, zegt econoom Koen De Leus over de economische sancties die de VS Turkije oplegt voor het militaire optreden tegen de Koerdische strijders in het noorden van Syrië.
De sancties komen ongelegen omdat de Turken nog maar net een diepe crisis achter de rug hebben, een muntcrisis. De Turkse lira verloor zowat een derde van zijn waarde tegenover de euro.
Oorzaken
Die muntontwaarding had toen een aantal oorzaken: een oververhitting van de Turkse economie waardoor de productie de vraag niet kon volgen, het feit dat die groei vooral gefinancierd wordt met buitenlandse leningen (o.a. van BNP Paribas) én - ook toen al - een handelsoorlog met de VS.
Trump verdubbelde de importtarieven op Turks staal en aluminium. Erdogan sloeg terug met hogere importbelastingen op o.a. Amerikaanse auto’s en iPhones. In mei van dit jaar vierde Trump de teugels weer wat en liet hij de importtarieven op Turks staal weer zakken van 50 naar 25 procent.
Syrië
Ondanks de lichte dooi bleven de geopolitieke spanningen tussen Turkije en de Verenigde Staten in de lucht hangen, vooral over de Koerdische strijders in Syrië. Het was Turkije een doorn in het oog dat de VS de Koerdische YPG-strijders in het noorden van Syrië steunde.
Toen de Amerikaanse president Trump twee weken geleden plots aankondigde dat hij zijn troepen zou terugtrekken uit Syrië, liet Erdogan er geen gras over groeien en hij liet vorige week zijn leger het noorden van Syrië binnenvallen om de Koerdische strijders onder de voet te lopen.
Verrast door de gevolgen van zijn actie dreigde Trump ermee dat hij de Turkse economie totaal zou verwoesten. Gisteren is Trump alvast begonnen met hogere importheffingen op staal.
Terug naar af?
“Als de Turken nu staaltarieven opgelegd krijgen, wil dat zeggen dat alle moeite voor niets is geweest”, zegt econoom Koen De Leus hierover. Zoals gezegd, is Turkije namelijk nog niet goed bekomen van de muntcrisis van vorig jaar. “Als het lang zou aanhouden, dreigen ze opnieuw in een economische crisis terecht te komen”, voorspelt De Leus.
Wij vrezen dat het terug naar af kan gaan en dat we een ernstige groeivertraging zullen krijgen.
“Wij vrezen dat het terug naar af kan gaan en dat we een ernstige groeivertraging zullen krijgen”, waarschuwt De Leus. Hij vreest dat de inflatie in Turkije opnieuw de hoogte in kan gaan als gevolg van de Amerikaanse sanctie. In zo’n scenario grijpt de nationale bank van een land vaak in door de rente te verhogen, want daardoor wordt lenen duurder en koelt de economie al snel af.
Maar Erdogan wil niet weten van renteverhogingen en steekt daar ook een stokje voor via zijn stromannen binnen de Turkse Centrale Bank. “Daardoor kan hij doen wat hij wil”, zegt Koen De Leus. “Maar ik denk dat de Turkse economie een oplawaai zal krijgen waar ze niet goed van zullen zijn”, besluit de econoom.
Gevolgen voor België?
Als de Turkse economie - de 18e economie ter wereld - een rake klap krijgt, zal dat ook gevolgen hebben voor de hele regio rond Turkije. “De gevolgen zullen natuurlijk niet zo groot als bij een groeivertraging in China of Duitsland, maar er zullen wel degelijk gevolgen zijn voor andere landen”, zegt Koen De Leus. “Dat zal op zijn beurt extra wegen op de wereldeconomie, die sowieso al serieus aan het vertragen is. Dit komt dus boven op alle problemen waarmee de wereldeconomie al kampte.”
Ook een aantal Belgische bedrijven dreigen te delen in de klappen. De bank BNP Paribas Fortis kreeg vorig jaar al een flinke tik door de Turkse muntcrisis. Uit gegevens van de Nationale Bank blijkt dat de Belgische banksector voor 16 miljard euro “blootgesteld” is aan Turkije. Het grootste deel van het risico zit bij BNP Paribas Fortis, dat voor bijna de helft eigenaar is van de belangrijke Turkse bank TEB.
Naast BNP Paribas Fortis hebben ramenfabrikant Deceuninck - bekend van de wielerploeg - en kledinggroep FNG grote belangen in Turkije. Deceuninck is de marktleider op de Turkse pvc-ramenmarkt en heeft er twee grote fabrieken. Vorig jaar was Turkije goed voor een derde van de omzet van Deceuninck. Door de muntcrisis incasseerde het bedrijf al een klap.
Andere Belgische bedrijven die actief zijn in Turkije, zijn textielgroep FNG, luierproducent Ontex, Soudal (de wielersponsor die lijmen, siliconen en PU-schuim maakt), tapijtgroep Balta, en groente- en fruitgigant Greenyard. Ook zij zijn er allerminst bij gebaat dat de Turkse economie weer in een neerwaartse spiraal zou terechtkomen.