"Brexitonderhandelingen van de laatste kans" duren voort: komt er vanavond duidelijkheid?

"Het ironische is dat we nu ongeveer staan waar we in het najaar van 2018 stonden, op de rand van een akkoord", zegt Ollevier in "De wereld vandaag" op Radio 1. "In Brussel wordt op dit moment nog onderhandeld. En in Londen is premier Boris Johnson bij zijn ministers en parlementsleden aan het polsen of hij misschien een meerderheid kan krijgen voor het plan dat nu voorligt."

Beluister de laatste stand van zaken door Ivan Ollevier in "De wereld vandaag":

Volgens de Europese president Donald Tusk ligt de basis voor een akkoord klaar, maar wacht de EU nog op de Britse regering. "In theorie kunnen we morgen (op de Europese top in Brussel) dit akkoord met de Britten goedkeuren." Eerder had hij ook gezegd dat hij tegen de late avond duidelijkheid verwacht over welk pad de brexit zal opgaan.

De grens tussen Noord-Ierland en Ierland was tot nog toe het struikelblok. De vraag blijft hoe ver premier Boris Johnson wil blijven toegeven op zijn eigen eis om het hele Verenigd Koninkrijk, mét Noord-Ierland, uit de Europese douane-unie te halen. 

De optie om Noord-Ierland juridisch in hetzelfde stelsel te houden als de rest van het Verenigd Koninkrijk, en toch grenscontroles te houden in de Ierse Zee, gaat het meest over de tongen. Maar die optie is in het Verenigd Koninkrijk omstreden. Johnson zou met dat voorstel meer toegeven dan zijn voorganger Theresa May, die zei dat "geen enkele Britse premier dat zou toestaan". 

Vooral de Noord-Ierse gedoogpartner van de Britse regering, de DUP, is fel tegen die optie gekant. DUP-voorzitter Arlene Foster zei gisteravond na een lang onderhoud met premier Johnson al dat er nog 'grote gaten' zitten in de ontwerpteksten. Ze had ook al haar veto gesteld tegen het voorstel van de douanegrens in zee, omdat dan Noord-Ierland anders zou worden behandeld dan de rest van het Verenigd Koninkrijk.

(lees voort onder de foto)

De DUP is niet de enige groep waarmee Johnson rekening moet houden. Ook de harde eurosceptici in de Conservatieve Partij, zeker de leden van de meest extreme groep, de ERG, zullen alle lettertjes in het eventuele akkoord tegen het licht houden. Voormalig Brexitminister David Davis zei vanmorgen op BBC Radio 4 dat "heel wat Tory-parlementsleden de lijn van de DUP zullen volgen. Als het voor de DUP niet door de beugel kan, dan zal dat heel belangrijk zijn."

Een andere Conservatief en brexitaanhanger, Iain Duncan Smith, gaf in een interview premier Johnson wat meer krediet. Hij zei dat er een sterk gevoel van goede wil is ten aanzien van de inspanningen van de premier. 

Als er een akkoord uit de bus komt, moet dat ook nog eens worden goedgekeurd door het Europees Parlement en het Britse parlement. Vooral dat laatste is niet vanzelfsprekend, zegt Ivan Ollevier. "Er kan nog vanalles mislopen. De regering van Boris Johnson heeft geen meerderheid meer. Hij zal een beroep moeten doen op de DUP, dissidenten bij de oppositie en de harde brexiteers in zijn eigen partij. Dat lijkt me een heel zware opgave."

Het is dus maar zeer de vraag of de brexitdatum van 31 oktober gehaald wordt. Als er geen akkoord is tegen zaterdag, dan moet premier Johnson tijdens een speciale spoedzitting langer uitstel vragen aan Europa op basis van de Benn Act, die begin september werd goedgekeurd en die een "no-dealbrexit" uitsluit. Maar Johnson kan in dat geval nog proberen om juridische achterpoortjes te vinden of een vertrouwensstemming uit te lokken. 

Herbekijk hier de reportage van Ivan Ollevier in "Het Journaal":

Bekijk hier de toelichting van Rob Heirbaut in "Het Journaal":