Beste Assita Kanko, het leek alsof u een vliegende schotel had zien landen
Elk weekend schrijft Joël De Ceulaer een boze, bezorgde of blije brief aan de (m/v/x) van de week
Beste Assito Kanko
Het was de tweede keer dat ik het zag. Hoe een N-VA-topper het ene moment nog een gloedvol betoog houdt in duidelijke staat van euforie, om dan als een pudding in elkaar te zakken, geveld door onrust en ontreddering. De eerste keer toen Kris Van Dijck op 11 juli, als voorzitter van het Vlaams Parlement, een welhaast orgastisch moment de gloire beleefde tijdens zijn speech in het Brusselse stadhuis, tot Pol Van Den Driessche hem in het oor kwam fluisteren dat er – niet ongerelateerd met die orgasmes – mogelijkerwijze toch een minuscuul probleempje was opgedoken. De tweede keer zag ik het maandag in De afspraak, waar u na een pittig betoog over de Catalaanse schande een simpel vraagje kreeg van Bart Schols, en de blik in uw ogen plots verstarde, als had u zonet de landing waargenomen van een vliegende schotel met Ben Weyts achter de stuurknuppel.
U moet weten: sinds het programma zo onder vuur ligt van uw partij, kijk ik elke dag twéé keer naar De afspraak. Om de kijkcijfers op te krikken, maar ook om nog volop te genieten van Bart Schols, en straks van Phara de Aguirre, voor ze op bevel van minister-president Jan Jambon als presentatieduo vervangen worden door Mia Doornaert en Rik Torfs – die elke aflevering zullen beginnen met een gedicht van Cyriel Verschaeve. Zo was ik maandag dus twee keer getuige van uw tussenkomst – eerst als argeloze kijker, daarna om mij ervan te vergewissen dat ik niet gedroomd had, en dat u écht zo vaag was geweest als ik dacht dat u was geweest. Jazeker, zo bleek.
Voor zelfbeschikking!
Aan de lezer die het heeft gemist, leg ik even uit dat u daar zat in uw hoedanigheid van Europees Parlementslid, om commentaar te geven op de veroordeling van de Catalaanse separatisten. Dat deed u uitstekend. U toonde boosheid, verontwaardiging, verdriet en beschaamdheid bij de straffen die werden opgelegd aan de politieke makkers van Carles Puigdemont. Dit was, zo oordeelde u, een Zwarte Dag voor Europa.
Dat N-VA in het Europees Parlement tot dezelfde fractie behoort als het Spaanse Vox, een partij die nóg strengere straffen wil, vond u geen probleem. In dit dossier was geen sprake van fractiediscipline en kon iedereen stemmen naar eigen inzicht en geweten. De vrijheid van het parlementslid stond boven alles. Het gaat immers om zelfbeschikking! Mensenrechten! Alle parlementsleden moeten scherp reageren! Ik kreeg er een krop van in de keel en begon alvast mijn frigobox te vullen om naar Spanje af te reizen en mij aan te sluiten bij de Catalaanse protesten. Maar eerst even De Afspraak uitkijken, dacht ik – het was nu net zo interessant.
En toen gebeurde het. Voor het volgende thema schakelde Schols naar de andere gasten: Heidi De Pauw van Child Focus en Brigitte Herremans, Midden-Oosten-expert. Met hen ging het over de situatie in Noord-Syrië en het bijbehorende lot van kinderen van IS-strijders en IS-weduwen. Op dit moment bevinden zich daar Belgische baby’s, peuters en kleuters wier leven aan een zijden draadje hangt, omdat we niet weten in welke handen ze zullen vallen. Die kinderen hadden al láng terug hier moeten zijn. Toen Schols daarop van u een reactie vroeg, leek het alsof er een waas voor uw ogen trok. U wist niet wat te zeggen en begon in uw achterhoofd te zoeken naar de gepaste debatfiche. Van een vrij en scherp en verontwaardigd parlementslid, dat – los van elke fractiediscipline – in alle zelfbeschikking de mensenrechten verdedigt, was geen sprake meer. U zat zich hoorbaar af te vragen: ‘Wat zou Theo Francken willen dat ik zeg?’ En dus mompelde u maar wat, onder meer dat het ‘een slecht idee’ is om kinderen ‘mee naar daar te nemen’ – het zo onderhand erg wraakroepende ‘Mawda-argument’, zeg maar.
Tegen nationalisme!
Ik schudde het hoofd, maakte mijn frigobox weer leeg en wist wat mij te doen stond: nóg maar eens, voor de duizendste keer, een briefje schrijven over politiek opportunisme.
In dat verband: toen Schols u met een achterdochtige frons vroeg of u zich echt Vlaams-nationalist voelt, was dat niet ongepast, zoals N-VA-trollen op Twitter beweerden, maar terecht. In 2017, toen de N-VA u het Ebbenhouten Spoor toekende, een paternalistische prijs voor de flinkste nieuwkomer, was u nog lid van de MR, de Franstalige liberalen. In 2010 schreef u voor denktank Liberales zelfs een tirade tégen het nationalisme – een kort fragment: “Vlaanderen heeft nationalisme niet nodig. Nationalisme is een uiting van angst, lafheid en gebrek aan inspiratie.” Vreemd genoeg is deze tekst spoorloos.
Vandaar de vraag van Schols, dus. Die vraag had niets met racisme te maken, zoals ook door N-VA-sympathisanten werd gesuggereerd – pijnlijk voor een partij die het gratuite gebruik van racismeverwijten altijd aanklaagt. U had de eerste moeten zijn om Schols te verdedigen. Maar ook dat durfde u niet – erg tsjeverig, niet? Wat mij eraan doet denken: als u nu lid wordt, kunt u zich bij CD&V nog tot maandag kandidaat-voorzitter stellen.
Vrije groet
Joël De Ceulaer, senior writer