Versoepeld celibaat komt er niet: paus drukt hoop van bisschoppen de kop in

De bisschoppensynode in het Vaticaan sprak zich in oktober 2019 uit voor het wijden tot priester van getrouwde mannen in regionale speciale gevallen. Een meerderheid van de deelnemers aan een bijeenkomst rond de problemen in het Amazonegebied stemde toen in met het voorstel om “geschikte en erkende” mannen daar tot priester te wijden, zelfs al hebben ze een gezin. Het zou een manier zijn om iets te doen aan het priestertkort in dat deel van de wereld(kerk).

Maar de paus maakt vandaag dus een einde aan dat voorstel: er komt geen versoepeling van het celibaat, zelfs niet in speciale gevallen.

Paus Franciscus moest vorige maand al reageren op uitspraken van zijn voorganger Benedictus XVI, die in een nieuw boek schrijft dat het celibaat heilig is binnen de kerk en dat daar niet aan mag worden getornd. Paus Franciscus liet daarop weten dat het celibaat nooit optioneel kan worden. “Ik herinner mij dat paus Paulus VI zei: ‘Ik ga liever dood dan dat ik de wetgeving rond het celibaat aanpas. Ik vind het celibaat een geschenk voor de kerk’”, aldus de paus.

Daarvoor moet een oplossing gezocht worden, zegt de paus, “want de erediensten moeten gewaarborgd worden”. Leken kunnen daarin een rol spelen “door het Woord te verkondigen, onderricht te geven, gemeenschappen te organiseren, sacramenten toe te dienen, dus alles behalve in de eucharistie voorgaan of biecht af te nemen.” Die laatste dingen blijven dus voorbehouden voor de priesters. Voorts moeten de bisschoppen in Latijns-Amerika de mensen meer ertoe aansporen om priester te worden en hun roeping in het Amazonegebied zelf te volbrengen, eerder dan naar de Verenigde Staten te trekken.

Hoewel de Argentijnse paus al meer vrouwen op topposities in de Roomse kerk heeft geplaatst, betekent dit nog niet dat hij ze in het geestelijke ambt wil wijden. De paus wil niet dat het tot een “klerikalisering van de vrouwen” in de Kerk komt.

“Vrouwen leveren hun bijdrage aan de Kerk op hun eigen manier, waarbij ze de kracht en de tederheid van Moeder Maria doorgeven”, heet het in de woorden van de paus. Ook in het Amazonegebied moeten vrouwen een centrale rol spelen in de kerkgemeenschappen door taken waar te nemen die geen priesterwijding vergen. “Vrouwen moet een echte en effectieve invloed hebben op de organisatie, ze moeten bij de belangrijkste beslissingen betrokken worden zonder hun eigen vrouwelijke stijl op te geven.”

In het document haalt de paus ook scherp uit naar “bedrijven, zowel uit eigen land, als internationale ondernemingen, die de natuurlijke rijkdommen van het Amazonegebied vernietigen en geen respect hebben voor de inheemse bevolkingsgroepen die er leven.”

Het gaat hier volgens de kerkleider om “misdaad en onrechtvaardigheid”, om “onethische middelen die aangewend worden om op te treden tegen protesten tot en met het doden van mensen die zich verzetten tegen de projecten van ondernemingen.” In dergelijke gevallen worden economische relaties instrumenten die tot de dood leiden, aldus Franciscus. Overheden zijn medeplichtig wanneer ze bedrijven de toelating geven om bossen te rooien, om mijnen te exploiteren en om het milieu te schaden of te vernietigen.

“De bescherming van mensen en van hun ecosystemen gaat hand in hand”, meent de paus. Hij noemt dat “integrale ecologie”. De paus roept de wereld en de politieke leiders ten slotte op om “netwerken van solidariteit en ontwikkeling” op te richten en zich daar volop voor te engageren.