▶ Beste Strangers, u krijgt een prijs omdat u in 1973 migranten kleineerde

Beste Strangers

Ik kan mij inbeelden dat u bij het openen van deze app en het ontwaren van uw beeltenis ietwat ontzet hebt uitgeroepen: “Zwanst na ni, hé! Ston waai in De Morgen?” Onze lezer zal zich op zijn beurt ook wel verward in de haren hebben gekrabd toen hij zag dat dit standingvolle medium ineens aandacht besteedt aan een volks, Antwerps muziekensemble dat al bijna twintig jaar in de vergetelheid is weggezonken.

Maar de aandacht is volkomen gerechtvaardigd. U wordt dit weekend immers gehuldigd. Zaterdag krijgt u de Prijs voor de Vrijheid van de Vlaamse denktank Libera! – en zulks in aanwezigheid van de Antwerpse burgemeester Bart De Wever, die de laudatio voor u zal uitspreken. Deze brief, heren, om u te waarschuwen: u wordt niet alleen gehuldigd, maar ook gebruikt. U krijgt een bos bloemen toegeworpen waar de pot nog aan hangt.

Bekrompen

Als u het goed vindt, leg ik eerst uit waarom die fameuze Prijs voor de Vrijheid een farce is, net zoals de Arkprijs voor het Vrije Woord, trouwens. Beide trofeeën dragen de term ‘vrij’ expliciet in het vaandel, maar zijn hopeloos bekrompen en benepen. De eerste wordt uitgereikt door een rechts-conservatief clubje aan rechts-conservatieve lieden; de tweede wordt uitgereikt door een links-progressieve kliek aan links-progressieve luitjes. Het enige wat beide organisaties met elkaar gemeen hebben – welkom in Vlaanderen! – is een lichte vorm van xenofobie. Toen schrijver Fikry El Azzouzi de Arkprijs kreeg en bij de uitreiking twee dames met hoofddoek het Vrije Woord gaf, begonnen jury en publiek collectief te hyperventileren. Wat de Prijs voor de Vrijheid betreft, volstaat een blik op de laatste laureaten: de Nederlandse politicus Thierry Baudet en de Vlaamse econoom Marc De Vos, die deze week in een column op Trends.be schreef: “Als Turkije wegkijkt, komen niet alleen vluchtelingen maar ook virussen Europa binnen.” Dat had hij in Aalst tijdens de carnavalstoet eens moeten zeggen – Unesco had meteen ingegrepen.

Uitschuiver

Ook uw kolossale oeuvre, beste Strangers, bevat een chanson waar je vandaag niet meer mee onder de mensen kunt komen. Meestal ging het goed, en slaagde u erin om met een Antwerpse tekst op een bekende melodie de mensen te vermaken. Zo staan klassiekers als ‘’k Zen zoe gère polies’ (op de wijze van ‘J’aime la vie’), ‘Eieren of joeng’ (op de wijze van ‘Soldiers of Love’) en natuurlijk ‘O mijne blauwe geschelpte’ (op de wijze van ‘Una paloma blanca’) diep in ons geheugen gegrift – menig lezer zette het bij het zien van deze titels alleen al op een uitbundig zingen. Maar! Ook uw uitschuiver ‘De Ziekekas’ herinneren wij ons alsof het gisteren was. In dat lied schildert u de migrant af als een vuige profiteur. Zo laat u hem bijvoorbeeld zeggen: ‘Allah is groot, maar ziekekas is groter.’

Toen u dat nummer in 1973 op de openbare omroep ten berde had gebracht, in Binnen en Buiten, schreef wijlen Johan Anthierens – die het geluk kende nooit de Arkprijs voor het Vrije Woord in ontvangst te moeten nemen – in Knack: “Mag ik me even omdraaien en me onpasselijk voelen om zoveel melodieuze smeerlapperij?” Zelf hebt u in een gesprek met deze krant ook ooit verklaard dat u zo’n nummer “niet meer” zou maken.

En toch – hier komt-ie! – wordt net dát nummer door Libera! vermeld in het persbericht. Dat ene nummer, dat u zélf liever vergeet, werd door de jury gekozen uit de hon-der-den nummers waarop u Vlaanderen hebt getrakteerd. U krijgt de Prijs voor de Vrijheid, beste Strangers, omdat u in 1973 migranten kleineerde. Mocht u ooit op die manier met Joden hebben gespot, dan zou Bart De Wever geen laudatio uitspreken, maar de prijsuitreiking in zijn stad zeer ongepast vinden – hij zou u zeker “lomp” noemen. Nu heet het dat u “op briljante, sappige en bevattelijke wijze” de thema’s hebt bezongen “die centraal staan in onze maatschappelijke discussies”. Welja. Zo gaat de profiteur uit ‘Ziekekas’ elk jaar naar Marokko, om “geiten te kopen” en “zijn vrouwke” zwanger te maken, zodat hij weer “duzend ballen kindertoeslag” meer krijgt. Briljant! Sappig! Bevattelijk!

Neerbuigend

Zoals ik al zei: u wordt gebruikt. Niet alleen om de Vlaamse vreemdelingenhaat nog eens voluit te vieren, maar ook als een soort alibi-plebs. Ik verklaar mij nader: die kerels van Libera!, en Bart De Wever, behoren tot de elite. Normaal gesproken wordt de Prijs voor de Vrijheid ook toegekend aan voorname lieden uit hogere kringen. Door daarop eens een uitzondering te maken, zoals men dat eerder met Urbanus deed, wil men tonen dat men nog altijd Buitengewoon Dicht Bij De Gewone Man staat. Het is in feite neerbuigend wat men doet: men gaat op de hurken zitten om u eens over de bol te aaien.

U verdient beter. Mocht ik u zijn, ik zou het niet pikken. Weet u wat? Doe een Tuymanske en stuur uw kat. En schrijf er een liedje over, op de wijze van ‘I Won’t Let the Sun Go Down on Me’, met als titel: Steekt oewe praais woar de zon ni schijnt!

Pliezaante groeten!

Joël De Ceulaer, senior writer