Hoe raak je besmet en hoe kan je jezelf beschermen? De belangrijkste vragen over coronavirus beantwoord
Het coronavirus grijpt steeds verder om zich heen en in het hele land worden de maatregelen om het virus in te dijken steeds verder aangescherpt. Hoe loop je het virus op? Hoe bescherm je je? Wat zijn de symptomen en hoe gevaarlijk is Covid-19? Een overzicht van veelgestelde vragen over de verspreiding van en bescherming tegen het coronavirus.
Hoe raak je besmet met het coronavirus?
Er wordt aangenomen dat het virus overgedragen wordt via kleine druppeltjes die de lucht in gelanceerd worden als een besmet persoon hoest of niest. Die druppels kunnen tot één meter ver vliegen. Zo kunnen ze op een andere persoon terechtkomen en deze besmetten. Maar ze kunnen ook op een oppervlak vallen; als iemand hier dan mee in contact komt en vervolgens zijn of haar gezicht aanraakt, dan kan die persoon ook het virus oplopen.
Amerikaanse onderzoekers van het Nationaal Instituut voor de Gezondheid keken naar hoelang het coronavirus besmettelijk kon blijven op verschillende materialen. Het virus verdwijnt het snelste op koperen oppervlakken en in de lucht. Slechts enkele uren waren voldoende. Belangrijk: dit betekent niet dat het virus ook effectief enkele uren aanwezig is in de lucht. In het experiment hielden de onderzoekers de virusdeeltjes namelijk met opzet in de lucht.
Op plastic en roestvrij staal kan het virus tot wel drie dagen overleven
Op karton kan het virus ongeveer een dag overleven. Maar op plastic en roestvrij staal kan het tot wel drie dagen overleven. Oppassen geblazen dus bij ziekenhuisinstrumenten, palen in de bus of tram of je plastic smartphonehoesje.
Deze nieuwe resultaten stroken met een literatuurstudie van eerder dit jaar waarin de conclusies van alle studies over de overleving van coronavirussen op objecten werden vergeleken. Daaruit bleek dat dit soort virussen tot enkele dagen op oppervlakten gemaakt van glas, hout, papier, metaal of plastiek kunnen overleven. Uit eerder onderzoek bleek ook al dat de temperatuur en luchtvochtigheid een invloed hebben over de overlevingskansen van een coronavirus. Hoe lager de temperatuur en luchtvochtigheid, hoe beter de overlevingskans van het virus.
Er is echter wel nog verder onderzoek nodig om te kijken of het virus zich ook effectief via al deze oppervlakten verspreidt en het is belangrijk om te vermelden dat de meeste wetenschappelijke studies zo snel mogelijk online gezet worden, en daardoor niet altijd beoordeeld zijn door andere wetenschappers. Het blijft van uiterst belang om je handen en oppervlakten regelmatig te wassen of te ontsmetten. Dit kan het aantal virusdeeltjes drastisch doen dalen.
Wat is de incubatietijd van het virus?
“Dat hangt af van de symptomen”, zegt viroloog Marc Van Ranst (KU Leuven). “De incubatietijd, wanneer je nog geen symptomen hebt, duurt gemiddeld ongeveer 5,2 dagen. Dat kan wat korter zijn, of wat langer. Je kan dus bijna een week rondlopen met het virus zonder het zelf te beseffen. Je gaat dan niet hoesten of niezen, waardoor het virus in de keel blijft zitten.”
De meeste personen ontwikkelen ongeveer 5 à 6 dagen na de infectie milde symptomen, zoals koorts en hoest.
Wat zijn de symptomen?
Eind februari maakte de WHO een evaluatie op basis van de toen 56.000 bevestigde gevallen van besmetting. De meeste personen ontwikkelen ongeveer 5 à 6 dagen na de infectie milde symptomen. Het gaat om ongeveer 80 procent. In de meeste gevallen wordt koorts gemaakt: bij 88 op de 100 personen gaat de lichaamstemperatuur de hoogte in. Daarnaast hebben ongeveer 68 op de 100 patiënten last van een droge hoest, zijn 38 op de 100 vermoeid en moeten 33 op de 100 dikke slijmen ophoesten.
Milde symptomen die minder voorkomen zijn spier- en keelpijn, hoofdpijn en rillingen. Tussen de 10 en 15 op de 100 besmette personen hebben daar last van. Misselijkheid, een verstopte neus en diarree komen in een kleine 4 à 5 op de 100 patiënten voor. Heb je een lopende neus? Dan is het waarschijnlijk een gewone verkoudheid.
Bij een kleine 14 procent van de patiënten ontwikkelen zich ernstigere symptomen, zoals kortademigheid (in maar liefst 18 op de 100 besmette personen), een versnelde ademhaling, dalende zuurstoflevels in het bloed, en de aanwezigheid van slijm, bloed of eiwitten in de longen. De overige 6 procent van de patiënten verkeren in kritieke toestand. Hun ademhaling stopt, zij ontwikkelen een septische shock, hun organen falen,...
Het aantal personen zonder symptomen is moeilijk in te schatten, maar de WHO vermoedt dat dit maar zelden voorkomt.
Wie loopt het meeste risico?
“Het is een nieuw virus, waartegen niemand antilichamen heeft, dus iedereen zou het in theorie kunnen krijgen. Maar op termijn ga je zien dat er toch mensen zijn die antilichamen ontwikkelen en een heel aantal mensen zullen de ziekte krijgen zonder enige symptomen”, aldus Marc Van Ranst in VTM Nieuws.
“Het virus treft vooral ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem. De groep die bij een gewone wintergriep het hardst getroffen wordt, loopt ook nu weer het grootste risico”, zegt Van Ranst. “Het gaat meestal om ouderen die al onderliggende aandoeningen hebben.”
Wie antistoffen tegen het virus ontwikkelt, is voor een paar jaar beschermd, maar niet voor altijd, licht hij toe. “Dat weten we door eerdere coronavirussen.”
Hoe genees je van het virus?
De overgrote meerderheid van de patiënten geneest spontaan. Hun lichaam maakt antistoffen aan die het virus geleidelijk aan uit het lichaam drijven. Hoe snel je geneest, hangt af van de klachten. Wie weinig symptomen of milde klachten heeft, geneest sneller; meestal na een paar dagen. Patiënten die er erger aan toe zijn en in het ziekenhuis zijn opgenomen, hebben meer tijd nodig om te herstellen. Zij kunnen soms weken ziek zijn.
Hoe groot is de kans dat je aan het virus overlijdt?
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat de kans dat een besmette persoon ernstig ziek wordt op ongeveer 20 procent, en de kans op overlijden op 2 procent. De griep is minder dodelijk, met een sterftecijfer van 0,1 procent van de patiënten. In principe moet het afweersysteem van gezonde mensen het virus aankunnen.
Wat kan je ertegen doen?
Je neemt best dezelfde voorzorgen in acht om ook een griepinfectie te voorkomen: een goede hygiëne - zoals handen wassen, meer dan anders, en zeker na het werk of gebruik van het openbaar vervoer. Handen wassen doe je met zeep en water, niezen doe je best in je elleboog, raadt de WHO aan. Hou een afstand van minstens één meter tussen jezelf en anderen en vermijd fysiek contact wanneer je elkaar begroet: dus geen hand schudden, kus geven of omhelzing. Een ander advies is zo min mogelijk ogen, neus en mond aan te raken. Daarnaast roept de WHO ook bedrijven op om maatregelen te nemen.
“Vermijd zeker ook contact met zieke mensen die besmet zijn of bij wie dat vermoeden bestaat”, klinkt het, “maar dat is natuurlijk een logische maatregel”. Het bezoeken van familieleden in het ziekenhuis vermijd je dus best en het contact tussen grootouders en hun jonge kleinkinderen wordt momenteel best zoveel mogelijk beperkt.
Wie wil blijven sporten, neemt ook best enkele voorzorgsmaatregelen.
Zal het virus vanzelf verdwijnen?
“De epidemische curve die het coronavirus volgt, is vergelijkbaar met die van het SARS-virus in 2003: één van pieken en dalen”, zegt viroloog Van Ranst. “Toen was er eind maart, na twee maanden van gezapige stijgingen, plots ook weer een uitschieter. In vergelijking met het SARS-virus is er nu wel een grotere groep mensen die mild ziek zijn, waardoor het coronavirus nu breder verspreid is.” De kans is groot dat het virus in de zomer minder of niet meer zal voorkomen, maar zeker is dat lang niet. “Ik vrees dat we tegen dan al ingehaald zijn door de feiten”, zegt Van Ranst nog. “Het zou dus kunnen dat er tegen dan al zoveel besmettingen zijn dat het niet meer uitmaakt of het warmer wordt of niet (normaal verspreidt het coronavirus zich sneller als het kouder is, red.) Of - omgekeerd - dat het aantal besmettingen al zo fel gedaald is, dat het ook niet meer uitmaakt.” Ook de WHO waarschuwt voor ‘valse hoop’ dat het virus tegen de zomer zou verdwijnen.
Komt er een vaccin?
Covid-19 is een virus en daar zijn geen geneesmiddelen voor. Een virus zoals HIV wordt behandeld met virusremmers of antivirale middelen. Specifiek voor het nieuwe coronavirus bestaat zo’n medicatie vandaag niet, al wordt er wel naarstig aan gewerkt.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zal het 18 maanden duren voor er een vaccin op de markt is. Dat lijkt lang, maar is het niet. Normaal gezien duurt het voorzien van een vaccin tien jaar. Dat komt omdat een vaccin niet alleen gemaakt moet worden, maar ook nog eens getest moet worden op dieren én mensen. Pas daarna kan aan de autoriteiten, zoals het European Medicines Agency, gevraagd worden het vaccin goed te keuren.
Lees ook:
Nog meer vragen over het coronavirus? Lees ons dossier om meer te weten te komen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Weinig medelijden met zwaarlijvigheid: meerderheid van Belgen ziet obesitas niet als chronische aandoening
-
HLN Shop
“Gekookt zijn ze vaak echt niet lekker”: Pascale Naessens verklapt hoe je groenten wél smakelijk op je bord krijgt
Kookboekenauteur en keramiste Pascale Naessens (54) houdt van creëren. In plaats van vroeger werk heruit te geven, verschijnt nu haar eerste compilatie met de beste groenterecepten. Het eerste in een serie van vijf themaboeken waarvan het volgende helemaal rond desserts zal draaien. HLN Shop zette zich rond de tafel met de chef voor een gesprek: “Ik wil dat mensen plezier vinden in het bereiden van groenten, dat het leuk en lekker is.” -
Livios
Een snellere en goedkopere oplossing voor het klassieke zwembad in de tuin
Zomers genieten: dat betekent ook relaxen in en rond het zwembad. Doe je dat het liefst in alle privacy en zonder je te moeten verplaatsen? Bouwsite Livios legt uit welke stappen je nu best onderneemt om binnenkort optimaal te kunnen genieten. Ook een budgetvriendelijk(er) alternatief voor het klassieke zwembad komt aan bod. -
-
24
Nederlander (72) overleden nadat hij 613 dagen corona had: virus kon meer dan 50 keer muteren in zijn lichaam
-
2
Wereldprimeur: UZ Brussel voert allereerste dubbele robotingreep uit bij patiënt
Als eerste ziekenhuis wereldwijd heeft het UZ Brussel met twee robots een chirurgische ingreep uitgevoerd. Het grote voordeel van deze aanpak is dat ze minder ingrijpend is voor de patiënt, waardoor die minder pijn heeft en minder lang in het ziekenhuis hoeft te verblijven. Bovendien kunnen chirurgen een pak nauwkeurig opereren in vergelijking met een klassieke operatie. -
Spaargids.be
Dit is wat je jaarlijks uitspaart door elke dag boterhammen mee te nemen naar je werk
Telkens dezelfde broodjeszaak dichtbij je werk opzoeken is handig, maar het kost wel wat. Hoeveel geld kun jij besparen door je eigen boterhammen mee te nemen? En hoe spaar of investeer je die extra centen slim? Spaargids.be gaat het na. -
Doorbraak in Alzheimeronderzoek: nieuw mechanisme ontdekt in vroeg stadium
-
Persoon die besmettingen met varkenslintworm in Lier veroorzaakte is geïdentificeerd
-
Amerikaanse chirurgen transplanteren nier van varken in patiënt (62): “Medische mijlpaal”
Amerikaanse chirurgen zijn erin geslaagd om de genetisch gemodificeerde nier van een varken te transplanteren in een patiënt. Dat is een primeur, die een nieuwe stap betekent in de richting van een mogelijke oplossing voor het chronische tekort aan orgaandonaties. -
PREMIUM32
INTERVIEW. Topdokter Guy T’Sjoen: “Transgender zijn wordt voorgesteld als één groot feest. Dat is absoluut niet”
Volgens een Britse studie is het nauwelijks bewezen dat jongeren met genderdysforie écht geholpen zijn met een medische behandeling. Deze pubers – die vinden dat het geslacht dat ze bij hun geboorte kregen, niet klopt met hoe ze zich voelen – kunnen in ons land in het UZ Gent terecht voor puberteitsremmers en hormoonbehandelingen. Klopt het dat de wetenschappelijke basis daarvoor zeer wankel is? We vroegen het aan professor Guy T’Sjoen. -
PREMIUM
“Kinderen krijgen het vooral op hun gezicht, maar impetigo kan op je hele lichaam voorkomen”: dermatologe geeft advies over ‘krentenbaard’
18 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerJan De Maeyer
koen Van Hessche
Philip Van Hecke
ETIENNE BOECKX
Nick Lersberghe