In het Lancaster House, een neoklassiek Londens gebouw uit de hoogdagen van het British Empire, zal premier Theresa May dinsdag haar visie op het Britse vertrek uit de Europese Unie ontvouwen.
May staat al maanden onder druk om meer duidelijkheid te verschaffen over de doelstellingen waarmee ze eind maart de onderhandelingen over het vertrek uit de Europese Unie wil aanvatten. Volgens Britse media is het zowat een uitgemaakte zaak dat de premier een lans zal breken voor “a clean Brexit” wanneer ze dinsdag omstreeks 12.45 uur (Belgische tijd) het woord neemt voor een publiek dat heel wat buitenlandse diplomaten zal tellen.
Krachtlijnen
Ondanks de vage verklaringen en twisten binnen de regering zijn enkele Britse krachtlijnen al een tijd duidelijk. May leerde uit het Brexit-referendum dat de Britten de controle over hun grenzen willen terugwinnen en het vrije verkeer van Europese werknemers afwijzen, dan wel grondig willen beperken.
De premier gaf eerder ook al aan dat ze een einde wil maken aan de primauteit van Europese rechtspraak over Britse wetgeving. De Europeanen hebben al meermaals aangegeven dat de Britten tegen die voorwaarden onmogelijk deel kunnen blijven uitmaken van de Europese eenheidsmarkt, of zelfs van de douane-unie. May zou dinsdag ook luidop haar bereidheid uitspreken om die zwaarwichtige stap te zetten, ongeacht de rechtstreekse gevolgen op de financiële markten en de koers van de Britse pond.
De pond daalde alvast in de aanloop naar de speech. Opvallend was dat zelfs de gematigde minister van Financiën Philip Hammond zich het voorbije weekeinde assertief opstelde en waarschuwde dat Groot-Brittannië zijn economisch model zal aanpassen indien het land onvoldoende toegang krijgt tot de Europese eenheidsmarkt. Volgens Hammond is een forse verlaging van de bedrijfsbelastingen daarbij niet uitgesloten. “We zullen doen wat nodig is”, stelde hij resoluut.
Waarnemers betwijfelen echter of May al te zeer in haar kaarten gaat laten kijken. De premier is immers als de dood voor een verzwakking van de Britse onderhandelingspositie, bijvoorbeeld wanneer ze openlijk zou toegeven dat Londen aast op een aantal overgangsregelingen.
Donald Trump
In een geruchtmakend interview met de krant The Times, nota bene afgenomen door voormalig minister en Brexiteer Michael Gove, stak de Amerikaanse president-elect Donald Trump de Britten alvast een hart onder de riem. Trump toont zich overtuigd dat de Brexit een succes zal worden en toonde zich bereid snel over een Amerikaans-Brits handelsakkoord te gaan praten. May zou in het voorjaar Trump ontmoeten.
De hoge vertegenwoordigster van het Europees buitenlands beleid Federica Mogherini wees er nogmaals op dat de Britten geen handelsonderhandelingen met derde landen mogen voeren zolang ze lid zijn van de Europese Unie. Verwacht wordt dat Groot-Brittannië minstens tot het voorjaar van 2019 lid blijft. May wil de onderhandelingen tegen eind maart opstarten en aangenomen wordt dat ze minstens twee jaar zullen aanslepen.
