De verwachte koudegolf in België en Frankrijk zorgt naar verwachting vooral in Frankrijk voor hoge verbruikspieken. In combinatie met de importbehoeftes in België veroorzaakt dit mogelijk een gespannen marktsituatie in de Centraal West-Europese zone.

Dreigt het afschakelplan geactiveerd te worden?

Neen, de strategische reserves dienen net om te vermijden dat bepaalde regio’s zouden moeten worden afgeschakeld wanneer de stroomvoorziening in gedrang komt. In plaats van bepaalde regio’s tijdelijk zonder stroom te moeten zetten, is er sinds 2014 een ‘spaarpotje’ met stroom aangelegd dat in geval van nood direct kan aangesproken worden.

En dat is nu het geval?

“Nog niet. Maar we volgen de situatie wel op de voet op. Vooral dinsdag en woensdag is het risico het grootst. Tot voor een paar dagen waren we vrij zeker dat we de strategische reserves voor het eerst zouden moeten activeren. Maar nu blijkt dat de temperaturen in Frankrijk 2 graden hoger liggen dan voorspeld. Dat maakt voor ons land een groot verschil omdat men in dat geval in Frankrijk de stroom die vijf grote kerncentrales opwekken minder nodig heeft dan voorzien. En dat is goed nieuws voor ons omdat wij dan meer stroom kunnen binnenhalen”, zegt Kathleen Iwens van Elia.

Hoe moeten we ons die strategische reserves voorstellen?

De strategische reserves dienen om een structureel productietekort in de wintermaanden op te vangen en worden gegarandeerd door de gascentrales van Seraing en Vilvoorde. Als er een tekort dreigt, worden die twee gascentrales in werking gesteld om tijdelijk extra stroom op te wekken.

Liggen die dan de rest van het jaar stil?

“Laat ons zeggen, ze staan in standby. Ze worden bijvoorbeeld wel onderhouden en gekeurd. Stel dat er een stroomtekort dreigt, worden ze 6,5 uur vooraf verwittigd en hebben ze vijf uur de tijd om op te warmen. Anderhalf uur voor ze stroom moeten leveren, krijgen ze het productieprogramma. Dat is allemaal contractueel vastgelegd. De twee centrales zijn nu in verhoogde staat van paraatheid gebracht”, zegt Iwens.

Hoe groot is die reserve en wie bepaalt dat?

Het is de minister van Energie die bepaalt hoeveel stroom we ‘in reserve’ hebben. Elia heeft voor deze winter (2016-2017) 750 MW aan strategische reserves ter beschikking. Dat zou moeten volstaan.

Toch heeft minister van Energie Marie-Christine Marghem (MR) vandaag beslist om de strategische reserve voor volgende winter tot 900 MW te verhogen. Ze baseert zich op adviezen van de administratie Energie en hoogspanningsnetbeheerder Elia, maar houdt bovendien rekening met de invoerbeperking die ons land kende in november 2016. In Frankrijk liggen immers verschillende reactoren stil, waardoor onze zuiderburen met de laagste nucleaire capaciteit in jaren kampen. Normaal gezien is Frankrijk een exporteur van elektriciteit.

“Met een strategische reserve van 900 MW hebben we een risicodekkingsverzekering waarmee we het hoofd kunnen bieden aan dit soort onvoorziene omstandigheden”, verzekert de minister.

Als we overschakelen op de strategische reserve, voelen we dat als consument?

“Neen, uw lampen blijven bij wijze van spreken even hard branden. Op uw stroomfactuur betaalt u jaarlijks gemiddeld ongeveer 1,5 euro voor een gezin van vier kinderen extra. Het is niet zo dat die reservestroom veel duurder of goedkoper is”, zegt Kathleen Iwens van Elia.