Britten zamelen geld in om schilderij Virgin Queen in eigen land te houden
De Engelsen hebben een van de belangrijkste schilderijen uit de eilandgeschiedenis weten te behouden. Na een campagne is 12,2 miljoen euro bijeengesprokkeld om te voorkomen dat een Armada-portret van koningin Elizabeth I in particuliere en/of buitenlandse handen zou vallen.
Het schilderij uit 1590 herdenkt de overwinning van de Engelsen op de Spaanse invasievloot. Art Fund-directeur Stephen Deuchar omschreef de reddingsactie als 'een zege van de wil des volks'.
De zege op het 'onverslaanbare' leger van de Spaanse koning Filips II is een van de belangrijkste momenten uit de Engelse geschiedenis. Bij de strijd had Elizabeth hulp gekregen van de Nederlandse republiek, met wie ze drie jaar eerder een akkoord had gesloten. Een hoofdrol in het gevecht, dat werd beslist voor de kust van Zeeland, was weggelegd voor de viceadmiraal (en kaper) Francis Drake. Eerder had hij de toorn van Filips gewekt door een plundertocht langs de Spaanse noordkust.
Drake gaf opdracht de machtige vorstin te vereeuwigen met een serie Armada-portretten, die zouden uitgroeien tot het symbool van de Engelse Renaissance. In vol ornaat houdt de 'Virgin Queen', behangen met parels (symbolen voor 'zee' en 'puurheid'), haar rechterhand op een wereldbol. Haar delicate vingers rusten op de Nieuwe Wereld, de Spanjaarden uitdagend. Op de achtergrond hangen, ter waarschuwing, twee schilderijen van een gewonnen zeeoorlog.
Het is een iconisch beeld van de Tudor-koningin, gekenmerkt door haar bleke gezicht en rode haar. Onder meer Cate Blanchett heeft haar gespeeld, dankbaar gebruikmakend van de schilderijen. Er zijn nog drie Armada-portretten over, waarvan twee reeds te zien zijn, in de National Gallery en Woburn Abbey. Het onderhavige portret hing in Shardeloes, het landhuis in Hertfordshire van de erfgenamen van Drake, de Tyrwhitt-Drakes. Later verhuisde het naar een villa in Hampshire.
Campagne
Drie maanden geleden maakte deze familie bekend het schilderij te willen verkopen, met een verwachte marktprijs van 19 miljoen pond. Hierop besloot de Art Fund een campagne te beginnen om het schilderij op het eiland te behouden, als openbaar kunstbezit. Mede dankzij een gift van 8,8 miljoen euro van het nationale loterijfonds en giften van achtduizend burgers is het nu gered. Een deel van de opbrengst komt van scholen waar leerlingen zelfgebakken cakes en taarten hadden verkocht.
Een deel van de opbrengst komt van scholen waar leerlingen zelfgebakken cakes en taarten hadden verkocht
Het schilderij, van een onbekende maker, zal komen te hangen in de Queen's House in Greenwich Park. Deze voor koningin Anna van Denemarken gebouwde residentie bevindt zich nabij de plek waar Elizabeth in 1558 was geboren, het paleis van Placentia. De Queen's House maakt deel uit van het Zeevaartmuseum. Elizabeth was dol op Greenwich Park. Op One Tree Hill, aldaar, stond 'Fair Eliza, Virgin Queen' vaak peinzend te denken over haar land en haar onderdanen.