"N-VA gedraagt zich ranzig"

"Ik had verwacht dat de N-VA dit soort communicatie zelf zou bijsturen. Maar blijkbaar voelt niemand zich daartoe geroepen. Is dat nog normaal? Het gaat hier niet om een of andere pipo van de derde lijn, hè. Ide is verdomme hun partijsecretaris."

Ook De Wever is scherp voor Merkel. De aanslagen hadden niet plaatsgevonden als zij haar verantwoordelijkheid had genomen.
"Ach, voor de N-VA is Angela Merkel de nieuwe Elio Di Rupo. Een grote zondebok. Maar bij mijn weten draagt ze geen verantwoordelijkheid voor wat er gebeurd is in Syrië. Heeft ze dan zelf de burgeroorlog in Syrië veroorzaakt? Heeft zij de vluchtelingenstroom op gang gebracht?

Ze heeft hem wel aangewakkerd met 'Wir Schaffen Das'.
"Dat blijkt niet uit de cijfers. Ik heb Merkel vorig jaar in september gezien op het EVP-congres. Ik heb meer gezien dan dat ene zinnetje. Daar zei ze: "Wie hier is, moeten we menswaardig opvangen. Wie iets fout doet, moeten we keihard aanpakken."

Dus ook de vrije meningsuiting inperken, zoals N-VA voorstelt?
"Toen vorig jaar de redactie van Charlie Hebdo werd aangevallen, heb ik gezegd dat er naast de vrije meningsuiting toch ook nog zoiets als respect voor anderen bestaat. De N-VA was er toen als de kippen bij om te zeggen dat we niet mochten tornen aan de vrije meningsuiting. We zijn een jaar verder, en het is de eerste partij die zegt dat we die vrijheid moeten inperken. Waarop slaat dat nu?

"Ik vind het straf dat op het ogenblik dat onze waarden bedreigd worden, we als eersten diezelfde waarden op de schop zouden doen."

Het verschil is dat we ondertussen een land in oorlog zijn.
"Volgens mij heeft de Belgische regering de oorlog nog niet verklaard. Er was ook een groot verschil in discours tussen Hollande en Michel na de aanslagen. Persoonlijk heb ik de toon van Michel veel meer geapprecieerd dan de oorlogstaal van Hollande. Je ziet nu ook hoe Hollande verstrikt raakt in zijn eigen woorden. Geef mij dan maar de nuchterheid van Charles Michel en de doeltreffende aanpak van Merkel.

De laatste aanslag was er een op een Franse priester. Raakt u dat nog meer als gelovige?
(denkt na) "Ja, dat maakt het een stuk persoonlijker. Ik ken die priester helemaal niet, maar toch heb ik het gevoel dat dat iemand van onze gemeenschap is. Zoals Maalbeek persoonlijk was. De doden en gewonden lagen in de kantine van ons partijhoofdkwartier. Ik heb het bloed geroken. Ik ruik dat nog elke dag."

Die aanslag gebeurde in een onooglijk klein kerkje in Noord-Frankrijk. Zo komt het plots wel heel dichtbij.
"Daar is maar een woord voor: gruwelijk. Maar Maalbeek en Zaventem waren ook zeer dichtbij. Als het in een zeer goed bewaakte luchthaven kan, dan toch zeker ook in een klein dorpje. De totale veiligheid bestaat niet. Alleen is de vraag of we onze manier van leven er willen voor aanpassen. Sommige partijen vinden van wel. Die vinden dat onze vrijheid van mening op de schop moet. Wie weet wat dan de volgende stap is: vrijheid van vereniging, vrijheid van godsdienst."

Dat klinkt beangstigend.
"Dit zijn de momenten waarop we voor onze waarden moeten vechten. De parlementaire democratie, het rechtssysteem, onze rechten en vrijheden. Als zij niet worden nageleefd, dan blijft er geen gemeenschap meer over. We mogen daar dus zeker niet op toegeven."

"Maar wat mij stoort is dat eeuwige verschil. Jambon roept op om allemaal samen de 21ste juli te vieren - in menige opzichten een opmerkelijk statement (glimlacht), maar zijn partijvoorzitter zegt dan weer dat we "in oorlog" zijn. Tja..."

Ergert u zich aan die oorlogsretoriek?
"Dat is een discours dat niet het mijne is, en nooit het mijne zal worden. Een discours dat ik ook bij Trump hoor.

"Hoe kun je nu pleiten om waarden en normen te verlangen van anderen, als je ze niet zelf uitdraagt? Ik ben geen naïeve kosmopoliet, hoor. Je moet mensen die dat niet uit nature doen, daartoe brengen. Alleen is de vraag hoe je dat doet: met een uitgestoken hand of met een gebalde vuist?

"Ik hoop dat we in Vlaanderen bespaard zullen blijven van de trumpisering van de politiek. Daar is de samenleving niet mee gebaat. Als je natuurlijk puur vanuit electoralisme vertrekt, zal daar altijd wel een markt voor zijn. Maar ik denk vooral aan de toekomst van onze gemeenschap. Dat is een totaal ander uitgangspunt."

U en Merkel zijn voor de N-VA slappe naïevelingen. Leiders moeten hun land veilig houden.
"Wat is dat nu voor zever? Natuurlijk moeten we ervoor zorgen dat ons land veilig is. Waarom zouden wij niet geïnteresseerd zijn in de veiligheid van onze eigen mensen? Daar gaat het toch in de eerste plaats over. En 'Wir schaffen das', is een appèl aan iedereen. Aan politiediensten, aan militairen, aan inlichtingendiensten, inwoners en leerkrachten.

"Eigenlijk zegt Merkel niets anders dan wat Theo Francken in België doet. Op dat vlak is N-VA echt wel Dr. Jekyll en Mr. Hyde. De spagaat die ze maken, is toch niet meer vol te houden. Ik weet waarover ik spreek. Francken heeft me precies een jaar geleden opgebeld omdat hij een gigantisch probleem had. Hij wilde toen de kazerne in Leopoldsburg gebruiken om vluchtelingen te huisvesten. Hij zou me daar eeuwig dankbaar voor zijn. (grijnst) We hebben dat gedaan met focus op zorg en waakzaamheid voor de eigen inwoners en tegelijk een menselijke opvang voor de vluchtelingen. Maar ondertussen doet de N-VA niet anders dan culpabiliseren."

Ook uw eigen medewerker - de opiniemaker Youssef Kobo die sinds vorig jaar op een CD&V-kabinet werkt - wordt zwaar aangepakt.
"Volgens De Wever zouden wij met zijn aanstelling op zoek zou zijn naar de moslimkiezer... Wat moet ik daarop zeggen? De Wever was de eerste die in Antwerpen een Marokkaanse schepen heeft aangesteld. Geen enkel probleem mee. Maar was hij dan ook in 2012 op zoek naar moslimkiezers? Blijkbaar zijn er geen grenzen meer."

Zo is er elke dag een nieuwe ruzie tussen CD&V en N-VA.
(zucht) "We verschillen inderdaad van mening. Maar ik zoek die rellen niet op, integendeel. Al zijn er wel momenten waarop je niet anders kan dan reageren. Omdat de grenzen van het fatsoen overschreden worden."

Het wordt wel steeds erger. Hoe komt dat?
"Dat moet je aan de N-VA vragen. Ik heb daar mijn gedacht over, maar dat ga ik u niet zeggen."

De meest gemaakte analyse is dat N-VA opschuift naar rechts wegens de concurrentie van Vlaams Belang.
(zwijgt maar knikt instemmend)

Het wordt hoe langer hoe duidelijker dat N-VA en CD&V diametraal tegenover elkaar staan.
"Het DNA van onze partijen is inderdaad verschillend. De eerste zin van onze statuten is: Bij ons telt elke mens. Bij de N-VA gaat dat over een onafhankelijk Vlaanderen. Dat is een groot verschil. Maar goed, dat is democratie. Maar ik kom nog eens terug op die tweet van Ide. Dat is wél grensverleggend, en het is exemplarisch voor hoe de twee partijen uit elkaar groeien. Dat daar niemand bij de N-VA op reageert, en dat als een evidentie beschouwt, dat vind ik heel erg. Ik denk niet dat ik het Filip Dewinter zou zien doen."

Jullie partij is ook niet vrij van zonden. U laat geen kans onbenut om Johan Van Overtveldt in de wind te zetten. En Eric Van Rompuy noemt Bourgeois de slechtste minister-president ooit van Vlaanderen.
"Ik heb gezegd dat we met een probleem zitten, en volgens het monitoringrapport is dat probleem nog altijd niet opgelost. Bij mij gaat het niet over personen. En ik zou ook niet zeggen dat Bourgeois de slechtste minister-president ooit is. Maar goed, dat is het politieke spel. Angela Merkel verantwoordelijk stellen voor de moord op die priester, is iets helemaal anders."

Was het geen kapitale blunder om samen met N-VA in die regering te stappen?
"De N-VA was in 2014 de grootste partij. Wij hebben de voorwaarde gesteld dat het over het sociaal-economische zou gaan, en niet over het communautaire. Dat hebben zij aanvaard. Wij doen ook wat we moeten doen in die regering. Alleen legt de saus die erover ligt, de verschillen bloot. Maar bon, dat is democratie.

"Theoretisch waren er misschien wel andere opties mogelijk. Maar kijk naar hoe de PS vandaag de hervormingen die ze zelf deed, afbrandt. Goed dat we daar niet mee in een regering zitten, denk ik dan. In een andere coalitie hadden we nooit de hervormingen kunnen doorvoeren die noodzakelijk waren.

"Ik ben uiteindelijk wel fier op de resultaten die we met deze regering boeken. Daar is het ons toch vooral om te doen. Er komen jobs bij, de justitiehervorming van Geens lukt. Maar natuurlijk zijn wij verschillende partijen, en helaas zijn die verschillende afgelopen jaren alleen maar groter geworden."

Zou u na 2019 nog eens opnieuw met N-VA in de regering willen stappen?
"We zullen wel zien wat de kiezer beslist. De vraag zal zijn waarover het dan zal gaan. Als het van Vuye afhangt dan zal het over de splitsing van België gaan. Daar gaan we natuurlijk niet aan meedoen."