‘CO2-wet’ kan het klimaat redden

Als de door mensen veroorzaakte uitstoot van CO2 elke tien jaar gehalveerd wordt vanaf 2020, is er halverwege deze eeuw geen uitstoot meer. Het idee is ontleend aan de Wet van Moore, die voorspelt dat de rekenkracht van computers elke twee jaar verdubbelt.

De CO2-wet is een nieuw concept dat afgelopen week gepresenteerd werd in het wetenschappelijke tijdschrift Science. Hij is onderdeel van een routekaart die laat zien hoe de wereldwijde economie de CO2-emissie snel kan terugdringen, zegt medeauteur Owen Gaffney van het Stockholm Resilience Center, een van de internationale klimaatexperts die aan het concept meewerkten.

Om de opwarming van de aarde onder de 2 graden Celsius te houden, moet de uitstoot uit verbranding van fossiele brandstoffen in 2020 zijn piek bereikt hebben, en op zijn laatst tot nul zijn teruggebracht in 2050. Dit kwamen landen overeen tijdens het klimaatakkoord van Parijs in 2015. De wereldwijde temperatuur is al gestegen met 1,1 graden.

“Na het akkoord van Parijs zijn we gaan werken aan een routekaart om onder de 2 graden Celsius te blijven”, licht Gaffney toe.

Wet van Moore

De “CO2-wet” is gemodelleerd naar de Wet van Moore, een voorspelling dat de rekenkracht van computers elke 24 maanden verdubbelt. Net als bij Moore is de CO2-wet geen wetenschappelijk feit, maar een projectie van wat kan gebeuren. De voorspelling van Gordon Moore uit 1965 werd in de techindustrie het tweejaarlijkse doel.

De CO2-wet gaat ervan uit dat de grootse inspanning om de emissie te verminderen, eerder en niet later plaatsvindt. Dat betekent dat de uitstoot in 2020 moet pieken, om vervolgens gehalveerd te zijn in 2030. De emissie in 2016 was 38 miljard ton (Gt), ongeveer hetzelfde als in de voorgaande twee jaren. Als de emissie piekt op 40 Gt in 2020, moet die dalen tot 20 Gt in 2030, onder de CO2-wet. En vervolgens nogmaals halveren in 2040 en 2050.

“De wereldwijde uitstoot is gestagneerd in de afgelopen drie jaar, maar het is te vroeg om te zeggen dat de piek al bereikt is. Vooral China heeft ongelooflijke prestaties laten zien”, zegt Gaffney. In rapport “A roadmap for rapid decarbonization” staat dat het steenkoolgebruik in China van een groei met 3,7 procent in 2013 is teruggebracht naar een daling met 3,7 procent in 2015. In het rapport wordt niet gesproken over de capaciteit aan windenergie, die in China van 400 megawatt in 2004 groeide naar maar liefst 145.000 megawatt in 2016.

Nieuwe industriële revolutie

“In de laatste tien jaar is het aandeel hernieuwbare energie in de energiemix elke 5,5 jaar verdubbeld”, zegt Johan Rockström, directeur van het Stockholm Resilience Center. “Als die verdubbeling doorzet in het huidige tempo, zijn we ruim voor 2050 van fossiele brandstoffen in de energiesector af.”

De auteurs schatten, uitgaand van hun CO2-wet, dat tussen 2030 en 2035 een einde komt aan het gebruik van steenkool, en dat er tussen 2040 en 2050 een einde komt aan het gebruik van olie. Om op koers te blijven, moeten alle economische sectoren gaan werken volgens tienjaarlijkse routekaarten die van deze vuistregel uitgaan.

“We noemen concrete stappen op weg naar volledige decarbonisering in 2050. Bedrijven die proberen die stappen te ontwijken, zullen de volgende industriële revolutie missen, en daarmee ook hun beste kansen op een winstgevende toekomst”, zegt Hans Joachim Schellnhuber, directeur van het Potsdam Institute for Climate Impact Research in Duitsland.

De routekaart houdt onder meer in dat het gebruik van hernieuwbare energie in de energiesector elke vijf tot zeven jaar verdubbelt, dat technologieën die CO2 uit de atmosfeer verwijderen snel verbeteren, en dat de uitstoot door ontbossing en de landbouw snel daalt.

Subsidies

Acties die vrijwel onmiddellijk uitgevoerd moeten worden – voor 2020 – zijn het afschaffen van naar schatting 600 miljard dollar aan jaarlijkse subsidies voor de fossiele brandstoffenindustrie en een moratorium op investeringen in steenkool. Alle steden en grote bedrijven in de geïndustrialiseerde wereld moeten daarnaast met plannen komen om de CO2-uitstoot terug te dringen.

Snel groeiende economieën als India en Indonesië moeten hulp krijgen bij het inslaan van een groene route naar welvaart. Dat is een zeer urgente kwestie, zegt Steven Davis van de University of California (Irvine), omdat India op het punt staat voor vuile energie te kiezen. “De steenkoolcentrales die nu in aanbouw en gepland zijn in India alleen al zouden goed zijn voor ongeveer de helft van het resterende koolstofbudget”, zegt hij in een nieuwe studie die binnenkort wordt gepubliceerd.

Davis, die niet betrokken was bij het rapport over de CO2-wet, is het ermee eens dat snelle terugdringing van de CO2-uitstoot mogelijk is. Daarvoor zijn onder meer kostendoorbraken nodig op het gebied van elektrolyse, batterijen, CO2-opslag en alternatieve processen voor cement- en staalproductie, zegt hij. Om dat te bereiken is een “Herculesinspanning” door alle sectoren, inclusief de politiek, die een prijskaartje aan CO2-uitstoot moet hangen.

“De mensheid moet volledig van CO2-uitstoot af”, zegt Nebojsa Nakicenovic van het International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA) in Oostenrijk. “De CO2-wet is een krachtige strategie en routekaart om de uitstoot terug te brengen naar nul.” (IPS)