De vernietiging van de Turteltaks is misschien de aanleiding voor een rechtvaardiger belasting. En in elk geval om ook eens de waarheid te zeggen over groene energie.
Eén jaar na het ontslag van Vlaams minister van Financiën, Begroting en Energie Annemie Turtelboom (Open VLD) vernietigde het Grondwettelijk Hof vorige week de naar haar vernoemde taks die haar carrière fnuikte: een heffing die de elektriciteitsfactuur voor elk gezin 100 euro per jaar duurder maakt. Dat mag geen verbazing wekken, want Test-Aankoop, het Rekenhof en de Raad van State brandden allemaal de Turteltaks al eerder af. Dat het Grondwettelijk Hof de Turteltaks nu van tafel veegt, lag voor de hand, de fiscale regel ‘non bis in idem’ indachtig: de federale overheid heft reeds een belasting op energieverbruik en dan mag de Vlaamse overheid dat niet nog eens doen. De Turteltaks is een voorbeeld van de amateuristische manier waarop in Vlaanderen regels worden uitgevaardigd.
De Turteltaks werd ingevoerd om de put in de Vlaamse begroting te dempen die door de ondoordachte subsidiëring van groene stroom was ontstaan: jarenlang reikten de Vlaamse regeringen groenestroomcertificaten uit voor zonnepanelen. Vlaanderen plaatste massaal zonnepanelen, want daar was dankzij de overheidssubsidies veel geld mee te verdienen. Er stond geen limiet op het uitbetalen van die steun. De Vlaamse regeringen voerden een groen energiebeleid zonder oog te hebben voor de factuur, ondanks de vele waarschuwingen van de SERV (Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen). Ook dat kan tellen als knullig Vlaams beleid.
Vandaag is de elektriciteitsfactuur een verkapte belastingbrief
In 2002 werd met dat onbezonnen beleid begonnen, toen Steve Stevaert (SP.A) minister van Energie was in de paars-groene regering. Zijn opvolgers Kris Peeters (CD&V), Hilde Crevits (CD&V) en Freya Van den Bossche (SP.A) bleven even vrijgevig. De N-VA, die sinds 2004 bijna ononderbroken in de Vlaamse regering zit, liet betijen. En telkens als iemand opperde om de oversubsidiëring voor zonnepanelen af te bouwen, schreeuwde Groen moord en brand. Er zijn maar weinig politieke partijen die geen verantwoordelijkheid dragen voor deze dure farce.
Eind 2013, dus bijna vier jaar geleden al, bleek de onbezonnen financiering van groene stroom bijna 2 miljard te hebben gekost. De Vlaamse regering-Peeters II verkoos daarover toen te zwijgen, omdat de verkiezingen naderden. Turtelboom mocht daarna als kersvers minister de schuldenput dempen. Haar kaduke Vlaamse energieheffing werd in maart 2016 van kracht, de PVDA doopte ze al snel om tot Turteltaks. De nieuwe belasting zou de liberale ‘Alice in Wonderland’, zoals collega’s Turtelboom noemden, de kop kosten. Nu de Turteltaks vernietigd is, mag haar opvolger, partijgenoot Bart Tommelein, een oplossing voor de financiële aderlating uitdokteren, want om alle vastgelegde steun voor groene stroom te betalen is tegen 2020 nog 4,6 miljard euro nodig.
De Turteltaks bracht in 2016 bijna een half miljard euro op. Ondanks de uitspraak van het Grondwettelijk Hof moeten we hem ook dit jaar nog betalen. Minister Tommelein heeft al laten weten dat van een nieuwe belasting, een Tommeltol, daarna geen sprake kan zijn. Hij denkt aan besparingen, maar daar hebben coalitiepartners N-VA en CD&V geen oren naar. CD&V stelt voor dat de Vlaamse regering samen met de federale regering een energiebijdrage op poten zet: een belasting die door de federale regering wordt geheven en gedeeltelijk naar de regio’s zou doorstromen. Maar of de federale regering nieuwe belastingen wil invoeren is zeer de vraag, Open VLD en N-VA lopen er in elk geval niet warm voor. Groen en de PVDA pleiten voor een zonneplantagetaks op de grote zonnepanelenparken van ondernemers als Fernand Huts en Jan De Nul, maar daar bestaat bij de regeringspartijen geen animo voor.
Ondanks de uitspraak van het Grondwettelijk Hof moeten we hem ook dit jaar nog betalen
Tommelein heeft een half jaar om een oplossing uit te werken. We mogen verwachten dat het bedrag dit keer eerlijker zal worden verdeeld, want de Turteltaks was duurder voor de gezinnen dan voor grote bedrijven. Niet dat het heel veel zal uitmaken voor uw portemonnee, want de Turteltaks bedraagt ‘slechts’ 10 procent van de totale elektriciteitsfactuur, maar een rechtvaardiger belasting kan nooit kwaad.
Het zou misschien ook geen slecht idee zijn als de Vlaamse regering in één klap een einde maakt aan haar stuntelige energiebeleid en de waarheid vertelt over groene energie: die is nodig om de klimaatdoelstellingen te halen, maar ze is niet gratis. Een groen beleid mag zelfs wat kosten, want met groene investeringen spaar je milieukosten uit, die vaak pas veel later opduiken en dan hoog kunnen oplopen. Een duurzaam energiebeleid heeft zijn prijs, maar vandaag is de elektriciteitsfactuur een verkapte belastingbrief, een slinkse manier voor de overheid om geld in de staatskas te rijven. Ons energiebeleid is niet alleen knullig, maar ook achterbaks.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
