Direct naar artikelinhoud
Kinderkamikazes

IS indoctrineert 'Welpen van het Kalifaat' om zichzelf op te blazen

Islamitische Staat stuurt kinderen op pad met dodelijke zelfmoordgordels. Hoe verantwoordelijk voor hun aanslagen zijn deze 'kinderkamikazes'? 

De 'zelfmoordterrorist' die afgelopen weekend 51 mensen doodde op een Koerdische bruiloft in het Turkse Gaziantep was een kind tussen de 12 en de 14 jaar, vermoedelijk op pad gestuurd door Islamitische Staat (IS). In Kirkuk, Irak, kon de politie intussen verijdelen dat een andere kinderkamikaze zijn zelfmoordgordel deed ontploffen. Op dramatische videobeelden is te zien hoe de 12-jarige, gekleed in een voetbalshirt van Barcelona-speler Lionel Messi, weent als de agenten zijn explosieven ontmijnen.

IS beschikt volgens experten over een klein leger kindsoldaten en -kamikazes in spe, een jeugdvleugel die ze (misleidend) 'Fityan Al Islam' (Jongens van Islam) noemen. Velen eindigen op de frontlijn als kanonnenvlees. Anderen worden op IS-'scholen' opgeleid voor 'martelarenoperaties'.

"Kinderen zijn voor IS-leiders waardevol als zelfmoordterroristen omdat ze doorgaans minder bang zijn dan volwassenen en situaties niet overanalyseren op basis van eerdere ervaringen", stelde het gezaghebbende rapport Children of Islamic State van de Britse Quilliam Foundation, gespecialiseerd in deradicalisering, afgelopen maart.

Volgens auteur Nikita Malik moet de internationale gemeenschap deze kinderen als slachtoffers behandelen. "Kinderkamikazes handelen net zoals kindsoldaten altijd onder dwang, want ze hebben nog niet dezelfde bekwaamheden om te beslissen als volwassenen", zegt ze. "Ook als ze de aanslag zelfstandig plegen na te zijn gehersenspoeld, want ook dat valt onder dwang. Het geloof dat een zelfmoordterrorist een grotere held is dan beroemde voetbalspelers werd hen opgelegd."

De opdrachtgevers daarentegen moeten volgens haar krachtdadiger worden opgejaagd en vervolgd, bijvoorbeeld door het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag. "Op de opdrachtgevers zelf zal deze stap wellicht weinig invloed hebben - gezien de doodscultus die ze glorifiëren schrikt de zwaarste straf hen niet af - maar het kan helpen om een, noodzakelijk, afschrikkend voorbeeld te stellen."

Teken van wanhoop

Malik is bezorgd dat IS met de inzet van kinderkamikazes zijn strijd tot een nieuw niveau kan tillen. "IS verschilt van andere terreurgroepen die kinderen inzetten als kindsoldaten of zelfmoordterroristen, zoals Al Shabaab of Hamas, op het vlak van de diepte van indoctrinatie." De organisatie gaat veel verder met zijn inspanningen om kinderen in te lijven.

'Een soldaat die wordt geconfronteerd met een kind met explosieven, staat voor een verschrikkelijk dilemma'
Nikita Malik, Quilliam Foundation

Het eerste rekruteringsoffensief van IS was de ontvoering van kinderen uit etnische minderheden die ze bevochten, zoals de jezidi. Ze werden ingelijfd, bekeerd en heropgevoed met als doel de moraal van hun eigen gezinnen te breken - een techniek die IS afkeek van de 14de-eeuwse Ottomaanse heerser Murad I, die zo de christenen van de Balkan probeerde te onderwerpen. Vervolgens ronselde het kinderen in vluchtelingenkampen, waar ouders een inkomen werd beloofd als kinderen IS vervoegden. Ook dat werd elders beproefd. Malik: "Het nieuwe bij IS is dat kinderen en jongeren worden ingezet om over de grens leeftijdsgenoten te rekruteren in hun peergroup, meestal via socialemediaplatformen. Alleen al vanuit het Verenigd Koninkrijk zagen we hierdoor vijftig minderjarigen vertrekken naar IS-gebied."

Wel kan de vraag worden gesteld of het inzetten van kinderkamikazes geen teken van wanhoop is. "Voor IS is het niet noodzakelijk de efficiëntste tactiek, omdat ze de opgeleide kinderen niet meer kunnen gebruiken voor andere nuttige taken aan het front zoals spionage", zegt Malik, al wijst ze er in één adem op dat kindsoldaten met wapens of bomgordels ook op het slagveld worden ingezet om een tegenstander uit zijn lood te slaan. "Een soldaat die wordt geconfronteerd met een kind met explosieven, staat voor een vreselijk dilemma." Die twijfel is net het doel, want maakt een tegenstander kwetsbaar.

De familie van Ahmet Toraman, een van de slachtoffers van de aanslag op een Koerdische bruiloft in het Turkse Gaziantep, rouwt om zijn dood.

Al tijdens de Irak-invasie van 2003 stonden VS-soldaten tegenover kinderen met bomgordels. Zij behoorden tot de 'Ashbal Saddam', of de 'Leeuwenwelpen van Saddam' die door de Iraakse dictator naar het model van de Hitlerjugend was opgericht na zijn verloren Golfoorlog in 1991. Kinderen tussen 10 en 15 werden er tijdens indoctrinatieprogramma's ongevoelig gemaakt voor geweld, onder meer door ze dieren te laten folteren. Volgens Malik is het geen toeval dat IS dit programma kopieerde om kindsoldaten en kamikazes op te leiden. In de IS-leiding zitten ex-kaderleden van Saddams Ba'ath-partij die hun 'Fityan Al Islam'-rekruten een bijnaam geven met een verwijzing naar dat verleden: de 'welpen van het kalifaat'.

'Eens een kind is opgeleid tot zelfmoordstrijder, kom je meestal te laat'
Nikita Malik, Quilliam Foundation

Malik vreest dat ze een verloren generatie worden. "Eens een kind is opgeleid tot zelfmoordstrijder, kom je meestal te laat. We moeten hun radicalisering voorkomen."