Van Overtveldt misrekent zich 2,3 miljard

© BELGA

De minister van Financiën, Johan Van Overtveldt (N-VA), krijgt wel vaker het verwijt dat zijn rekeningen niet kloppen. SP.A heeft nu berekend hoeveel hij er vorig jaar precies naast zat: niet minder dan 2,3 miljard euro. Volgens Van Overtveldt onvermijdelijk als je nieuwe maatregelen neemt. Maar daarmee neemt zelfs coalitiepartner CD&V geen genoegen: “We vrezen dat de effectentaks uit het Zomerakkoord in hetzelfde straatje terechtkomt.”

Pieter Lesaffer en Hannes Cattebeke

Een begroting is blijkbaar een wel héél rekbaar begrip. Uit berekeningen van SP.A blijkt dat minister Van Overtveldt (N-VA) in zijn begroting van vorig jaar met zeven nieuwe fiscale maatregelen een extra opbrengst van 2,1 miljard euro had voorzien (zie grafiek). Maar nu alle rekeningen geteld zijn, blijkt niet alleen dat de uiteindelijke opbrengsten ver onder de verwachtingen bleven, ze hebben de belastingbetaler zelfs geld gekost: 180 miljoen euro. Met andere woorden, zonder die maatregelen, in 2015, kwam er nog 180 miljoen euro meer binnen.

Het kabinet van Van Overtveldt betwist de cijfers op zich niet. Zo hebben de tegenvallers onder meer te maken met de economische dip in 2016 (waardoor de roerende voorheffing zo laag uitviel) en het uitwijkgedrag door de speculatietaks (waardoor de taks op beursverrichtingen kelderde). Alleen de Kaaimantaks is volgens de woordvoerder van Van Overtveldt “nattevingerwerk”, omdat de opbrengsten onmogelijk precies te berekenen zijn. “Het probleem is wel dat de gegevens onvolledig zijn”, aldus woordvoerder Ferry Comhair. “Zo tonen onze definitieve cijfers van 2016 aan dat de inkomsten ruim overeenstemmen met de doelstellingen.”

Maar dat heeft volgens SP.A-voorzitter John Crombez alles te maken met de doelstellingen die Van Overtveldt in de loop van het jaar heeft verlaagd: in de plaats van het begrotingstekort met 0,8 procent terug te dringen, volstond 0,1 procent. “Zo is het gemakkelijk om je doel te bereiken”, zegt Crombez. “Dat is zoals aankondigen dat je twintig kilometer gaat lopen, en tijdens het traject de lat verlagen naar negentien kilometer.”

© BELGA

Bovendien bevestigt de voorzitter van de Kamercommissie Finan­ciën en Begroting, Eric Van Rompuy (CD&V), de berekeningen van SP.A. “En ik vrees zelfs dat dit zich in 2017 zal doorzetten”, aldus Van Rompuy. “De inkomsten zijn nu wel aan het stijgen, maar dat is te danken aan de economische vooruitgang. Ik houd mijn hart vast voor de effectentaks die in het Zomerakkoord is afgesproken. Dat zeg ik niet alleen, maar heel mijn partij. We vrezen dat deze taks in hetzelfde verhaal terechtkomt als de (inmiddels afgevoerde, nvdr.) speculatietaks.” De effectentaks is een vorm van vermogensbelasting, een speerpunt voor CD&V.

Ronde getallen

Van Overtveldt laat ook weten dat het per definitie moeilijk is om op voorhand in te schatten hoeveel nieuwe maatregelen exact gaan opbrengen – net omdat ze nieuw zijn. Maar dat argument veegt begrotingsspecialist Wim Moesen (emeritus KU Leuven) van tafel. “In een begroting maak je inderdaad een raming, maar die mag wel niet alleen uit overschattingen bestaan”, zegt hij.

“De jongste jaren krijgen we van internationale instellingen steeds meer de opmerking dat onze prognoses niet professioneel gemaakt zijn. Er is te veel improvisatie, waardoor de resultaten dan achteraf natuurlijk tegenvallen. Andere landen gebruiken nauwkeurige modellen voor hun prognoses, ook als het over nieuwe maatregelen gaat.”

Net als Eric Van Rompuy ziet Moesen weinig reden tot optimisme voor dit jaar. “Ik zie in het Zomerakkoord bijvoorbeeld veel ronde getallen staan”, zegt hij. “Dat is hetzelfde als toegeven: we hebben een gok gedaan. Terwijl daar eigenlijk een ernstige berekening achter zou moeten zitten.”

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen