Voorpublicatie: De politieke spinnen in het web van de intercommunales

Geert Versnick en Daniël Termont © Belga

Na de golf van schandalen in intercommunale structuren als Publifin en Publipart, ging Peter Reekmans (LDD) aan het graven. In De Vlaamse ziekte, gepubliceerd bij Doorbraak Boeken, spit hij het web van intercommunales en politieke postjes uit.

De spinnen in het Farysweb zijn enkele politieke toppers die je ook ziet opduiken in heel wat andere intercommunales. Burgemeester van Gent Daniël Termont heeft in totaal achttien mandaten en is naast lid van de raad van bestuur en het directiecomité van Farys en TMVW ook nog eens bestuurder en lid van het regionaal adviescomité van Finiwo, voorzitter van de raad van bestuur van Fluxys Belgium NV, voorzitter van de raad van bestuur van Fluxys NV, voorzitter van de raad van bestuur van Publigas en voorzitter van de raad van bestuur van de Vlaamse Energieholding (VEH). Of het nu over water, gas, elektriciteit of investeren en beleggen gaat, de Gentse burgemeester weet duidelijk van wanten. Deze talrijke politieke postjes dikken zijn burgemeesterswedde aardig aan en geven hem een maandelijks loon dat hoger is dan dat van een parlementslid. Misschien is dit wel de enige en echte reden dat hij nooit ging zetelen in een parlement. Dat de VEH onder het voorzitterschap van Termont ruim 1 miljoen euro verloor aan het faillissement van Optima spreekt ook al boekdelen in nog een ander minder fraai dossier dat het afgelopen jaar de media haalde.

De Vlaamse ziekte. Het web van de intercommunales
De Vlaamse ziekte. Het web van de intercommunales© Doorbraak Boeken

Ook de Gentse socialistische politica schepen Martine De Regge is met 23 mandaten een bezige spin in het intercommunaleweb. Vandaag staat zij op een gedeelde tweede plaats als mandatenkoningin met het grootste aantal betaalde mandaten in Vlaanderen. Zij is naast voorzitter van de raad van bestuur en het directiecomité van Farys en TMVW, bestuurder en lid van het directiecomité IMVW en IWVB ook nog eens actief als bestuurder bij IMVW, bestuurder en lid van het directiecomité van IMVB, bestuurder van Synductis NV en bestuurder van Aquaflanders. Dat zij duidelijk niet alleen een grote expertise op vlak van water heeft, bewijzen ook haar talrijke andere mandaten. Zo is ze bestuurder van Adinfo Belgium NV, Cevi NV, Logins NV en bestuurder en lid van het directiecomité van Cevi vzw en Digipolis. Allemaal intercommunales die actief zijn op het vlak van ICT. Bovendien is ze ook nog eens lid van het toezichtcomité van Ethias. Straffe bekwaamheden voor een schepen die met schepenbevoegdheden als personeel, facility management en administratieve vereenvoudiging een van de zwakste schepenportefeuilles heeft in Gent. Bovendien heeft ze binnen haar bevoegdheden totaal geen binding met water en ICT.

Zowel Termont als De Regge zijn ook nog eens bestuurder bij Induss NV, een dochterintercommunale van de Antwerpse waterintercommunale Water-Link. Deze mandaten zijn beiden duidelijk vergeten vermelden in hun jaarlijkse verplichte mandatenaangifte bij het Rekenhof. Schepen De Regge maakt in haar mandatenaangifte enkel melding van haar bestuursfuncties binnen de koepel Farys. Haar bestuursfuncties in de aparte intercommunales TMVW, IWVB en IMVW onder de Faryskoepel is ze klaarblijkelijk vergeten te vermelden in haar mandatenaangifte.

Ook Open Vld’er en schepen in Gent Christophe Peeters is een hele grote liberale spin in het intercommunaleweb die samen met schepen Tom Balthazar (SP.A) in opspraak kwam in het schandaal rond intercommunales Publipart en Publilec. Schepen Balthazar nam ontslag uit al zijn politieke mandaten, maar Open Vld’er Peeters bleef gewoon op post en deed of zijn neus bloedde. Peeters en Balthazar bleven beiden op de vlakte over de royale zitpenningen die uitgedeeld werden. Ze deden dat ook over de dubieuze beleggingen van deze intercommunale in bedrijven die de mensenrechten schenden, betwiste activiteiten zoals wapenhandel en de investeringen in onder meer autohandelaar Cardoen. Met twintig mandaten is Gents schepen Christophe Peeters meer dan thuis binnen de intercommunales en kent hij het web als geen ander. Naast zijn mandaten als bestuurder bij Publilec CVBA en Publipart NV is hij onder andere bestuurder, lid van regionaal comité en lid van het directiecomité van Finiwo, lid van het toezichtcomité van Ethias en voorzitter van het college van commissarissen van, jawel Farys alweer. Farys kocht bovendien ook voor twaalf miljoen euro vastgoed in het Gentse voetbalstadion Ghelamco Arena. Deze injectie van de intercommunale Farys was nodig om het project financieel haalbaar te houden. Farys verwierf kantoor- en opslagruimte in het voetbalstadioncomplex. Farys-topman Ludy Modderie werd ook de nieuwe CEO van Ghelamco Arena. Maar ook Christophe Peeters, actief binnen Farys als voorzitter van het college van commissarissen, werd voorzitter van de raad van bestuur van Buffalo NV. Die vennootschap beheert de infrastructuur van de Ghelamco Arena, de voetbaltempel van voetbalclub KAA Gent. Dit hele stadiondossier was van in het begin duidelijk een ons-kent-ons-constructie met dank aan de vele politieke spinnen in het Farysweb. Het is een bewijs van hoe de vele spinnen in het Gentse hun zaakjes steeds geregeld krijgen dankzij intercommunales.

***

Na de verkiezingen van 2012 eiste N-VA haar politiek gewicht op in mandaten binnen de intercommunales. Er werden zelfs in heel wat intercommunales zoals Farys mandaten bijgemaakt voor mandatarissen van N-VA. Deze nieuwe spinnen van N-VA vonden al heel snel hun weg in het web van intercommunales. ‘Wij zetelen als N-VA in de intercommunales om ze van binnenuit te hervormen’, het refreintje dat N-VA’ers dienden te vertellen tegen elke journalist bij het uitbreken van het intercommunalenschandaal, is helemaal niet ernstig te nemen. Binnen Farys zijn Ferry Comhair en Andries Gryffroy van N-VA op enkele jaren heel actief geworden als mandatenkoningen binnen het web van intercommunales. Hoewel volks- vertegenwoordigers niet in intercommunales mogen zetelen, heeft iemand als Vlaams Parlementslid Andries Gryffroy het op amper vier jaar klaar gespeeld zichzelf in te werken in meerdere semi-intercommunales zoals Farys, Publigas, Infrax, Intermixt, Fluvius, Fluxys, Ethias en het Vlaams Energiebedrijf. Een andere vaste klant is N-VA-gemeenteraadslid van de gemeente De Pinte Ferry Comhair, tevens woordvoerder van minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA). Comhair bekleedt meerdere politieke topmandaten bij Farys, de intercommunale die vanwege alle fiscale truken en buitenbalansconstructies van gemeenten in proces ligt met de Bijzondere Belastinginspectie (BBI) van zijn eigen minister. In de media klonk het na het uitbarsten van de schandalen nog dat N-VA net in de intercommunales ging zetelen om deze van binnenuit te hervormen. Straf dat de woordvoerder van de minister van Financiën dan nog niet gewogen heeft op de koers die Farys vaart en door de fiscus als uiterst dubieus wordt beschouwd. Als bestuurder, lid van het directiecomité, lid van het bijzonder comité, lid van de examencommissie en lid van het strategisch comité van Farys én lid van de raad van bestuur van TMVW zit deze man nochtans met al deze betaalde politieke mandaten binnen deze intercommunale mee aan tafel bij alle belangrijke beslissingen.

Comhair is ook een van de meest opmerkelijke namen in het lijstje van politici die in 2016 vergaten hun verplichte mandatenlijst en vermogensaangifte in te dienen bij het Rekenhof. Qua deontologie voor een belangrijke kabinetsmedewerker bij de minister van Financiën kan ook dit alweer tellen. Maar nog sterker is de beslissing van deze man eind 2015, nadat hij amper drie jaar eerste schepen van zijn gemeente De Pinte was, om ontslag te nemen uit deze functie en er gewoon gemeenteraadslid te worden. Op de website van zijn lokale N-VA-afdeling zegt hij hierover zelf: ‘Het is een afscheid als schepen met pijn in het hart, maar wel de enige juiste keuze. In 2014, toen ik al een tijdje schepen was, werd ik gevraagd om woordvoerder te worden van Johan Van Overtveldt, minister van Financiën. Dat was een kans die ik niet kon laten liggen … Ik had mezelf één voorwaarde opgelegd: ik zou ingrijpen als een van beide functies onder de andere zou beginnen lijden. Ik zet dus nu een stap in het belang van mijn job, maar evenzeer in het belang van de Pintse samenleving, het beleid, onze kiezers én mijn gezin. Het is ook géén afscheid van de gemeentepolitiek. Op vraag van het lokale N-VA-bestuur zal ik met veel plezier het voorzitterschap van de fractie in de gemeenteraad opnemen. Ik wil op die manier mijn steentje blijven bijdragen, en mijn ervaring ten dienste stellen.’ Over zijn talrijke mandaten in de intercommunales zwijgt hij zedig en hier blijft hij natuurlijk wel op post. Alweer een helder voorbeeld dat zelfs sommige spinnen in het web van intercommunales de postjes in de intercommunales duidelijker lucratiever en interessanter dan een schepenmandaat vinden. Want zeg nu zelf, geen tijd meer hebben voor een schepenmandaat maar wel voor de talrijke mandaten in de intercommunales spreekt boekdelen.

Opnieuw blaast N-VA hier warm en koud. Figuren zoals Comhair en Gryffroy zitten in het verborgene van de intercommunale mee aan de stuurknuppel. Tegelijk laat Elke Sleurs als fractieleider van N-VA in de Gentse gemeenteraad in de pers optekenen dat haar fractie zich doorgaans bij elk agendapunt van Farys (TMVW) onthoudt uit voorzorg, omdat er voor hen te weinig transparantie bij de intercommunale is. En deze strategie lijkt nog te werken ook. N-VA laat de mensen geloven dat ze kritisch is, terwijl ze het spel binnen de intercommunales gewoon meespeelt. Van krachten van verandering is hierbij zeer weinig te merken. Even hypocriet zijn de Gentse groenen. Terwijl Groen nergens een kans laat liggen om andere partijen aan te vallen en schandalen van anderen boven te spitten, gelden er duidelijk andere regels bij de partijafdeling in Gent. Het 29-jarige gemeenteraadslid Bram Van Braeckevelt sprokkelde in 2016 maar liefst 58 mandaten bij elkaar! Met deze jonge groene postjesjager, die bovendien fractieleider van Groen in de gemeenteraad van Gent is, klinken woorden als vernieuwing, ethiek en integriteit toch wel heel zuur. Ook schepen Filip Watteeuw van Groen, die zowel in de raad van bestuur van TMVW (Farys) als voorzitter van het regionaal directiecomité domeindiensten Gent bij TMVW (Farys) is, stelde zich blijkbaar de voorbije jaren amper vragen bij de talrijke mandaten en bizarre praktijken binnen Farys die nu een na een aan het licht kwamen. Groen speelt in de oppositie de politieke maagd, maar eens in het beleid zijn Groenen duidelijk niet vies van een mandaatje meer of minder, alvast toch niet in Gent.

De Vlaamse ziekte. Het web van de intercommunales (208 blz., winkelprijs 19,95 euro) verschijnt op 20 september bij Doorbraak Boeken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content