Waarom deze grote namen Hitler aanbaden

Ils admiraient Hitler © RUE DES ARCHIVES - DR
Gérald Papy
Gérald Papy Adjunct-hoofdredacteur van LeVif/L'Express

In zijn recentste boek schetst historicus Arnaud de la Croix het portret van twaalf bewonderaars van de nazileider, van Léon Degrelle tot Martin Heidegger. Hoe werden die mensen, die niet tot de intieme kring van de dictator behoorden, aangetrokken tot de dictator? De redenen zijn divers, maar er is één constante: het antisemitisme.

Schrijver Arnaud de la Croix zet zijn studies over het nazisme en de Hitleriaanse wereld voort in zijn boek Ils admiraient Hitler. Portraits de 12 disciples du dictateur (Ze bewonderden Hitler. Portret van 12 leerlingen van de dictator). Een van de belangrijkste troeven van het werk is dat de auteur persoonlijkheden kiest die meestal ver staan van de omgeving van de Führer en dat hun motivaties dus divers zijn: van de strijd tegen het atheïstisch communisme en de afkeer van het parlementarisme tot de wrok tegenover het Brits imperialisme, de weigering van het vernietigend modernisme en ‘de angst om de Westerse beschaving te zien verdwijnen in een veralgemeende melting-pot’. Maar zonder uitzondering haten ze allemaal – de koning, de laureaat van de Nobelprijs Literatuur, de industrieel, de regisseur, de journalist, de clerus, de moefti – de joden, zo benadrukt Arnaud de la Croix in zijn besluit.

François Delpla, de biograaf van Hitler die de inleiding schreef, geeft niettemin een sprankel hoop in die sombere schets. Over science-fictionschrijver Howard Phillips Lovecraft, een van de geportreteerde Hitler-aanhangers, zegt hij dat die, ‘racistisch geworden door de angst van de declassering in de Amerikaanse maatschappij nog banger wordt van Hitler eens hij een paar jaar aan de macht is en genoegen neemt met de New Deal van Roosevelt .’

Knack.be selecteerde drie fragmenten uit het boek.

Edward VIII, koning van het Verenigd Koninkrijk

Volgens Bruce Lockhart, diplomaat en agent van de inlichtingendienst, maakt Edward geen geheim van zijn sympathieën: ‘De prins van Wales was heel erg pro-Hitler en verklaarde dat het helemaal niet onze rol was om tussen te komen in de interne zaken van Duitsland, of het nu over joden of over iets anders ging. Hij voegde eraan toe dat dictators heel populair waren en dat we er binnenkort wel één in Engeland konden gebruiken.’

Dat laatste punt hebben Edward en zijn tijdgenoot Leopold III van België gemeen. De Belgische koning werd eveneens verleid door een vorm van antiparlementarisme, zoals zijn politiek testament, dat hij op 25 januari 1944 schreef, aantoonde. De koning der Belgen, die aangaf dat de oorlog tot de ‘geboorte van een nieuwe orde’ leidde, besloot dat de ‘natie geen gewone terugkeer naar de dwalingen van voor de oorlog zou aanvaarden. Ze wil dat de macht uitgeoefend wordt door integere en competente mensen die het algemeen goed niet meer schatten op maat van de belangen van de partij…’

De volgende vraag kan zich bijgevolg stellen: toen de Britse regering in de nieuwe koning een vijand van het parlementarisme en een sympathisant van nazi-Duitsland ontdekte, heeft ze dan niet de koning bewust richting abdicatie geleid, onder het voorwendsel van het ‘schandalig’ huwelijk dat hij met Wallis Simpson wou sluiten? […]

Het is de these van Ribbentrop – en, zo lijkt het, die van Hitler – zoals blijkt uit de verklaringen van de minister van Buitenlandse Zaken van het Reich aan meesterspion Walter Schellenberg in juli 1940: ‘De hertog van Windsor was één van de meest geïnformeerde Britten die hij ooit ontmoette, hij stond open voor sociale kwesties en hield er erg gezonde ideeën op na. Dat is precies wat niet in de smaak viel bij de regeringskliek; het huwelijk had hen een uitstekend voorwendsel gegeven om die loyale en trouwe vriend van Duitsland opzij te zetten. Alle kwesties van traditie en protocol waren eigenlijk bijkomstig.’

In juli 1936 ontmoet de Amerikaanse vliegenier Charles Lindbgher Hermann Göring, chef van de Luftwaffe
In juli 1936 ontmoet de Amerikaanse vliegenier Charles Lindbgher Hermann Göring, chef van de Luftwaffe© BETTMANN/GETTY IMAGES

Charles Lindbergh, Amerikaanse pionier van de luchtvaart

In de Verenigde Staten zijn de Joden ontsteld door het bezoek van hun nationale held Lindbergh aan nazi-Duitsland, waar hun geloofsgenoten verbannen worden door de afkondiging van de rassenwetten van Nürenberg in september 1935. Alleen al door zijn aanwezigheid lijkt de vliegenier het regime en de vervolging goed te keuren. […]

In zijn memoires The Wartime Journals of Charles A. Lindbergh (1970) maakt Lindbergh, die sinds september 1939 een ‘boegbeeld is van de isolationistische politiek’ van Amerika, nvdr) geen geheim van zijn standpunten: ‘Ik kan er niet aan doen, ik zie de Duitsers graag’, schrijft hij bijvoorbeeld op 16 maart 1938 vlak na de annexering van Oostenrijk door Duitsland. ‘Ze lijken op onze mensen. We zouden met hen moeten samenwerken en geen strijd aangaan. Als we vechten, zullen onze landen hun beste mannen verliezen. We hebben er niets bij te winnen.’ […]

Op 13 november 1938, tijdens een verblijf in Bretagne, is hij geschokt door een artikel van de Times dat de vervolgingen uiteenzet waarvan de joden slachtoffer zijn in nazi-Duitsland: de pogrom van de Kristalnacht vond plaats in de nacht van 9 november. ‘[De Duitsers] hebben ontegensprekelijk een moeilijk op te lossen Duits probleem’, maar hij begrijpt niet waarom ze tot ‘oproer’ overgaan want ze lijken ‘zijn zin voor orde tegen te spreken’. […]

Laten we echter opmerken dat volgens Henry Ford, die beroep doet op de vliegenier als raadgever in burgerlijke en militaire luchtvaart tijdens de Tweede Wereldoorlog , ‘we wanneer Charles naar hier komt [in Dearborn], enkel over de Joden spreken ‘. ‘Een klein aantal joden geeft kracht en karakter aan het land, maar er zijn er te veel die chaos creëren’, laat Lindbergh weten. […]

In 1940 wordt de vliegenier de officiële woordvoerder van het comité America First dat voor het isolationisme strijdt en de president als doelwit neemt. De beweging breidt zich snel uit en rekruteert tot 800.000 leden. Tijdens zijn meetings doorheen het land richt Lindbergh zich tot miljoenen toehoorders. Vanaf 5 oktober 1939 staat Roosevelt rechtstreeks in telefonisch contact met Churchill zonder diplomatieke procedures.

Ondertussen verheft Lindbergh zijn stem en stelt hij duidelijk de joden aansprakelijk. Hij verklaart bijvoorbeeld op CBS in april 1940: ‘De enige factor waardoor we in het conflict stappen, is omdat machtige elementen in Amerika dat willen. Ze vertegenwoordigen slechts een kleine minderheid Amerikanen, ze controleren het raderwerk van de invloed en de propaganda. Ze missen geen enkele kans om ons in de afgrond te storten.’

Knut Hamsun groet Rijksperschef Otto Dietrich op een journalistencongres in Wenen in 1943
Knut Hamsun groet Rijksperschef Otto Dietrich op een journalistencongres in Wenen in 1943 © SUDDEUTSCHE ZEITUNG/RUE DES ARCHIVES

Knut Hamsun, Noorse laureaat Nobelprijs voor literatuur

Het personage van de zwerver (de held van zijn boek Mysteriën uit 1892, nvdr.) kondigt zowel de Amerikaanse Beat Generation aan (On the road van Jack Kerouac verschijnt in 1957) als het verontrustende Teorema van Pier Paolo Pasolini (1968), een film waarin een vreemde bezoeker het evenwicht van een familie overhoophaalt. De durf en de vernieuwing van de romans van Hamsun bezorgen hem internationale erkenning en in 1920 de Nobelprijs voor Literatuur.

Hoe wendde die eigenaardige man, ontdekkingsreiziger van het diepste van de menselijke ziel en waarschijnlijk één van de grootste schrijvers van het einde van de 19e eeuw en het begin van de eeuw vol bloedvergieten, zich tot het nazisme en Hitler?

Het lijkt erop dat de Führer in zijn ogen de belichaming is van die ‘machtige revoltes van individuen die in staat zijn de mensheid plots verschillende generaties te laten vooruitkomen’, waar hij vanaf 1899 vurig naar verlangt in een kort essay met als titel The Spiritual Life of Modern America, nadat hij een tijdje verbannen leefde in de VS (van februari 1882 tot juli 1884).

In de zomer van 1932 fulmineert hij : ‘Maar wat gebeurt er in ons land? De brutaliteit en de onachtzaamheid zijn overal aanwezig, en bevorderen het geweld, de illegaliteit en de revolutie. En we worden niet geconfronteerd met kortstondige onrust, het gaat eigenlijk om een weldoordacht plan dat het leven, de wet en het recht met de grond gelijk wil maken. De politie, de waakhond van onze maatschappij, wordt verbrokkeld. Er zijn ook bendes die de mensen verhinderen te werken. De enen halen messen uit, de andere vuurwapens. Geweld, illegaliteit, revolutie. Ik plooi mijn krant in afwachting van nieuwe uitspattingen die morgen aangekondigd worden. Leef ik echt in Noorwegen?’

De sociale tumult die overal in Europa opkomt na de grote financiële crisis van 1929 en die aangewakkerd wordt door de Sovjet-Unie van Stalin irriteren de bekend geworden schrijver. Hij sluit vriendschap met Vidkun Quisling, ex-kapitein en ex-minister van Defensie, die in mei 1933 zijn eigen partij sticht, de Nasjonal Samling (Nationale Eenheid). Volgens de schrijver kan alleen die man, die inspiratie zoekt bij het fascisme van Mussolini en het nationaal-socialisme van Hitler, het land herstellen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content