IAA 2017: Duitse autowereld onder stroom

Nog tot zondag 24 september kunnen autofans de Internationale AutoAusstellung (IAA) in Frankfurt bezoeken. Over geld en kortingen wordt hier niet gesproken, de IAA is een kijk- en geen verkoopsalon. Maar wel het grootste en belangrijkste van het jaar.

Dinsdagavond 12 september. 17.322 stappen geeft mijn smartphone aan, dat is omgerekend 12 km. Met minder kilometers op de stappenteller is het quasi onmogelijk om alle tentoonstellingshallen in één dag te bezoeken. Voor wie de komende dagen nog naar de Internationale AutoAusstellung (IAA) wil deze goede raad: maak vooraf een lijstje van uw favoriete merken. Ter plaatse was het de voorbije dagen over de koppen lopen, koning auto is in Duitsland nog altijd populair. Daar hebben dieselgate en de discussie over een mogelijk dieselverbod voor de grote steden weinig aan veranderd.

Compromis in de maak

Aanstaande zondag moeten de Duitsers naar de stembus voor een nieuw parlement. Angela Merkel ligt in alle peilingen op kop, zonder een politieke aardverschuiving volgt zij zichzelf op als kanselier. Welke partij zij als coalitiepartner zal kiezen, daar bestaat nog onzekerheid over. De relatie tussen de christen- en sociaaldemocraten is de voorbije maanden in die mate bekoeld dat Merkel wellicht op zoek gaat naar een nieuwe partner. De liberale FDP en zelfs de Grünen komen in aanmerking, mits die een overtuigende verkiezingsuitslag behalen.

De toekomst van de diesel was de voorbije weken een belangrijk verkiezingsthema, waarbij alle partijen een zigzagkoers hebben gevaren. Aan de ene kant willen zij komaf maken met de luchtverontreiniging door de schadelijke uitlaatgassen maar aan de andere kant is de automobielindustrie een van de grootste werkgevers van het land en een zeer belangrijke steunpilaar van de Duitse economie. In de aanloop naar de verkiezingen hebben de partijen vlijmscherpe kritiek geuit aan het adres van de autobazen. In Stuttgart, dé autostad bij uitstek, denkt men zelfs na over een dieselverbod.

Uit ervaring weten we dat de soep niet zo heet wordt gegeten als ze wordt opgediend. Achter de schermen wordt volop aan een compromis gewerkt dat kan rekenen op de goedkeuring van de autobazen – ondanks het wederzijdse wantrouwen dat nieuw is op dit niveau.

Hoogste tijd voor rechtsomkeer

De bezoekers aan de IAA lijken daar niet wakker van te liggen. Zij komen hier genieten van de nieuwste modellen en modernste technologieën – auto’s zijn hun ding. Maar omdat er ondertussen te veel auto’s rondrijden en ellenlange files dagelijkse kost zijn geworden, staan we soms langer stil dan we effectief rijden. Omdat al die auto’s ook nog eens de lucht verpesten en onze gezondheid schaden, is het de hoogste tijd voor een rechtsomkeer en een nieuwe kijk op mobiliteit. Waar vorige keer een tijdelijke Audi-expositiehal stond opgesteld, kunnen de bezoekers nu kennismaken met voorbeelden van toekomstige mobiliteit. Een boeiend én leerrijk schouwspel dat echter weinig toeschouwers lokt. De autofans van nu besteden opvallend weinig aandacht aan mobiliteitsconcepten en technologische innovaties van morgen.

De volautomatisch rijdende Smart Vision EQ Fortwo is daar een voorbeeld van. De concept car met glaskoepel is een elektrisch aangedreven robottaxi voor de grootstad en is het geesteskind van Mohammad Aminiyekta, een jonge Perzische designer in dienst van Mercedes-Benz. De Smart Vision EQ Fortwo verenigt de concepten Connect, Autonomous, Shared en Electric in één entiteit en vertrekt van het idee dat een voertuig constant moet rijden om efficiënt te kunnen zijn. De 2-zits deelauto plant voor een stuk zijn activiteiten zelf: loopt een voetbalwedstrijd ten einde, rijdt de robottaxi – zonder chauffeur aan boord – naar het stadion om supporters te gaan oppikken en naar huis te brengen. Het opladen van de accu geschiedt via inductie.

Op de Mercedes-stand staat ook de AMG Project One te kijk, een 2,5 miljoen euro dure supersportwagen (1000 pk) met F1-hybridetechnogie aan boord die op een beperkte oplage van 275 exemplaren wordt gebouwd. Een uitgelezen kans voor Mercedes om F1-wereldkampioen Lewis Hamilton op de bühne te halen. Of de excentrieke hardrijder al een exemplaar heeft besteld, weten we niet. Een andere blikvanger is de GLC F-Cell EQ Power, die rijdt namelijk op waterstof en is te koop vanaf 2018. Kostprijs nog onbekend. Geïnteresseerden krijgen de raad zich vooraf te informeren over de aanwezigheid van een waterstoftankstation in hun buurt. In ons land zijn die te tellen op de vingers van één hand.

Er hangt elektriciteit in de lucht

Elektromobiliteit, hét wondermiddel om de luchtkwaliteit te verbeteren. Op voorwaarde dat aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Een e-mobiel moet betaalbaar worden en over een acceptabele actieradius van 350 à 400 kilometers beschikken, de oplaadtijd mag hooguit één uur bedragen. De overheid moet werk maken van de uitbouw van een netwerk van oplaadpalen en zorgen dat de stroom niet langer wordt opgewekt via steen- en bruinkoolcentrales. Feit is dat de Duitse merken te lang hebben gefocust op het verbeteren van de conventionele benzine- en dieselmotoren en op het verhogen van het rij- en bedieningscomfort. Ze hebben te weinig oog gehad voor alternatieve aandrijfsystemen die nu in een razende vaart op ons afkomen.

Zowat tien jaar geleden gaven de allianties GM/Opel, Peugeot/Citroën en Renault/Nissan de aanzet maar de echte stroomstoot kwam er dankzij Tesla. De Amerikaanse startup uit Palo Alto luidde een technologische revolutie in die de Duitse automerken niet hadden zien aankomen. Nu het kwaad is geschied proberen ze met alle mogelijke middelen de opgelopen achterstand in te halen. De retoriek van hun bazen herinnert aan de televisiepreken van Amerikaanse geloofspredikanten.

Audi, BMW, Mercedes, Porsche en VW, allemaal proberen ze in Frankfurt de show te stelen met elektrisch aangedreven concept cars – grote en kleine. Enkelen vieren in 2018 hun debuut, de grote golf is aangekondigd voor 2020 en de daaropvolgende jaren. De automerken hebben voor hun projecten de gekste benamingen gekozen en het aantal nieuwe e-modellen dat zij aankondigen, lijkt me lichtjes overdreven. Zo wil Volkswagen 30 nieuwe plug-in hybrides en 50 zuiver elektrisch aangedreven auto’s op de markt brengen tegen 2025. BMW-baas Harald Krüger belooft 13 nieuwe plug-ins en 12 nieuwe e-modellen tegen die tijd. Terloops liet hij zich ontvallen dat BMW afstapt van het principe dat de i-modellen worden gebouwd op een chassis uit dure kunst- en koolstofelementen. Het omslachtige productieproces en de peperdure grondstoffen kosten BMW handenvol geld waardoor de kostprijs van i3 en i8 te hoog oploopt om een commercieel succesnummer te kunnen worden. MINI komt verrassend uit de hoek met een elektrisch aangedreven studiemodel dat vanaf 2019 te koop is.

Wie niet zolang wil of kan wachten en voor wie elektrische aandrijving geen must is, die vindt allicht zijn gading op de stands van Seat, Skoda en VW waar respectievelijk de Arona, Karoq en T-Roc hun wereldpremière vieren. Het gaat om drie compacte en gebruiksvriendelijke SUV’s uit de Volkswagen-groep die technisch nauwelijks van elkaar verschillen. De onderlinge prijsverschillen zijn het gevolg van een verschil in uitrusting, afwerking én logo.

Hun grote concurrent wordt wellicht een speelse tweeling uit Zuid-Korea. De Kia Stonic en Hyundai Kona gebruiken ook dezelfde onderdelen en motoren maar dankzij een verschillend uiterlijk spreken ze een verschillend publiek aan en blijven ze uit elkaars vaarwater. Op het einde van de dag belanden alle inkomsten sowieso in een en dezelfde kas. De opmars van de Zuid-Koreaanse autogroep is indrukwekkend, de alliantie Hyundai/Kia vormt een bedreiging voor de markpositie van zowel de Aziatische als Europese merken.

Niet alleen compacte SUV’s zitten in de lift, het SUV-segment tout court beleeft hoogdagen. In de slipstream van het SUV-succes beleven we een revival van de pick-up met nieuwkomers als de Renault Alaskan en de Mercedes X-klasse. Beide merken maken gebruik van het chassis en de 4×4-technologie van de Nissan Navara.

Samen sterker

Samenwerking en allianties komen almaar vaker voor in de autowereld. Ze helpen de kosten te drukken en garanderen de respectievelijke constructeurs een sterkere onderhandelingspositie ten opzichte van hun toeleveranciers. Soms worden ze ook verplicht om samen te werken. Wie in China voet aan de grond wil krijgen, moet een joint venture aangaan met een lokale partner die bij wet 51 procent van de aandelen in handen krijgt en dus altijd het laatste woord heeft.

Automerken gaan niet alleen nauwer samenwerken, ze veranderen af en toe ook van eigenaar. De meest recente overname is die van Opel door PSA (Peugeot/Citroën). Voor enkele jaren redde de Indiase staalmagnaat Ratan Tata Jaguar en Land Rover van de ondergang. Met de financiële steun van een kapitaalkrachtige eigenaar hebben die hard gewerkt aan een comeback op het hoogste niveau. De nieuwe Range Rover Velar is wellicht de mooiste SUV op de markt. Jaguar richt in Frankfurt de spots op de nieuwe XF Sportbrake en twee compacte SUV’s, de E-Pace en I-Pace. Die laatste komt volgend jaar als een volwaardige e-SUV op de markt.