“Wij zijn Scouts en Gidsen, elk met een eigen verhaal en achtergrond.” Dat is de ­punchline die Scouts & Gidsen Vlaanderen op haar nieuwe werkingsjaar kleefde. “Dit jaar draait om wie je bent, niet om wat je bent. Iedereen hoort erbij.” Nog geen maand later komt de jeugdbeweging met een opvallend voorstel: de oprichting van een allochtone scoutsgroep in Antwerpen-Noord. Een experiment om drempels te verlagen, noemt ze het. Ervaren leiders met buitenlandse roots maken de kinderen wegwijs in de scouts en trekken minstens de eerste jaren met hen alleen op kamp of het bos in. Blijkt het succesvol, dan blijft de groep ook exclusief voor allochtonen.

De vraag komt van groepsleiders in Antwerpen-Noord zelf. “Voor veel ouders en kinderen blijkt de stap naar onze beweging te groot”, zegt Jan Van Reusel, woordvoerder van Scouts & Gidsen Vlaanderen. “Ook ons lukt het onvoldoende om de allochtone bevolkingsgroep te bereiken. We hebben meer dan 80.000 leden, maar zien bijna uitsluitend blanke gezichten. In 2008-2009 was drie procent van onze leden allochtoon, nu ligt dat percentage amper net iets hoger. Een kennismaking in een vertrouwde omgeving kan het antwoord zijn.”

Voorwaarden

Het plan is al drie jaar in de maak. Scouts & Gidsen Vlaanderen klopte aan bij Vlaams ­minister van Jeugd Sven Gatz (Open VLD). Hij reageert gematigd enthousiast. “Een ­ideaal scenario is het niet, een interessante denkpiste wel. Dit kan onze jeugd op lange termijn dichter bij elkaar brengen. We moeten het experiment een kans geven. Op andere manieren lijken buitenlandse jongeren niet geneigd om gauw in een jeugdbeweging te stappen. Maar er zijn voorwaarden: het moet vruchten afwerpen én na verloop van tijd moet de groep opengetrokken worden. We houden de aanpak en resultaten nauwlettend in het oog.”

Een scherpere toon klinkt bij staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA). “De bedoeling is goed, maar ik heb grote twijfels bij de werkwijze”, zegt Demir. “Onze maatschappij kampt zo al genoeg met segregatie. Dan geloof ik niet dat een aparte scouts oprichten, zelfs tijdelijk, de beste optie is. Onze jeugdwerking moet geen verschillen maar gelijkenissen benadrukken, en andere culturen net bij elkaar brengen.” ­

Demir stelt zich ook vragen bij het juridische plaatje. “Onderscheid op basis van afkomst is verboden, net als de weigering tot deelname aan activiteiten. Ik begrijp dat Scouts & Gidsen Vlaanderen de hand wil reiken, maar dat doet ze beter op een andere manier. Ga praten met de ouders. Leg hen en hun kinderen uit hoe een jeugdbeweging werkt. Dat moet renderen. Nu werken we enkel mee aan een parallelle samenleving.”

Extra speler

Zo ziet Van Reusel het niet. “Wij hebben een pluralistisch profiel. Maar pluralisme betekent ook variatie toelaten. En dan gaan wij op verkenning naar nieuwe methodes om allochtonen een plaats te helpen vinden. Dit kan daar één van zijn. Een aparte groep voor allochtonen kan een extra speler zijn in onze brede werking. Het project zit nog in haar embryonale fase, maar binnen enkele weken hopen we van start te gaan met de nieuwe groep.”

Het Minderhedenforum en het gelijkekansencentrum Unia wachten af hoe het experiment evolueert. Bij de ­Ambrassade, de Vlaamse organisatie voor jeugdbeleid, zien ze mogelijkheden. “Er zijn al jeugdbewegingen voor moslimjongeren, maar die zijn te geïsoleerd”, zegt Don Pandzou, beleidsmedewerker armoede en superdiversiteit. “Een initiatief als dit geeft een sterk ­signaal. Zolang de groep een open vizier houdt en inzet op buurtparticipatie, zien wij weinig problemen.”

Bij de andere grote jeugdbewegingen in Vlaanderen, Chiro en KLJ, ligt geen gelijkaardig plan op tafel. “Wij steunen ­ieder initiatief om diversiteit te bevorderen, maar houden net daarom onze groepen open voor iedereen.”