De scheurtjes in de stalen wanden van de reactorvaten -de ‘containers’ die radioactieve straling binnenhouden- van Tihange 2 en Doel 3 werden voor het eerst vastgesteld tijdens de bouw in april 1975. Dat schrijft Der Spiegel op basis van verslagen van vergaderingen die het weekblad in handen heeft, evenals de analyse dat het FANC, het Federale Agentschap voor Nucleaire Controle, aan parlementariër Sylvia Kotting-Uhl (De Groenen) beschikbaar stelde.

Tijdens een ulltrasoononderzoek op 4 april 1975 werden scheurtjes aangetroffen in het onderdeel met de naam C0065 van Doel 3, blijkt uit de documenten. Drie weken later, op 22 april, werd er nogmaals een dergelijk onderzoek gehouden. Toen werd het component plots goedgekeurd. Bijna 40 jaar later, toen de centrales in 2012 werden stilgelegd vanwege de haarscheurtjes, bleek dat C0065 een groot aantal barsten had.

Meer onregelmatigheden

In de rapportage worden meer ulrasone tests met soortgelijke onregelmatigheden vermeld. Zo werden in een tweede geval eveneens scheurtjes aangetroffen, maar ook dat onderdeel werd als acceptabel geklasseerd. Bij een derde component werden destijds dan weer geen barsten waargenomen, hoewel er in 2012 plotseling een “zeer groot aantal” werd aangetroffen.

Uit een interne analyse uit 2012 bleken dergelijke problemen eveneens te bestaan bij bepaalde onderdelen van Tihange 2. Die scheurtjes waren echter ook al eerder bekend. Op 8 januari 1976 vergadert een aantal betrokken bedrijven daarover in Seraing, nabij Tihange.

Vergadering

De firma die het onderdeel leverde, gaf toen zelfs een verklaring voor de problematiek, zo blijkt uit de notulen van die vergadering: het staal zou door ongewenste ophopingen van waterstof zijn aangetast. De vertegenwoordigers van de bedrijven wilden aanvankelijk het component repareren, maar besloten het uiteindelijk te vervangen.

Hoewel de vergadering enkel ging over dit specifieke onderdeel, moeten de betrokken bedrijven haast wel een vermoeden hebben gehad dat er meer problematische componenten waren in beide kerncentrales, aldus Der Spiegel. Op de notulen wordt het onderwerp besproken onder de noemer “Tihange 2 - Doel 3”. Bovendien zou Cockerill, een staalproducent betrokken bij de bouw, op dat moment op de hoogte zijn geweest van scheurtjes in andere onderdelen.

“Niet volgens de richtlijnen”

Er zijn echter geen aanwijzingen dat de vertegenwoordigers van de bedrijven extra veiligheidstests lieten uitvoeren of de ontdekte problemen rapporteerden aan de instanties.

“De documenten bevatten bewijs dat de bouw van beide reactoren niet volgens de richtlijnen verliep”, zegt de Duitse parlementariër Kotting-Uhl van De Groenen. “En de eigenaardigheden beperken zich niet tot een Nederlandse leverancier, maar ook tot de betrokken bouwbedrijven en de bouwinspectie.”

De bevindingen zorgen voor ophef in Duitsland omdat de kerncentrales niet ver van de Duitse grens liggen: die van Doel op circa 150 kilometer en die van Tihange op amper 65 kilometer.