“Geef geen infuus als het niet nodig is, dat kan gevaarlijk zijn”
Nog te veel ziekenhuizen geven elke binnenkomende patiënt automatisch een standaardinfuus of baxter. Nochtans kunnen er gevaarlijke complicaties optreden als het infuus niet voldoende aangepast is aan de noden van de patiënt. “Bij patiënten die te veel vocht krijgen, treden zwellingen en achteruitgang van de orgaanfuncties op. Daar kan de patiënt zelfs aan overlijden”, waarschuwt arts Manu Malbrain van het UZ Brussel.
Artsen Manu Malbrain en Niels Van Regenmortel waarschuwen al langer dat het geven van een infuus of “baxter” niet zonder risico is. “Een infuus is niet zomaar een zak water, het is een medicijn. Net als antibiotica mag je dat medicijn enkel geven als het echt nodig is.”
Patiënten die in shock zijn, na een trauma bijvoorbeeld, of patiënten met zware brandwonden, bloedvergiftiging of met hevige diarree hebben wel baat bij een "baxter". Ook patiënten die niet in staat zijn om te eten of te drinken. Zij hebben nood aan extra vochttoediening. In andere gevallen kan het perfect dat een infuus niet echt nodig is.
Net zoals een medicijn zou de vloeistof in het infuus ook beter moeten worden afgestemd op de patiënt, in plaats van een standaardexemplaar toe te dienen. Volgens een online enquête van dokter Malbrain gebruikt ongeveer 30 procent van de artsen uit meer dan 50 landen te veel of foute vloeistoffen zonder het te beseffen.
Kan infuus dodelijk zijn?
Sterven er ook echt patiënten aan fout gebruik van baxters? “Uit literatuurstudies zien we inderdaad dat mensen kunnen overlijden aan de gevolgen van een verkeerd of te lang toegediend infuus. Maar dat is natuurlijk statistiek”, zegt dokter Malbrain.
Uit onderzoek van gegevens bij ongeveer 20.000 kritiek zieke patiënten op intensieve afdelingen bleek dat de patiënten die het niet overleefden na één week al ongeveer 5 liter meer vocht hadden opgestapeld dan degenen die het wel overleefden. Al biedt dat nog geen zekerheid dat het overlijden alleen het gevolg van het infuus was.
Gevolgen nog niet overal voldoende bekend
Volgens arts en intensivist Geert Meyfroidt van het UZ Leuven is er in de academische wereld al langer consensus over het feit dat een infuus niet zonder goede reden mag worden toegediend. “Toch is het goed dat het gebruik van baxters nog eens onder de aandacht wordt gebracht. In kleinere ziekenhuizen en op niet-intensieve afdelingen is dat misschien nog niet voldoende doorgedrongen.”
Van 23 tot 25 november vindt in Antwerpen het International Fluid Academy Days Symposium plaats waar nog verder zal gesproken worden over het gebruik van vochttoediening via infusen en de risico’s daarvan.