Belgen hebben geen idee wat de ziekteverzekering precies dekt

In België betalen patiënten bijna 18 procent van hun gezondheidskosten uit eigen zak. In Frankrijk is dat 7 procent. © Gettyimages

De meeste Belgen vrezen dat ze steeds meer gezondheidskosten uit eigen zak zullen moeten betalen. Toch zijn ze niet bereid om aanvullende verzekeringen af te sluiten.

Driekwart van de Belgen denkt in de toekomst een groter deel van de kosten voor gezondheidszorg uit eigen zak te zullen moeten betalen. 67 procent maakt zich daar zorgen over, 25 procent is zelfs heel bezorgd. Toch is de overgrote meerderheid (70 procent) niet van plan om aanvullende verzekeringen af te sluiten. Dat blijkt uit een studie van marktonderzoeksbureau IPSOS, dat op vraag van verzekeraar DKV 1000 Belgen ondervroeg die het budget van hun gezin beheren.

‘Wie gezond is, heeft niet de neiging om in aanvullende verzekeringen te investeren’, zegt DKV-directielid Birgit Hannes. ‘Vooral omdat veel mensen niet weten hoe de wettelijke ziekteverzekering in elkaar zit en waarvoor ze verzekerd zijn. Dat blijkt duidelijk uit ons onderzoek. Ik hoop dat we mensen kunnen aansporen om na te gaan hoeveel ze terugkrijgen als ze bijvoorbeeld een kroon of gehoorapparaat nodig hebben. Nu schrikken ze zich soms een ongeluk als ze de factuur te zien krijgen.’

Hoeveel betalen we zelf?

In België moeten patiënten, nadat het ziekenfonds en eventueel aanvullende verzekeringen tussenbeide zijn gekomen, een veel groter aandeel van hun gezondheidskosten uit eigen zak betalen dan in onze buurlanden. Het gaat vandaag om bijna 18 procent. Ter vergelijking: in Frankrijk is dat 7 procent. ‘Mensen betalen in België veel zelf, van remgeld en supplementen tot niet-terugbetaalde zorg’, zegt Katrien De Weirdt van de Socialistische Mutualiteiten. ‘Steeds meer Belgen stellen zorg zelfs uit om financiële redenen.’

8 op de 10 verzekerden geloven dat hun hospitalisatieverzekering zo goed als alle medische kosten dekt, terwijl dat meestal niet zo is.

De overheid heeft wel een paar mechanismen in het leven geroepen die patiënten moeten beschermen tegen al te hoog oplopende kosten. De maximumfactuur, bijvoorbeeld, maar ook de verhoogde tegemoetkoming en het statuut van chronische aandoening. ‘Bovendien is het aandeel aan het dalen dat mensen uit eigen zak moeten betalen’, zegt economist Andreas Tirez van de denktank Liberales. ‘In 2007 betaalden we gemiddeld nog ruim 19 procent zelf.’ Achter die gemiddelden gaan volgens hem ook grote verschillen schuil. Zo bedraagt het eigen aandeel voor een ziekenhuisopname, waarvan de kosten vaak hoog zijn, ongeveer 10 procent, terwijl dat voor geneesmiddelen oploopt tot 25 procent en meer. Volgens de studie van DKV is het grote probleem dat de meeste mensen daar geen idee van hebben.

Wat dekt de hospitalisatieverzekering?

Hospitalisatieverzekeringen zijn al goed ingeburgerd. 82 procent van de Belgen heeft zo’n verzekering, en 84 procent van de respondenten uit de studie denkt er één te hebben. 63 procent betaalt de premies zelf, bij 36 procent maakt zo’n verzekering deel uit van het verloningspakket, en 1 procent beweert daar niet van op de hoogte te zijn.

Opvallend: 8 op de 10 verzekerden geloven dat hun hospitalisatieverzekering zo goed als alle medische kosten dekt, terwijl dat meestal niet zo is. In de toekomst zullen zelfs nog meer kosten buiten de hospitalisatieverzekering vallen, aangezien medische zorg steeds vaker buiten het ziekenhuis wordt verleend. ‘Dat volgt uit de technische vooruitgang in de geneeskunde en uit het groeiende aantal chronische zieken, die vaker ambulant worden behandeld’, legt Birgit Hannes uit. ‘Behandelingen en onderzoeken waarvoor je vroeger nog werd opgenomen, gebeuren nu al vaak in dagopname en zullen in de toekomst wellicht thuis kunnen.’

Hospitalisatieverzekeringen met elkaar vergelijken blijft hoe dan ook moeilijk, omdat ze onderling enorm verschillen. ‘Veel mensen kennen, vermoed ik, de bepalingen van hun hospitalisatieplan amper’, aldus Andreas Tirez. ‘In sommige gevallen is de dekking beperkt. Nogal wat hospitalisatieverzekeringen dekken bijvoorbeeld 100 procent van de ereloonsupplementen op een eenpersoonskamer, terwijl die supplementen in Vlaanderen gemiddeld 150 procent bedragen.’

Is een aanvullende verzekering zinvol?

Hoewel 12 procent van de respondenten zegt verzekerd te zijn voor tandzorg (zoals kronen, bruggen en beugels) en 15 procent voor ambulante zorg (zoals klassieke geneesmiddelen, thuisverpleging, kine- en fysiotherapie, brillenglazen en hoorapparaten), is dat in werkelijkheid niet het geval: zulke kosten worden alleen via een hospitalisatieverzekering terugbetaald als ze gelinkt zijn aan een operatie of een zware ziekte. In werkelijkheid heeft naar schatting 5 procent van de Belgen een aanvullende verzekering voor tandzorg of ambulante zorg. Op de vraag waarom ze zo’n verzekering niet afsluiten, verwijst 32 procent naar de prijs. ‘Veel mensen weten niet eens dat zulke aanvullende verzekeringen bestaan’, zegt Birgit Hannes. ‘Dat is jammer, want ze zijn ideaal om later een financiële kater te vermijden.’

Er is vandaag al veel concurrentie tussen ziekenfondsen en privéverzekeraars, waardoor allerlei marketingtechnieken worden ingezet om klanten te lokken

Lang niet iedereen is voorstander van privatisering via aanvullende verzekeringen. ‘Alleen al omdat zulke polissen vaak met grote beheerskosten gepaard gaan. Soms lopen die op tot een derde van de prijs’, zegt Andreas Tirez. ‘Er is vandaag al veel concurrentie tussen ziekenfondsen en privéverzekeraars, waardoor allerlei marketingtechnieken worden ingezet om klanten te lokken.’

Hoe de financiële drempel verlagen?

Is er wel een alternatief in een tijd van krappe overheidsbudgetten en steeds modernere en duurdere medische behandelingen? ‘Er komen nieuwe technologieën en behandelmogelijkheden bij, en tegelijk evolueren de noden en behoeften van de bevolking’, klinkt het op het kabinet van minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD). ‘Dat heeft natuurlijk gevolgen voor de betaalbaarheid en de duurzaamheid van onze gezondheidszorg. We blijven het aanbod aan beschermingsmaatregelen optimaliseren en uitbouwen waar nodig. Privéverzekeraars kunnen het aanvullen door een aanbod uit te bouwen rond gezondheidszorg waarnaar vraag is maar die niet – of nog niet – gedekt wordt door de verplichte ziekteverzekering.’

Anderen verwachten meer van de overheid. ‘We moeten ons bijvoorbeeld afvragen of het wel zo’n goed idee is dat de verplichte verzekering dure medische zorg, waaronder een deel van de tandzorg, vandaag niet terugbetaalt’, zegt Andreas Tirez. ‘De financiële drempel voor orthodontie voor kinderen uit arme gezinnen is daardoor vaak te hoog, terwijl een mooi gebit in de huidige samenleving onontbeerlijk is.’

Ook bij de Socialistische Mutualiteiten zijn ze ervan overtuigd dat alle Belgen beter verzekerd kunnen worden met hetzelfde budget. ‘Meer investeren in de verplichte ziekteverzekering is haalbaar én doeltreffender’, zegt Katrien De Weirdt. ‘Privéverzekeringen zullen nooit voor iedereen betaalbaar zijn. En wie ze zich wel kan veroorloven, krijgt er een vals gevoel van veiligheid door. Wij pleiten voor een verzekering voor doelmatige zorg waaraan iedereen bijdraagt naar eigen vermogen en waarin iedereen ondersteund wordt op basis van zijn zorgbehoefte. Zonder kleine letters. Zonder onzekerheid. Zonder risicoselectie.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content