Rusland, Iran en Turkije willen "vredescongres van Syrische volkeren"
Op een top in de Russische havenstad Sotsji hebben de presidenten van de drie landen een nieuw vredesinitiatief voor Syrië ontvouwd. Ze willen het regime van Bashar al-Assad en een deel van de Syrische oppositie bijeenbrengen.
Eerder was de Syrische leider Bashar al-Assad zijn Russische collega Vladimir Poetin komen bedanken voor diens militaire interventie in de Syrische burgeroorlog. Vandaag kreeg Poetin in de havenstad Sotsji zijn Iraanse collega Hassan Rouhani en de Turkse president Tayyip Erdogan over de vloer voor een top over de oorlog in Syrië.
Na afloop riepen de drie leiders op tot een "congres van Syrische volkeren" om een uitweg te zoeken uit de oorlog. Zo willen Poetin, Rouhani en Erdogan het regime van Assad bijeenbrengen met een deel van de gewapende oppositie. "Iedereen zal daar toegevingen moeten doen, ook de regering van Assad", beloofde Poetin.
Moskou, Teheran en Ankara willen zo hun alternatief vredesproces dat eerder in de Kazachse hoofdstad Astana was opgestart een duw in de rug geven. Dat proces is er wel in geslaagd om een aantal lokale bestanden en evacuaties mogelijk te maken. Een breder akkoord zou een diplomatieke opsteker zijn voor de drie landen en zou hun invloed in de regio kunnen vergroten. Rusland en Iran steunen het regime-Assad met troepen. Turkije steunt een aantal Syrische rebellengroepen, waaronder het Vrije Syrische Leger.
Naar een as Moskou-Teheran-Ankara?
Wie niet uitgenodigd zijn voor die gesprekken, zijn jihadistische groepen zoals IS en Syrische filialen van Al Qaeda en gelijkgezinden. Volgens Poetin zijn die overigens al zo goed als verslagen, al is dat niet enkel aan hem te danken. De VS voeren al veel langer luchtaanvallen uit op die twee groepen.
Wel vindt Poetin dat dankzij het Russische ingrijpen "het uiteenvallen van Syrië" en een "humanitaire ramp" vermeden zijn. Zeker is dat het regime van Assad voorlopig althans door Poetin gered is, ten minste in een deel van het land. De voorbije maanden heeft Assad overigens veel gebied kunnen heroveren op IS in het oosten van het land en op Al Qaeda in de noordelijke provincie Idlib en Damascus controleert nu opnieuw iets meer dan de helft van Syrië. Het grootste deel van die andere helft is in handen gevallen van een de Syrische Democratische Krachten, een coalitie van Arabische, Assyrische en Syrisch-Koerdische milities. Die laatsten worden gesteund door de Verenigde Staten.
Na zes jaar oorlog en een half miljoen doden zijn de strategische kaarten geschud: Iran en Rusland willen via Assad, de sjiitische meerderheid in Irak en de Hezbollah in Libanon hun invloed vestigen in het Midden-Oosten en hopen daar Turkije bij te sleuren, waarvan de leider Erdogan het blijkbaar gehad heeft met het Westen, met de EU en mogelijk zelfs met de NAVO. Een andere grote speler, Saudi-Arabië, heeft net vandaag in Riyadh een top van tientallen andere Syrische oppositiegroepen bijeengeroepen. Het in Turkije gevestigde Vrije Syrische Leger was ook daar aanwezig. Wellicht willen een aantal gewapende groepen zo uit meer dan een ruif tegelijk eten.