Het is niet dik oké

Jong en zwaarlijvig. Steeds meer tieners worstelen met de weegschaal en zien een maagoperatie als laatste oplossing. Maar maagoperaties worden pas vanaf 18 jaar terugbetaald. Moeten we die grens verlagen?

analyse
Analyse

Elke dag stoot Nikita bijna letterlijk op haar eigen limieten. Doodgewone dingen vragen uitzonderlijk veel doorzettingsvermogen. Zoals trappen opgaan. Of boodschappen doen. Zelfs veters strikken. Of spelen met haar metekind in de binnenspeeltuin.

Tijdens het filmen van onze reportage wandelen we even in de winkelstraten van Oostende. Het zweet parelt na enkele minuten op haar voorhoofd en ze heeft pijn. Pijn in haar knie, die vorig jaar tijdens een bruuske beweging, plots pijn begon te doen.

De dokters zagen dit jaar voor het eerst vertekende bloedwaarden bij haar: beginnende diabetes, suikerziekte in de volksmond. Nikita werd vorige maand 18 jaar, haar BMI is 52. Ze is extreem zwaarlijvig.

Enkele dagen later gaan we bij Nona op bezoek. Als ik vraag naar haar vroegere leven, het leven voor haar maagoperatie, schaamt ze zich. Haar leven is niet alleen 54  kilo lichter, ze gaat ook sporten, heeft vrienden en gaat graag shoppen. Een groot verschil met twee jaar geleden.

Zowel Nikita als Nona hebben hetzelfde verhaal, al vanaf jonge leeftijd zijn ze zwaarlijvig. Geen diëtiste, crashdieet of kinesist kon hen helpen. De kilo’s waren er altijd. Maar het grote verschil tussen beide meisjes is de aanpak van hun obesitas. Nona kreeg op haar 14de een maagoperatie en kon daarna beginnen aan haar nieuwe leven. Nikita moest wachten, aftellen tot haar 18de verjaardag. Want pas vanaf die leeftijd worden maagoperaties terugbetaald. Anders zijn ze volledig uit eigen zak te betalen. Een factuur die kan oplopen tot 8.000 euro. Een bedrag dat de alleenstaande mama van Nikita niet zomaar op tafel kon leggen.

Moeten we ingrijpen bij minderjarigen als niets anders helpt?

Exacte cijfers zijn er niet. Maar Nona en Nikita zijn niet alleen. Experts zien steeds meer dikkere kinderen. En ze worden steeds jonger. Peuters en kleuters met overgewicht of zelfs obesitas zijn geen uitzondering meer. Maar terwijl de patiënten steeds jonger worden, blijven de regels ongewijzigd. Het wordt pas terugbetaald vanaf 18 jaar.

Obesitaschirug Bruno Dillemans ziet jaarlijks ongeveer 20 tot 25 kinderen die extreem zwaarlijvig zijn. Gemiddeld worden daarvan 6 à 7 kinderen uiteindelijk geopereerd. Kinderen van wie de ouders wel genoeg financiële middelen hebben. De rest moet wachten tot zijn of haar 18de verjaardag.

Uiteraard moeten we voorkomen dat kinderen zwaarlijvig of zelfs obees worden. Maar wat als werkelijk niets helpt? Moeten we dan het BMI van zo'n jongere laten stijgen tot een bijna dodelijke 52? Moeten we dan wachten tot die 18de verjaardag, vragen verschillende experts zich af? Volgens hen kunnen pediaters en psychologen een beter oordeel vellen dan gewoon te vertrouwen op een leeftijdsgrens. Er vallen altijd mensen uit de boot wanneer je een grens trekt. Maar kan er voor deze kinderen geen uitzondering gemaakt worden? Waarom nog langer wachten om hun leven echt te laten beginnen?

Tegenstanders wijzen op de risico’s. Een maagoperatie is ingrijpend. Nog maar een kleine selectie van de mogelijke gevolgen: medicijnen worden minder goed opgenomen, kans op alcoholisme, kans op haaruitval, kans op verlaagd energiepeil. Kan een kind zo'n beslissing nemen? Of zoals minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) het zei: “Waar leggen we de lat?”.

Meest gelezen