Mystery calls zijn anonieme praktijktesten in bedrijven waarvan er op basis van klachten sterke aanwijzingen zijn dat er discriminerende activiteiten plaatsvinden.

Volgens CD&V-Kamerlid Nahima Lanjri, een van de pleitbezorgers van de maatregel, zijn de mystery calls ‘broodnodig’. ‘Uit onderzoek van de KU Leuven blijkt dat er discriminatie is bij de aanwerving. Wanneer het aantal kandidaten voor een vacature groot genoeg is, hebben mensen met een anders klinkende naam slechts de helft zoveel kans om te worden uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, ook al hebben ze gelijkaardige kwalificaties’, zegt ze.

Bewijsvoering rond discriminatie - het kan overigens ook gaan over leeftijd- of geslachtsdiscriminatie - is vaak moeilijk en de mistery calls moeten hierbij helpen. Toch moeten bedrijven geen heksenjacht vrezen. Aan de inzet ervan zijn strikte voorwaarden verbonden.

Om tegemoet te komen aan de ongerustheid dat mystery calls kunnen leiden tot het uitlokken van discriminatie, werden in het wetsontwerp van minister van Werk Kris Peeters (CD&V) verschillende waarborgen ingebouwd. Zo kan het instrument pas in laatste instantie worden gebruikt, indien er een vermoeden van discriminatie bestaat en als andere onderzoeksmethodes ontoereikend blijken. Sociale inspecteurs moeten bovendien het gebruik van mystery calls op voorhand aftoetsen bij de arbeidsauditeur.

Het wetsontwerp van minister Peeters bevat nog een reeks andere maatregelen:

• Horecazaken met een witte kassa krijgen meer mogelijkheden om hun werknemers onbelaste overuren te laten presteren.
• Om werkgevers te helpen om die stapsgewijze re-integratie te organiseren, wordt voortaan de mogelijkheid geboden om een daarnaast een werknemer aan te nemen met een vervangingscontact.
• Om misbruiken te voorkomen zullen werkgevers geen beroep meer kunnen doen op economische werkloosheid voor hun werknemers als ze het werk dat die werknemers doen tezelfdertijd uitbesteden aan derden.
• Wie omwille van ziekte geen outplacement kan volgen, zal voortaan de vier weken opzegvergoeding waarmee de begeleiding wordt gefinancierd, uitbetaald krijgen.
• Ambassadepersoneel geniet voortaan van afspraken gemaakt in cao’s. In het verleden zijn er op buitenlandse ambassades in ons land misbruiken vastgesteld met poetshulp of huispersoneel.