'Diaken des doods' staat terecht voor oudermoord en minstens tien andere moorden

De feiten kwamen aan het licht toen de beschuldigde eind 2013 zelf aan een psychiater vertelde dat hij bij tientallen mensen actief euthanasie zou hebben toegepast. Daarbij zou hij in het Sint-Jorisziekenhuis in Menen opzettelijk insuline of lucht ingespoten hebben. Het gerecht in Kortrijk startte een onderzoek, waarna Ivo Poppe in mei 2014 in de cel belandde op verdenking van een hele reeks moorden.

Het eerste slachtoffer was Maurice Vanhaverbeke (79), de grootoom van de beschuldigde. Poppe gaf toe dat hij in september 1978 een kussen gebruikte om zijn grootoom van het leven te beroven. Ook zijn andere grootoom Leo Vanhaverbeke (81) werd door de Wevelgemnaar om het leven gebracht. Ivo Poppe spoot op 17 mei 1986 via een katheter lucht in de aderen van het slachtoffer. Op dezelfde manier bracht hij in 2004 zijn schoonvader Gerard Vercamer (80) om het leven. Zijn moeder Ivonna Vanhaverbeke (90) was op 27 januari 2011 het laatste slachtoffer. Over de feiten op zijn familieleden legde de beschuldigde aan de speurders uitgebreide verklaringen af. Volgens Poppe waren de slachtoffers 'finaal terminaal' en handelde hij uit onmacht en medelijden.

In januari 2017 werd Ivo Poppe naar het hof van assisen verwezen voor minstens tien moorden, maar het exacte aantal feiten kon nooit achterhaald worden. Bij de start van het onderzoek werden met de medewerking van de diaken lijsten met tientallen potentiële slachtoffers opgesteld. Zo zou Poppe in 1993 zelfs tot drie keer per weekend actieve euthanasie toegepast hebben bij patiënten.

Tijdens één van de maar liefst 67 verhoren bekende de beschuldigde de hand te hebben in de dood van Marguérite Blondeel (84). Poppe legde uit dat die feiten in maart 1996 een soort scharniermoment betekenden. Na zijn wijding tot diaken had de verpleger zich immers voorgenomen om geen actieve euthanasie meer toe te passen op patiënten. Ook over de moord op Irma Parmentier (74) in december 1993 legde de beschuldigde in eerste instantie bekentenissen af. De grootmoeder van een collega was levensmoe en zou volgens Poppe zelf gevraagd hebben om een einde te maken aan haar lijden.

Op die bekentenissen over de dood van Blondeel en Parmentier kwam Ivo Poppe vrij snel terug. Ook de verhoren over andere mogelijke slachtoffers leverden niets meer op. Over het aantal slachtoffers bleef Poppe ook op de vlakte, al stelde hij in zijn eindverhoor bij de onderzoeksrechter dat het om tien tot twintig mensen kon gaan.

Aan de gerechtspsychiaters vertelde Poppe dat hij handelde uit een soort overdreven idealisme, maar dat ook de macht om over leven en dood te beslissen een rol speelde. Toch ziet de beschuldigde zichzelf niet als een seriemoordenaar en vindt de diaken dat hij niet thuishoort in de gevangenis.

Op het assisenproces tegen Ivo Poppe (61) heeft de verdediging van de Wevelgemse diaken kort de volksjury toegesproken. Meester An Govers vertelde dat Poppe inderdaad actief euthanasie heeft toegepast bij meerdere mensen. Over de strafmaat bleef de verdediging nog op de vlakte.

Meesters Filip De Reuse en An Govers kozen ervoor om geen akte van verdediging op te stellen. "Maar dat betekent niet we het eens zijn met de akte van beschuldiging. Onze visie zullen we doorheen de vragen aan de getuigen en de pleidooien uiteenzetten", aldus meester Govers.

De verdediging benadrukte onmiddellijk dat Ivo Poppe zijn volledige medewerking met het onderzoek heeft geleverd. "Maar u mag niet vergeten dat sommige feiten dateren van 20 à 25 jaar geleden. De tijdsgeest en de situatie in de ziekenhuizen was niet hetzelfde als nu het geval is." Meester Govers merkte op dat de beschuldiging van minstens tien moorden nochtans volledig op de verklaringen van de diaken zijn gebaseerd. "Hij heeft het van bij zijn eerste verhoor gezegd dat hij zich geen mensen voor de geest kan halen, maar dat hij met de nodige opzoekingen wel wil trachten om een chronologie op te stellen."

De advocate van de beschuldigde nuanceerde ook de kruisjes die in zijn agenda naast de namen van overleden mensen stonden. "Dat is geen palmares, maar enkel een vermelding van sterfgevallen in zijn omgeving, in het ziekenhuis, in de parochie en zelfs van bekende personen zoals koning Boudewijn en Toon Hermans." In eerste instantie maakte Poppe wel zelf een lijst met sterfgevallen waar hij wellicht de hand in had. De verdediging legde uit dat die lijst niet kon kloppen, onder andere omdat de familie bij het overlijden aanwezig bleek. Voor de moord op Marguérite Blondeel kan Poppe volgens zijn advocaten bijvoorbeeld niet verantwoordelijk zijn.

Ten slotte vroeg meester Govers aan de juryleden om zich niet te laten leiden door krantenartikels over de zaak. "Hij geeft wel effectief toe dat hij diverse mensen in de laatste fase van hun leven actief heeft geëuthanaseerd. Daarvoor moet hij gestraft worden. Welke straf is voor later."