Passagiers die weigeren hun gordel aan te doen, die al dan niet onder invloed van alcohol een stewardess de huid vol schelden, spugen of zelfs beginnen schoppen: het aantal gevallen van passagiers die amok maken op grote hoogte, zit in de lift.

De internationale federatie van luchtvaartmaatschappijen (IATA) telde in 2016 9.837 incidenten bij haar leden, ofwel één incident per 1.424 vluchten. Een verdubbeling in vergelijking met 2009. Ook bij Brussels Airlines krijgen ze jaarlijks zo’n 1.500 meldingen – dat cijfer ligt zo hoog omdat ook lichtere incidenten zijn meegeteld.

Het gaat om een stijging, maar of er nu werkelijk meer incidenten per vlucht zijn dan vroeger, kan woordvoerster Kim Daenen niet bevestigen: ‘Incidenten worden beter gemeld en we vervoeren meer passagiers. Maar onze crew heeft hoe dan ook dagelijks met het probleem te maken. Ons personeel is opgeleid om ermee om te gaan, maar bij zwaar verbaal of fysiek geweld zijn er meer instrumenten nodig om die passagiers te kunnen berechten.’

Brussels Airlines heeft zelf een zwarte lijst met passagiers die voor kortere periode of lange tijd niet meer mogen vliegen. Twee Nederlandse Europarlementsleden pleitten er gisteren voor om zo’n lijst over alle Europese luchtvaartmaatschappijen en grenzen heen beschikbaar te maken.

Stadionverbod

Ook Ivo Belet (CD&V) steunt het voorstel. ‘Een grensoverschrijdende lijst tegen “vliegtuighooligans”, zoals hooligans in het voetbal een stadionverbod krijgen, is een goed begin’, zegt hij. ‘Niet dat ze allemaal automatisch geweigerd moeten worden om te vliegen, voor sommigen kan het als waarschuwing al tellen. En als iemand in de lucht amok maakt, zou die ook in het land van aankomst moeten kunnen worden opgepakt. Nu kan een passagier alleen berecht worden in het land waar de vliegtuigmaatschappij geregistreerd staat.’

Voor het vliegtuig vertrekt, kan de kapitein een amokmaker de deur wijzen, maar wat met een Portugees die boven Frankrijk de crew aanvalt en in België landt? ‘De politie in het land van aankomst is nu vaak machteloos’, zegt een woordvoerder van IATA. ‘De passagier wordt vrijgelaten en kan zomaar een andere vlucht nemen.’ Daarom werken de federatie en de Verenigde Naties aan een internationaal wettelijk kader.

Maar een zwarte lijst vindt Mia Wouters, professor in luchtvaartrecht aan de UGent, te verregaand. ‘We moeten opletten dat de luchtvaartmaatschappijen niet te veel macht krijgen’, zegt ze.