De NAVO-bondgenoten gingen in 2014 het engagement aan om tegen 2024 twee procent van hun bbp te spenderen aan defensie. “Na jaren van afname, hebben we sinds 2014 drie jaar van toenemende defensie-uitgaven gezien bij de Europese bondgenoten en Canada, die oplopen tot een bijkomende 46 miljard Amerikaanse dollar”, aldus Stoltenberg.

In 2014 gaven drie lidstaten van de verdragsorganisatie 2 procent van het bbp of meer uit aan defensie. “Dit jaar verwachten we dat acht bondgenoten het doel halen. Tegen 2024 verwachten we dat minstens vijftien bondgenoten 2 procent van het bbp of meer aan defensie uitgeven”, zei Stoltenberg. “Dit is een grote vooruitgang en een goede start. Maar we hebben nog een lange weg af te leggen.”

Over welke landen het dan net zal gaan, zei Stoltenberg niet. Volgens cijfers die de NAVO vorig jaar in de zomer vrijgaf, haalden in 2017 de Verenigde Staten, Griekenland, het Verenigd Koninkrijk en naar verwachting voor het eerst ook Estland, Roemenië en Polen die 2 procent.

Vorig jaar beslisten de lidstaten dat ze jaarlijks verslag zullen uitbrengen over hun inspanningen op vlak van defensie-uitgaven, capaciteiten en bijdragen aan NAVO-missies en -operaties. De lidstaten stellen daarvoor nationale plannen op.

“De eerste reeks plannen is nu klaar. Morgen (woensdag) zullen we onze vooruitgang in kaart brengen”, aldus Stoltenberg. Volgens hem tonen die plannen aan dat de lidstaten meer zullen investeren.

Behalve hogere uitgaven, zei Stoltenberg dat de lidstaten ook meer zullen investeren in capaciteiten. Tegen 2024 zullen zo 22 bondgenoten naar verwachting 20 procent of meer van hun defensiebudget uitgeven aan uitrusting. Voorts zijn bijna alle lidstaten zinnens om hun bijdragen aan operaties, missies en activiteiten (zowel van de NAVO als zonder de organisatie) te behouden of op te voeren. “We gaan dus vooruit op zowel uitgaven, capaciteiten en bijdragen”, aldus de secretaris-generaal.

Samenwerking met Europese Unie

De plannen van de Europese Unie op vlak van defensie en de samenwerking tussen de NAVO en de EU zullen ook aan bod komen op de vergadering van woensdag en donderdag. Zo staat een ontmoeting met de Europese hoge vertegenwoordiger van het buitenlandse beleid Federica Mogherini op de agenda, naast een ontmoeting met vertegenwoordigers uit Zweden en Finland.

“Meer Europese defensie-uitgaven en capaciteiten kunnen de NAVO versterken en bijdragen tot een eerlijkere lastenverdeling”, zei Stoltenberg. Hij waarschuwde wel dat de EU-inspanningen geen alternatief voor de NAVO mogen zijn, maar dat die inspanningen “complementair” moeten zijn met de verdragsorganisatie.

“Het zou zinloos zijn om elkaar te beconcurreren, want we delen elkaars leden”, zei hij. Volgens Stoltenberg hebben de Europese leiders duidelijke garanties gegeven dat de EU-inspanningen complementair zullen zijn. “Ik verwelkom dat. Het kan de NAVO, Europa en de Europese Unie versterken”, zei hij nog. De NAVO wil ook een meer competitieve Europese defensie-industrie zien, wat volgens de secretaris-generaal in het belang is van alle bondgenoten.

Tijdens de NAVO-vergadering zullen de ministers ook nog beslissingen nemen over de modernisering van de commandostructuur. Zo zal er een commando komen voor de Altantische Oceaan, dat zich onder andere zal focussen op de bescherming van de maritieme communicatielijnen tussen Noord-Amerika en Europa. Ook komt er een nieuw commando voor de snellere verplaatsing van troepen en materiaal binnen Europa.