Direct naar artikelinhoud
Verkeersveiligheid

'Oké, ik beken, soms ben ik een middenvakrijder. Waarom is dat zo gevaarlijk?'

Open Vld dient een wetsvoorstel in om middenvakrijders harder aan te pakken.Beeld BELGAIMAGE

Geen grotere bron van ergernis op de Vlaamse snelwegen dan middenvakrijders, zo blijkt uit onderzoek. En om hen aan te pakken dienen twee Kamerleden van Open Vld een wetsvoorstel in. Maar waarom is het dan zo gevaarlijk? En waarom kunnen we het niet afleren?

Oké, ik beken. Zelf doe ik het soms ook, ik doe het graag, en wel om de simpele reden dat het middenvak meer mogelijkheden biedt. Als er een woeste vliegenier je met 150 kilometer per uur op het linkervak voorbij wil vlammen, dan kan die dat zonder dat jij in de weg rijdt. Dat scheelt hem weer wat van dat lichtengeknipper in je spiegels (want dat vind ik dan weer irritant). En tegelijk hoef je ook geen trage lummels of vrachtwagens voor je te tolereren – wat je dus op de rechtse rijstrook wel hebt. Uit het midden blijven vrachtwagens in het beste geval ook weg. 

En dat gevoel is iets typisch menselijks, zegt de Nederlandse verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen, die tot die bevinding is gekomen bij het bestuderen van hoe de Nederlanders de spitsrijstroken gebruiken. "Mensen denken inderdaad dat de rechtse rijstrook voor losers, vrachtwagens en de mindere goden op de snelweg is", zegt Tertoolen. "In het midden is het ook veel makkelijker om je snelheid aan te houden." 

'Mensen denken inderdaad dat de rechtse rijstrook voor losers, vrachtwagens en de mindere goden op de snelweg is'
Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen

Ergernis 

Maar het mag dus niet, volgens de wegcode. En volgens de Vlamingen zijn middenvakrijders ook de oorzaak van de meeste ergernis op de weg, zo heeft het verkeersinstituut Vias vorig jaar ontdekt in een onderzoek. Om de strijd aan te binden met hardnekkig middenvakrijden wil Open Vld nu ook de boetes verhogen die er momenteel op staan. "Het blokkeert de vlotte doorgang en creëert gevaarlijke situaties", zegt Open Vld-Kamerlid Sabien Lahaye-Battheu, die hierover een wetsvoorstel indient. "Zeker als je 110 rijdt in het midden." 

Want, zo redeneert Open Vld, het zet anderen ertoe aan om langs rechts in te halen. Om die aanzet nu extra af te raden wil de partij het middenvakrijden – wat momenteel een overtreding is van de eerste graad – gelijkstellen met het inhalen langs rechts (tweede graad). De boetes zouden daardoor omhoog gaan van 58 euro bij onmiddellijke inning (of 85 euro bij een minnelijke schikking) naar respectievelijk 116 en 160 euro.  

'We willen hiermee zowel de politie als de chauffeurs een signaal geven, om bij beide tot een mentaliteitswijziging te komen'
Sabien Lahaye-Battheu, Open Vld

Maar de boetes verhogen, is dat niet bijzonder onliberaal? "Ik wil er geen heksenjacht van maken", zegt Lahaye-Battheu. "Maar we willen hiermee zowel de politie als de chauffeurs een signaal geven, om bij beide tot een mentaliteitswijziging te komen. Want ik besef ook dat het niet eenvoudig is om hier streng op te controleren." 

Het voorstel van Lahaye-Battheu vindt ondertussen ook steun bij het verkeersinstituut Vias. Bij automobilistenorganisatie Touring hebben ze het dan weer minder begrepen op de hogere boetes. "Voor ons is het veel belangrijker dat ze de controles opvoeren", klinkt het bij woordvoerder Danny Smagghe.

Situatie

Verkeerspsycholoog Tertoolen is ook voorstander, maar vraagt zich toch af of meer controles wel doeltreffend zijn. Dat we hier sowieso zo veel mogelijk rechts moeten houden, is niet alleen bij wet zo bepaald, maar het is door onze infrastructuur ook hard nodig. 

"In de VS mag iedereen op gelijk welke rijstrook blijven rijden", vertelt Tertoolen. "Keep your lane heet dat principe, het is er ook toegelaten om langs rechts in te halen. Maar daar zijn de autosnelwegen natuurlijk lang en breed. In Nederland en België hebben de autosnelwegen enorm veel afritten. Dan is keep your lane niet erg handig. Rechts inhalen is dan zelfs heel gevaarlijk."  

Daarmee begrijpen we weer de noodzaak van het rechts rijden, maar strenger aanpakken van middenvakrijders blijft toch merkwaardig. Het grootste risico zou er hier namelijk in zitten dat je iemand anders aanzet tot iets gevaarlijks. Maar als je die logica doortrekt, moet je dan iemand die trager rijdt niet even streng beboeten als degene die tegen zijn bumper kleeft? 

'Als iemand langs rechts wil inhalen, dan is dat omdat hij inspeelt op een foute situatie'
Gerard Tertoolen, verkeerspsycholoog

 "Als iemand langs rechts wil inhalen, dan is dat omdat hij inspeelt op een foute situatie", verklaat Tertoolen. "Misschien is het voor die persoon zelfs veiliger om langs rechts in te halen en is links inhalen niet mogelijk. Maar degene die hardnekkig links blijft rijden, wat al niet mag, zet iemand anders er dan wel toe aan om iets strafbaars te doen." 

Doe het dus toch maar niet, vindt Tertoolen, die ook niet begrijpt waarom Nederland zo'n wet al niet lang geleden heeft ingevoerd. Maar misschien doen de Nederlanders het stiekem ook gewoon veel te graag. 

En ikzelf doe het voortaan enkel nog als niemand kijkt. Want mooi zijn toch de dagen waarop je met een streepje zon in het gezicht op het middenvak over een volledig lege autosnelweg kan cruisen. Even niet kiezen welke kant je opgaat, proeven van volmaakte vrijheid. Voelt u zich dan ook niet even een koning van de weg? 

******

De regels

Hardnekkig op het middenvak rijden – of hardnekkig links aanhouden – is volgens onze wegcode een overtreding van de eerste graad. In theorie moet "elke bestuurder die de rijbaan volgt, zo dicht mogelijk bij de rechterrand van die rijbaan blijven". 

Deze regel is de basis waarop regels rond inhalen of kruisen verdergaan. De regel zorgt er dus voor dat iedereen zijn plaats krijgt op de openbare weg en dat maakt het verkeer overzichtelijk en veilig.

Toch zijn er ook uitzonderingen. Zo mag je bijvoorbeeld bij druk verkeer – of zoals de Wegcode het omschrijft: "wanneer de verkeersdichtheid het rechtvaardigt" –  ook in meerdere files of in een rijstrook naar keuze rijden. Ook bij het voorsorteren voorziet de Wegcode logischerwijze een uitzondering.