Direct naar artikelinhoud
Griep

Waarom iedereen rondom u geveld lijkt te zijn door de griep

Snotteren en hoesten, je ontsnapt er in februari moeilijk aan.Beeld ANP

Voelt u ook zoveel hete voorhoofden in uw omgeving? De griepepidemie bereikt op dit moment haar hoogtepunt. Hoewel dat niet uitzonderlijk is – de piek valt elk jaar in deze periode – kampen ziekenhuizen met een overbezetting.

Er is momenteel in ons land geen rustig plekje te vinden of het wordt meteen opgeschrikt door gesnotter en gehoest. Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen in de wintermaanden. De griepepidemie wordt meestal ingezet in de maand januari en bereikt een hoogtepunt eind februari of begin maart, om dan weer plaats te maken voor de lente.

Ook dit jaar is dat opnieuw het geval. Het Wetenschappelijk Instituut voor de Volksgezondheid (WIV) luidde de voorspelbare alarmbel van de griepepidemie op 24 januari, toen de 'epidemische drempel' van 141 griepconsultaties op 100.000 Belgen voor de tweede week overschreden werd. Toen ging het om 226 consultaties op 100.000 Belgen, in drie weken tijd is dat aantal verdriedubbeld naar 669. Ook acute luchtweginfecties pieken op dit moment.

'In de wintermaanden verblijven we in gesloten ruimtes en verkleumd als we soms zijn, schurken we dicht tegen elkaar aan. In de zomer liggen we te zonnebaden in de open ruimte'
Dr. Marc Moens, voorzitter BVAS

De cijfers zijn evenwel vergelijkbaar met de twee voorbije winterseizoenen en zelfs een pak lager dan de piek van 2014-2015. "Al weet je natuurlijk nooit of die cijfers nog een hogere vlucht nemen. Een piek is pas te zien wanneer de daling is ingezet", bemerkt dokter Marc Moens, voorzitter van de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS).

De rode lijn toont de voortgang van de griepepidemie dit jaar.Beeld WIV

Dat de wintermaanden de griepepidemie in de hand werken is vooral te verklaren door de overdracht, die gebeurt namelijk via de lucht – hoesten en niezen – of direct contact. "In de wintermaanden verblijven we in gesloten ruimtes en verkleumd als we soms zijn, schurken we dicht tegen elkaar aan", ziet Moens. "Want in de zomer kan het evengoed, maar dan zijn we aan het zonnebaden in de open ruimte."

Bij kinderen van 5 tot en met 14 jaar liggen de griepcijfers het hoogst met 1.347 consultaties per 100.000 Belgen. Ook daar is een zekere logica aanwezig. "Bij hen zie je een en-en-verhaal", zegt Nathalie Bossuyt, epidemioloog bij het WIV. "Enerzijds hebben zij heel veel nauw contact met hun leeftijdsgenoten en familie, anderzijds heeft hun lichaam nog niet veel ervaring met het opboksen tegen virussen." Dankzij de krokusvakantie zou de overdracht wel kunnen stagneren, vandaar ook het vermoeden dat de piek bereikt is.

Overbezetting ziekenhuizen

Aan de andere kant van het spectrum, de 65-plussers, ligt het cijfer dan weer beduidend laag. Minder contact, dat zeker, maar wel een grote risicogroep. "Bezorgde stemmen in hun omgeving zorgen ervoor dat ze vaak rechtstreeks op spoed belanden", vertelt Peter Backx, woordvoerder van het BVAS.

Dat leidt tot een overbezetting van de ziekenhuizen, versterkt door de vele afwezigheden bij die andere risicogroep: de zorgverleners zelf. Bij een zware griepepidemie zit een groot deel van het verzorgend personeel natuurlijk ook thuis. "De impact daarvan op een goede werking mag je niet onderschatten", zegt Moens. Het BVAS stuurt aan op een goede samenwerking tussen huis- en spoedartsen om de gevallen van griep goed te spreiden volgens de ernst.

'Vaccineren blijft giswerk omdat het griepvirus heel snel kan wisselen in de expressie van antigenen, terwijl de vaccins niet elke stam van het virus dekken'
Dr. Marc Moens

Niet onbelangrijk, gezien de mogelijke complicaties. "We spreken toch van enkele honderden doden per jaar, en dat kan evengoed bij jonge mensen het geval zijn", zegt Moens, die zich een jongeman van 34 herinnert bij wie het griepvirus zich op de hartspier zette.

Vaccineren

Snel nog naar de dokter voor een prikje tegen de griep dan maar? Daarvoor lijkt het royaal te laat, aangezien zo'n vaccin enkele weken nodig heeft om te immuniseren. Volgens Moens blijft vaccineren sowieso wat giswerk. "Omdat het griepvirus heel snel kan wisselen in de expressie van antigenen, terwijl de vaccins niet elke stam van het virus dekken."

Wetenschappers zouden wel dicht bij een overkoepelend vaccin staan. "Misschien al volgend jaar", denkt Moens, al is het nog maar de vraag of zo'n almachtig prikje de griepepidemie naar de geschiedenisboeken verwijst. "Er zijn nog steeds veel mensen die weigeren om zich te laten vaccineren."