Een leugen over een ontmoeting met Vladimir Poetin kostte de Nederlandse buitenlandminister Halbe Zijlstra zijn baan.
In de marge van een gesprek over de politieke situatie in Nederland, begin december, trok Tom-Jan Meeus de aandacht van verslaggevers van dit blad op Halbe Zijlstra. Meeus volgt de Nederlandse politiek vanaf de eerste rij voor de krant NRC Handelsblad. Zijlstra, zei Meeus, zou Mark Rutte na de volgende verkiezingen opvolgen als leider van de liberale VVD. Rutte begon vorig jaar aan een derde mandaat als premier, dit keer van een coalitie met ook het christendemocratische CDA, het links-liberale D66 en de orthodox-protestantse partij ChristenUnie. Zijlstra speelde een grote rol in de coalitiegesprekken en werd minister van Buitenlandse Zaken.
De premier vond eerst niet dat zijn rechterhand moest opstappen. Dat valt zwaar tegen van Rutte én van zijn coalitiepartners
De nieuwe chef van de Nederlandse diplomatie vertelde al jaren dat hij in 2006, toen hij voor het olieconcern Shell werkte, een ontmoeting met de Russische president Vladimir Poetin bijwoonde. Die zou toen over zijn ambitie hebben gesproken om een nieuw Groot-Rusland te bouwen met, onder meer, Oekraïne en de Baltische staten. Journalisten van de krant de Volkskrant visten nu uit dat Zijlstra die ontmoeting niet zelf bijwoonde en dat hij het verhaal ook een forse draai gaf: Poetin sprak over het verleden van Rusland, niet over de toekomst ervan. Zijlstra spartelde nog tegen, maar stapte ten slotte toch op. Dat kon ook moeilijk anders. Hij zou vorige week ook een gesprek hebben met zijn Russische collega Sergej Lavrov, om die de levieten te lezen over het nepnieuws dat Rusland verspreidt over het incident met vlucht MH17 in 2014. Dat vliegtuig van Malaysia Airlines was onderweg van Amsterdam naar Kuala Lumpur, toen het met bijna tweehonderd Nederlanders aan boord boven oorlogsgebied in Oekraïne door een Russische raket werd neergehaald. De relaties tussen Nederland en Rusland zijn sindsdien erg gespannen.
Het was daarbij uitermate vervelend dat Rutte al wekenlang wist dat Zijlstra over de ontmoeting met Poetin loog. De premier vond eerst niet dat zijn rechterhand daarvoor moest opstappen. Dat valt zwaar tegen van Rutte én van zijn coalitiepartners. De Nederlandse diplomatie bepaalde namelijk mee de houding van de NAVO en de hele Europese Unie tegenover Rusland na de annexatie van de Krim. Het verhaal van Zijlstra past helemaal in een oud Koude Oorlogsdenken en leert weer dat fout nieuws niet altijd van dezelfde kant komt. De deconfiture van Rutte en Zijlstra komt ook op een moment dat meer Europese politici op een normalisering van de relaties met Rusland aansturen. De Belgische premier Charles Michel liep daarvoor recent in Moskou nog het vuur uit zijn sloffen.
