‘Niemand heeft iets gezien, omdat dat toen het systeem was’

Gial is geen Samusocial, zegt Rudi Vervoort (PS). © BELGA

Gial is geen Samusocial. Dat zei Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS), vanochtend op de RTBF. Dag na dag komen nieuwe onthullingen boven, maar, maakt hij zich sterk, dat is het verleden. ‘Vandaag gebeurt het niet meer zoals 20 of 25 jaar geleden.’

Peter De Lobel

De discussie over de Brusselse stads-vzw Gial gaat niet liggen. Dat Michel Leroy niet de enige directeur was die er als consultant betaald werd, was al bekend. Ook directeur-generaal Jan-Marc Goeders werkte in zo’n systeem. Maar in de Franstalige media komen dag na dag meer details naar boven, waardoor de zaak blijft etteren. Zo meldt de RTBF vandaag dat zijn dagvergoeding opliep tot 1.250 euro. Bovendien, schrijft dan weer L’Echo, lijkt ook bij een andere Brusselse organisatie, Brinfin, dat de schulden van de Brusselse gemeenten beheert, iets gelijkaardigs aan de hand met een consultancy-opdracht. Een topman daar zou zo 300.000 euro per jaar verdiend hebben.

Volgens Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) is men in Brussel, ook met burgemeester Philippe Close (PS), druk bezig de stallen uit te mesten. Zo was al beslist om Brinfin op te doeken. ‘We werken, we veranderen de zaken, dat men ons laat werken’, verdedigde hij op La Première, de RTBF-radio, zichzelf en zijn partij. De PS was in geen enkel van de schandalen van het voorbije jaar níet betrokken: Publifin, Samusocial en nu dus ook Gial. Neen, zegt Vervoort, dit is geen probleem van de PS alleen. ‘Dit gaat om een manier van besturen. En inderdaad, dat gebeurt vandaag niet meer zoals 20 of 25 jaar geleden.’

Vervoort hield vooral die lijn aan: het zijn praktijken uit het verleden, nu pakken we het anders aan. ‘Wat 25 jaar geleden gebeurde, zou men nu niet meer doen. De paradox bij Gial is zelfs dat ze zelf de audit besteld hebben waardoor ze nu in deze situatie zitten.’ Het nieuws over Goeders is volgens Vervoort ook geen nieuws. ‘De ploeg van Gial heeft al gecommuniceerd over de audit, waarin ook stond dat er zo een tiental gevallen waren. En die zijn geregulariseerd. Die man is trouwens aangeworven door het college van toen, met ook de MR en het CDH, na een grondig assessment.’ Het systeem waarbij een consultant aangeworven werd om jarenlang directeur te zijn bij een vzw die met publiek geld omgaat, was volgens Vervoort ‘à l’époque’, destijds, normaal. Gial kwam er om de informatica van de stad Brussel te beheren. ‘Maar we vonden geen personeel, we konden hen niet betalen.’ Daarom werd met consultants gewerkt.

Op de vraag waarom niemand daar ooit problemen van heeft gemaakt - er zaten immers toch vertegenwoordigers van het Gewest in de raad van bestuur - antwoordde de Brusselse MP dat men zich ‘in de context van toen moet verplaatsen’ om te oordelen. ‘Niemand heeft iets gezien, omdat dat toen het systeem was. Dat systeem was juridisch goedgekeurd, à l’époque. Nu is het gemakkelijk om te zeggen dat het allemaal niet mocht. Dat is a posteriori het proces maken van een manier van besturen die toen bestond. Het was er toen om te doen die informatica draaiende te krijgen in de gemeenten.’

‘On a toujours fait comme ça’

Toch blijft het dossier wringen. Er zijn immers geen openbare aanbestedingen geweest om de consultants aan te werven. Dat een opdracht, zoals in het geval van Leroy, 18 jaar duurt, neigt naar schijnzelfstandigheid. ‘Schijnzelfstandigheid? Onze hele maatschappij is georganiseerd met schijnzelfstandigen’, reageert Vervoort. ‘Wat is Uber, denkt u? Het was hier niet de bedoeling om mensen dikke vergoedingen te geven om niets te doen. Het ging erom met competente mensen te kunnen werken.’

De zaak heeft nog niet de omvang van het Samusocial-schandaal en Vervoort pikt het ook niet dat de vergelijking wordt gemaakt. ‘Dat ging om mandatarissen die fraudeerden. Dat is niet hetzelfde als een organisatie waar men constructies maakte die – de dag van vandaag – vragen oproepen.’

Het betoog van Vervoort kwam duidelijk niet op iedereen overtuigend over. Philippe Walkowiak, politiek commentator van de RTBF, schrijft dat de reactie ‘on a toujours fait comme ça’ – we hebben het altijd zo gedaan – stilaan een klassieker is geworden. Vaak volgt daarna de belofte dat het ‘beloofd, erewoord’ nooit meer zal gebeuren. Hij denkt dat de verkiezingen in oktober wel eens een rude awakening zouden kunnen worden. Voor verschillende partijen, maar voor de PS op kop.