Nog meer geld voor anti-terreurmacht in de Sahel

Waarom zijn er zoveel terreurbewegingen actief in de Sahel en waarom willen Europese landen miljoenen euro's besteden aan een regionale strijdmacht van vijf Sahellanden? Dat is de hamvraag bij deze conferentie vanmorgen in het Berlaymontgebouw in Brussel.  In de Sahel zijn meer dan twintig terreurgroepen actief . Daar zijn de laatste maanden ook nog verdreven IS-strijders bij gekomen, en dat in een moeilijk controleerbare regio. Europa is dan ook bang dat het terrorisme via de routes van mensensmokkelaars overwaait.  Ook de handel in wapens, drugs én mensen, die het terrorisme financieren, moet worden aangepakt, vinden de leiders.  

In december legde de Europese Unie al 50 miljoen euro op tafel voor de uitbouw van een regionale anti-terreurmacht van de zogenoemde G5. Nu komt daar nog 50 miljoen Europees geld bij.  Europees Buitenlandchef Federica Mogherini zegt dat de verschillende donoren op de conferentie samen 414 miljoen euro willen schenken, waarvan België een bijdrage levert van 1 miljoen euro. Dat is meer dan de 400 miljoen euro die was geraamd voor de strijdmacht van 5.000 militairen van Mauretanië, Mali, Burkina Faso, Niger en Tsjaad. 

Illegale migratie is een andere kopzorg voor de conferentieleden. Om te voorkomen dat ze migranten moeten opvangen die via smokkelroutes in de Sahel tot in Libië reizen en vandaar de Middellandse Zee proberen over te steken, willen ze de grens verleggen naar die regio zelf.  Dat proberen ze op te lossen door in de regio te investeren. Duitsland alleen al heeft er de komende drie jaar 1,5 miljard euro voor over. In totaal heeft de EU meer dan 8 miljard euro klaar voor ontwikkelingshulp, tussen 2014 en 2020. 

Het amalgaam van terreur, smokkel en illegale migratie komt niet alleen in het noorden van Afrika voor. Maar in de Sahel is er een bijkomend probleem: Niger is het land met de derde uraniumreserve ter wereld. Het Franse staatsbedrijf Areva ontgint het kostbare goedje uranaat al 40 jaar, in mijnen rond de stad Arlit. (zie foto) Een derde van de lampen in Frankrijk brandt dankzij dat uranium van Niger, en ook een kwart van de electriciteit in België is geïmporteerd uit het buitenland, vooral uit Frankrijk . 

Het is voor de plaatselijke en Europese leiders een nachtmerrie dat de grondstof in handen zou geraken van de terreurbendes. Die hebben in 2008 al vier werknemers ontvoerd,  en hebben sindsdien nog twee aanslagen gepleegd. 

De prijzen voor uranium zijn gedaald, maar vorig jaar had Areva nog een winst van meer dan 2 miljard euro, waarvan slechts een fractie aan belastingen wordt betaald aan de Nigerese overheid. Het contrast met de situatie van de bevolking in het armste land ter wereld kon niet groter zijn.  Om nog te zwijgen over de milieukost van de uraniumontginning: vervuiling, watertekort, radioactieve besmetting.  Zoals in heel wat andere Afrikaanse landen profiteren de Nigerese inwoners dus nauwelijks van de rijkdom in hun eigen ondergrond. Voor wie nadenkt over hun sociaal-economische uitwegen is de cirkel snel rond: armoede lijden, vluchten, smokkelen of vechten, zegt ook de Nigerese president Mahamadou Issoufou.