In Brussel breekt met de nodige zwanze het foertgevoel door

Het Samusocial-schandaal is nog maar het begin: het ene Brusselse bestuursvehikel na het andere blijkt door graaizucht besmet. En de Brusselse burger? Die schippert. Tussen onverschilligheid en woede, tussen politieke ontgoocheling en nieuw engagement.

Niet alleen bij de Brusselse vzw GIAL, die IT-diensten levert, kon een hoop belastinggeld in de zakken van enkelingen verdwijnen. Bij schuldbeheerder Brinfin, nog zo'n naam waar we het bestaan niet van vermoedden, vonden soortgelijke praktijken plaats. In het stadsvernieuwingsproject NEO lijken ze al even gangbare kost, zoals deze krant gisteren onthulde (DM 23/2).

Zo duidelijk is het wel: de zaak-Samusocial, die vorig jaar uitbarstte en PS-burgemeester Mayeur uit het pluche lichtte, oogt steeds meer als het topje van een ijsberg.

D'accord, GIAL en Brinfin zijn geen termen die, in de kroeg in de Marollen waar ik weleens kom, over de tongen rollen. Maar dat het er vaak genoeg over Brusselse politiek gaat, en dat het foertgevoel er met de nodige zwanze doorbreekt, reken maar.

Neen, het zijn niet bovengenoemde draken van vzw's die de malaise onder de Marolliens vatten. Hardnekkig, nu al bijna drie jaar aan een stuk, blijft de Voetgangerszone, de Piétonnier, als katalysator dienst doen. Handelaars en bewoners vragen zich met name af of ook het pas voorgestelde wijkcontract voor hun Marollen een knoeiboel wordt. En, de verse affaires in gedachten, wie er straks van de beschikbare 27 miljoen euro profiteert.

Om het nog even over voetgangers te hebben: er zijn andere, óók pijnlijke precedenten. Ik weet niet hoe vaak u een trottoir in de Brusselse binnenstad benut, maar uitkijken is de boodschap. Gaten met name, cement dat bij de heraanleg enkele jaren geleden zo onvakkundig geprepareerd werd dat het de straatstenen niet bij elkaar houdt. Ze schieten los, wippen naar boven, doen mensen struikelen – ocharme de Japanse toeriste die ik laatst nog op haar mond zag gaan; de stadsarbeiders ook die de woekerende 'kasseigaten' met wat asfalt dichtstoppen, maar onverbiddelijk ingehaald worden door steeds weer losse stenen. Ergens heeft iemand die bende op zijn kerfstok, toch?

Geen bindmiddel, sporadische lapmiddelen: het lijkt wel een metafoor voor Brussel. Regio en stad kampen met achterstandswijken, een groeiende kloof tussen rijk en arm, hoge schooluitval en dito jeugdwerkloosheid. Met schaamteloze graaicultuur, dat ook.

Een steen met een vuist

Hoe zou het dan komen dat de Brusselaars er amper in slagen om een vuist te maken? Hangen we niet aan elkaar? Hebben we het opgegeven? Zijn we te druk? De schok voorbij? Of weten we niet voor wie de vuist dan helemaal bestemd moet zijn?

Straks zijn er gemeenteraadsverkiezingen, PS en MR zullen alles doen om aan het roer te blijven, maar in de kroeg hoor je nu al het verzet: sommigen gaan niet langer stemmen, anderen blijken extreem-links genegen, nog anderen (veel Franstaligen, valt me op) de N-VA, want ook de rechtse Brusselse stem zoekt een alternatief.

Nu zult u denken: de Brusselaar is een antipolitieke populist geworden. Neen hoor, dan mist u de verbluffend positieve energie die deze stad hoe dan ook bezit, en het weerwerk dat even jonge als bevlogen politici ver van de vetpot leveren. Dan vergeet u alle solidariteit die Brusselaars voor de vluchtelingen of elkaar veil hebben, het multi-etnische en kosmopolitische experiment dat Brussel ontegensprekelijk geworden is.

Dan vergeet u de cultuur, misschien, en daar wou ik het nog even over hebben. Ik las dat IT-groep GIAL over de website van '2018 Jaar van de Contestatie' gegaan is, een reeks Brusselse expo's en lezingen die mei '68 in herinnering wil roepen.

Sous les pavés, la plage! heette het in Parijs. In Brussel heb ik nog geen strand gezien, maar los zíjn ze, de stenen. En jawel, ook op de website staat een steen. Met een krasse vuist erop.