Hoe verhinderen dat "digitale technologie" ook uw job afpakt?
Het viel internetpionier Jo Caudron op dat België werd opgeschrikt door twee stakingen, niet omdat het werk verhuist naar een goedkoop land, maar door de gevolgen van de digitale transformatie. Wat is de oorzaak, wat kunnen we doen en welke rol speel, ook jij, als consument?
België werd op korte termijn opgeschrikt door twee verschillende stakingen, met in beide gevallen gelijkaardige aanleidingen: bezorgdheid om de toekomst van jobs. Niet (meer) omdat de werkgelegenheid mogelijk naar lageloonlanden verhuist, maar omdat personeel wordt vervangen door machines en nieuwe businessmodellen: een schoolvoorbeeld van Digitale Transformatie.
Jobs worden vervangen door machines en nieuwe businessmodellen. Werknemers van warenhuisketen Carrefour proberen de zelfscanners in de supermarkten te boycotten en een week later staken de werknemers van De Lijn omdat ze vrezen voor toekomstig jobverlies. Hun bezorgdheid is gegrond: zowel de Retail sector, als die van het openbaar vervoer, zullen worden geconfronteerd met ingrijpende veranderingen met een grote impact op de werkgelegenheid en zelfs op de continuïteit van de bedrijven waar deze mensen vandaag voor werken.
Maar of deze acties werkelijke zin hebben?
"Boycot de zelfscankassa´s! Ze zijn de dood voor het kassapersoneel!"
Amazon wijst de weg naar de toekomst van Retail en de gevestigde waarden in de sector zullen zich moeten aanpassen om te overleven: thuislevering, e-commerce in verse voeding, kassaloze winkelervaringen à la Amazon Go,…
Het zijn één voor één transformatieve businessmodellen die het status quo in de retail op z’n kop zetten en grote gevolgen met zich meebrengen voor traditionele retailers en hun werknemers. Amazon wijst de weg naar de toekomst van Retail en zet het status quo op z’n kop.
En wanneer we naar de toekomst van mobiliteit kijken, wordt het nog erger. Algemeen wordt aangenomen dat op 7 tot 15 jaar tijd het hele concept van autobezit zal veranderen. Auto’s, trucks en bussen worden zelfrijdend en chauffeurs worden bijgevolg overbodig.
Alleen al in deze sector betekent dit de verdwijning van miljoenen jobs.
De verdwijning van miljoenen jobs in de komende twee decennia
Wat kunnen we hieraan doen? Kunnen we zulke doemscenario’s vermijden?
Het antwoord is neen.
Niet omdat we de disruptie op geen enkele manier een halt kunnen toeroepen of vertragen met wetten en regels, maar omdat wij – de consumenten – zelf aan de basis liggen van deze veranderingen.
We streven zelf naar drempelloze winkelervaringen, we willen Netflix en flexibele banking apps.
Deze disruptors bestaan omdat we ze zelf willen, niet omdat ze onvoldoende worden afgeblokt door de regering.
Een logische conclusie is dat we de huidige evolutie niet kunnen stoppen zolang wij – de consumenten – er zelf de grootste voorvechters van zijn en het ziet er niet naar uit dat dit in de nabije toekomst zal veranderen. Daarom moeten we deze veranderingen omarmen en oplossingen vinden voor de gevolgen.
Zolang wij – de consumenten – dit niet willen, kunnen we deze evoluties niet tegenhouden.
Het probleem met de maatregelen die retailers, banken en transportbedrijven en vele anderen nemen, is dat die geen antwoorden bieden op de echte uitdagingen van vandaag. Ze hebben er geen idee van hoe ze met de nakende transformatie moeten aanpakken. Ze geloven dat ze de toekomst met opgeheven hoofd tegemoet kunnen gaan door links en rechts hun kosten wat bij te schaven, door hun efficiëntieratio te stabiliseren en door hun bedrijf veilig te stellen voor hun aandeelhouders.
Oplossing?
Het enige antwoord op dit probleem is een gezamenlijke oplossing:
• Werknemers zullen zich bewust moeten worden van het feit dat e-commerce en thuislevering van voeding niet mogelijk zijn zonder de flexibiliteit van (andere) werknemers.
• Vakbonden zullen zich bewust moeten worden van het feit dat zij niet langer zouden mogen vechten voor historisch verworven rechten, dan wel voor de toekomstige rechten van werknemers.
• Bedrijven hebben de immense verantwoordelijkheid om werkende oplossingen te vinden, gebaseerd op nieuwe technologieën en aangepaste businessmodellen. Eens zij een sterke toekomstvisie hebben ontwikkeld, is het hun taak om hun mensen klaar te stomen om nieuwe rollen op te nemen binnen de organisatie, zij aan zij met technologie in een evenwichtige en efficiënte samenwerking tussen mens en machine, waarbij ze rekening moeten houden met de wensen van de consument van morgen.
• Aandeelhouders moeten de bedrijven toestaan om zwaar te investeren in deze toekomstvisie. Verschuivingen in hun portfolio’s moeten als doel hebben om de toekomst te financieren, niet om de huidige winsten veilig te stellen. Slagen ze hier niet in, dan zullen ze alle waarde uiteindelijk weer kwijtspelen.
• Ten slotte moeten beleidsmakers een positief kader creëren om innovatie mogelijk te maken, niet enkel in Tech, maar vooral in werkgelegenheid, belastingen en inkomens. Als we er niet in slagen om deze uitdagingen samen aan te gaan, worden we door de grote Tech Spelers uit verband gespeeld en verliezen we de strijd.
---
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst.