Wat als al de bewakingscamera's die we overal ophangen steeds slimmer worden?

Hoewel camera's in steeds hogere resoluties filmen, blijven ze eigenlijk oerdom. De geschoten beelden vertellen maar iets als er effectief iemand naar kijkt.

Denk aan politieagenten die beelden van een bewakingscamera opvragen om te controleren of een geseinde misdadiger zich op de luchthaven bevindt. Of denk aan massamanifestaties waarbij politieagenten in controlekamers naar tientallen schermen tegelijkertijd moeten kijken om mogelijke akkefietjes snel in de kiem te smoren. 

Beide voorbeelden vergen in de eerste plaats niet alleen veel camera's, maar achteraf ook veel menselijke ogen, met hun bijbehorende hersenen, om de opgenomen beelden te interpreteren. 

Maar wat als die camera's dat gewoon zelf zouden kunnen?

Door snelle technologische ontwikkelingen zijn mensen niet langer de enigen die camerabeelden kunnen interpreteren. Ook computers worden daar met de dag beter in. In België hebben we al de ANPR-camera's, die de nummerplaten van wagens monitoren. Als zo'n slimme camera een geseinde nummerplaat registreert op de E40 richting Brussel, krijgt de politie daar een melding van.

Robuuste dataset

Maar ANPR-camera's zijn maar een eerste stap in de evolutie van de slimme camera's. Dat bevestigt Tinne Tuytelaars, professor computervisie aan de KU Leuven. Zo bestaan er al verschillende softwareprogramma's die je kunt trainen om menselijke gezichten te herkennen.

"Kort door de bocht komt het erop neer dat je een computer voedt met een enorme dataset van foto's vol menselijke gezichten. Hierdoor zal de computer leren om gezichten te herkennen. Hoe meer gezichten je aan de computer toont, hoe beter die zal worden in het herkennen van gezichten." 

Tuytelaars benadrukt dat de software om zulke modellen te bouwen zo goed als op punt staat, maar dat de efficiëntie van een dergelijk systeem staat of valt met de kwaliteit van de data die je het geeft om te trainen. "Als je een systeem allemaal gezichten aanlevert met mooi geposeerde portretfoto's en je wilt mensen met camera's herkennen in een donker steegje, dan zal dat niet lukken." 

Wie dus naast nummerplaten ook mensen wil herkennen, moet een beroep doen op een robuuste dataset.

Rugzakken

Dat weten ze ook in Antwerpen, waar de politie proefprojecten organiseert om te kijken hoe slimme camerabeelden hun werk kunnen vergemakkelijken. 

"Iedereen is op zoek naar een systeem waarbij je een foto van een misdadiger kunt opladen in een systeem om via slimme camera's te checken waar die zich in je stad bevindt", zegt Johan Vermant, woordvoerder van de stad Antwerpen. "Maar daar zijn we nog lang niet. Uit praktijktests blijkt dat verdachte personen met een bepaald hoofddeksel of een bepaalde rugzak registreren niet eenvoudig is."

In Antwerpen zouden ze die slimme camerabeelden ook willen gebruiken om sneller te reageren op noodgevallen. "Stel je voor dat een camera perfect kan registreren wanneer iemand op straat een beroerte krijgt, of wanneer een fietser wordt aangereden. Dan kunnen de hulpdiensten sneller worden uitgestuurd."

Verdachte lichaamsbewegingen

Het doet allemaal een beetje denken aan Chinese toestanden, waarbij de Chinese overheid tientallen miljoenen camera's inzet om 'de veiligheid van haar burgers te verzekeren'. Maar wat met de privacy van de burgers? 

Zo worden beelden van Chinezen die oversteken als het stoplicht op rood staat publiekelijk getoond aan bushaltes, probeert men aan de hand van verdachte lichaamsbewegingen misdrijven te voorkomen en wordt iedereen met gezichtsherkenningssoftware constant geregistreerd.

"Zulke praktijken zijn in België helemaal niet denkbaar", reageert Olivier Van Raemdonck, woordvoerder van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA). Hij wijst erop dat de nieuwe camerawet in de mate van het mogelijke rekening houdt met de technologische evoluties die ons te wachten staan. "De nieuwe wet voorziet verschillende grendels om de privacy van burgers te beschermen."

Zo kunnen beelden van domme camera's enkel door politiemensen bekeken worden, een maand na de opname van bepaalde beelden hebben zij een bevel van de procureur des Konings nodig. Die zal dat enkel kunnen uitreiken als er op het misdrijf waarvoor de beelden gebruikt worden een gevangenisstraf staat van meer dan een jaar. 

"Diezelfde grendels zullen ook van toepassing zijn op gegevens die politiemensen via slimme camera's kunnen bemachtigen", besluit Van Raemdonck.