"Cannabisbeleid faalt: meer geweld en meer gebruikers naar psychiatrie"
Ons cannabisbeleid doet niet wat het moet doen. Dat is de conclusie van een onderzoeksteam van de KU Leuven en de Universiteit Gent. Het falende beleid heeft gevolgen voor de lokale markt én voor de gezondheid van de gebruikers. Er is duidelijk meer geweld, verbonden aan cannabisgebruik, én er zijn ook meer opnames in de psychiatrie.
Het rapport van de KU Leuven en de Universiteit Gent trekt aan de alarmbel: het beleid faalt, er zijn negatieve gevolgen en excessen en er is nood aan een nieuwe aanpak. Het onderzoeksteam erkent dat het cannabisbeleid in ons land op goede motieven is gebaseerd, maar de belangrijkste doelen zijn gewoonweg niet verwezenlijkt.
"De teelt is verschoven, van Marokko naar eigen land én naar Nederland. En dat heeft gevolgen voor de lokale economie: er is hier bij ons meer geweld, er is meer corruptie ook én er is schade aan de infrastructuur, aan de huizen waarin de cannabis wordt gekweekt", zegt professor Letizia Paoli van de KU Leuven. Dus, er is een geografische verschuiving van een deel van de problemen gelinkt aan cannabis.
Duidelijk meer geweld en corruptie op lokale markt, ook verdubbeling van opnames in psychiatrie"
Het aantal cannabisgebruikers is stabiel gebleven de voorbije jaren: bij de 18-jarigen zegt bijna 35 procent ooit al eens cannabis te hebben gebruikt, bij de 16-jarigen is dat bijna 18 procent. Maar het probleemgebruik is gestegen: "Het aantal afhankelijke gebruikers gaat omhoog en dat leidt tot meer opnames in de psychiatrie of in andere centra voor geestelijke gezondheidszorg", zegt Paoli. "Tussen 2000 en 2010 is het aantal opnames in de psychiatrie verdubbeld, dat zijn toch wel opvallende cijfers."
Wat is de ideale oplossing?
"Om te beginnen: het ideale beleid, de perfecte aanpak bestaat niet. En sowieso pleiten wij niet voor een totaalverbod. De repressieve aanpak is niet de oplossing, dat is al gebleken. Maar ik ben ook niet voor een volledig vrije markt."
Mogelijke alternatieven dan? "Volwassenen eigen kweek toelaten. In die zin zien we ook heil in de zogenoemde "social clubs", dat zijn kleine coöperatieven van volwassenen die kweken voor medicinaal of recreatief gebruik. Dat zijn initiatieven die het gebruik niet zullen reduceren, dat niet, maar die wel mogelijk zijn binnen het kader van de Europese wetgeving of de VN-verdragen", weet Paoli.
Ideaal zou zijn dat de overheid de markt controleert, maar dat is onhaalbaar
Maar het kan ook anders: "Een monopolie voor de staat. De ideaalsituatie volgens mij, maar realistisch onhaalbaar. Een vierde uitweg is licenties geven aan non-profitorganisaties. Zij kunnen dan kweken en verdelen onder geregistreerde gebruikers. Voordeel van deze oplossingen? Een sterke afname van het illegale gebruik, dat zeker. Maar die opties zijn in strijd met de Europese wetgeving en de bepalingen van de VN. Dus kunnen eigenlijk niet."
De pasklare oplossing ligt niet voor het grijpen, zoveel is duidelijk. "Cannabis is en blijft populair, er zal altijd winstbejag zijn en er zullen altijd probleemgebruikers zijn. Maar het beleid zou toch minder repressief moeten zijn. Het moet vooral efficiënter", klinkt het bij de onderzoekers.