De pijnstiller paracetamol – bekend onder de merknamen Perdolan en Dafalgan – is voor veel baby’s het eerste medicijn dat ze ooit binnenkrijgen. Ook voor zwangere vrouwen is het de eerste en zowat enige keuze. Met andere woorden: het is de veiligste pijnstiller op de markt. En toch was dit weekend op VTM Nieuws te horen hoe een jonge vrouw in het UZ Gent een nieuwe lever nodig had omdat ze te veel paracetamol geslikt had: gedurende twee weken, 7 à 8 tabletten van 1 gram per dag. Om hevige tandpijn tegen te gaan.

‘Het is een welbekende problematiek, maar we moeten het continu herhalen: een overdosis paracetamol kan leiden tot acuut leverfalen. In veel gevallen zou de patiënt zonder transplantatie binnen de tien dagen overlijden’, zegt professor hepatologie Frederik Nevens van het UZ Leuven.

In 1990 kwam leverfalen door een paracetamol-intoxicatie niet voor in Leuven, tussen 2011 en 2013 waren er 68 gevallen, blijkt uit een scriptie. ‘Vijf jaar geleden trok ik al aan de alarmbel, het probleem zat duidelijk in de lift’, aldus Nevens. ‘Tot een aantal jaar geleden was paracetamol te koop in dosissen van 500 mg, in dozen met maximaal 20 tabletten. Intussen vind je overal tabletten van 1 gram, in dozen van 100. Moet je daartegen zijn? Niet per se, op die manier is het makkelijker en goedkoper om aan dit medicijn te geraken. Maar het houdt een risico in.’

Apothekers en dokters moeten hameren op de maximale dosis: 3 à 4 gram per dag. Vaak luidt het advies om af te wisselen met die andere bekende pijnstiller, ibuprofen (bekend als Nurofen en Spidifen). ‘Dat is inderdaad een goede optie, al wordt alles erger als je van beide te veel inneemt. Vaak zien we dat een paracetamol-intoxicatie gepaard gaat met andere middelen, zoals andere medicijnen en alcohol. In combinatie bereik je dan sneller de gevarenzone’, waarschuwt Nevens.

‘Ook het gewicht van de patiënt speelt een rol’, zegt Luc Colenbie, transplantatiecoördinator aan het UZ Gent. ‘Een vrouw van 50 kilogram heeft sneller te veel binnen dan een man van 100.’

Een paracetamol-intoxicatie komt gemiddeld het meest voor bij jonge vrouwen. Omdat ze sneller paracetamol slikken of gevoeliger zijn? Dat is niet bekend.

Paracetamol is tegenwoordig de belangrijkste oorzaak van acuut leverfalen, maar Colenbie waarschuwt ook voor een andere, belangrijke: ‘Jaarlijks zien we patiënten die door giftige paddenstoelen zware leverproblemen oplopen. Ook dat is iets dat mensen in alle onschuld slikken.’