BelPIU, of de Belgian Passenger Information Unit, gaat officieel van start. Bedoeling is alle passagiers op de luchthavens en op het internationale trein-, bus- en scheepvaartverkeer te controleren. Momenteel wordt al bijna een derde van alle passagiers op de luchthavens gecontroleerd, maar binnenkort moet dat naar zestig en op termijn naar 100 procent. Tegen eind 2019 moet de hele luchtvaartsector aangesloten zijn.

De federale politie werkt voor PIU samen met de Staatsveiligheid, de militaire inlichtingendienst Adiv en de douane. Dertig gedetacheerden van die vier diensten werken samen in een streng beveiligde ruimte in de gebouwen van het federaal Crisiscentrum. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA), eurocommissaris voor Veiligheid Julian King en de verantwoordelijken van alle betrokken diensten kwamen maandagochtend samen in Brussel om het protocolakkoord te ondertekenen.

Hoe werkt het?

De data komen 48 uur voor het vertrek van een vlucht binnen in de PIU-databank, waarna de medewerkers die kunnen analyseren op basis van de ‘watchlists’ van de Staasveiligheid, de Adiv, de douane en de federale politie. Bij een ‘hit’ wordt de informatie meteen gedeeld tussen alle diensten en wordt beslist welke actie nodig is: een persoon kan onderschept, ondervraagd en aangehouden worden, maar de diensten kunnen ook beslissen om de informatie gewoon toe te voegen aan de databanken om zo onder meer drugsnetwerken in kaart te brengen. Op die manier is maandagochtend bijvoorbeeld nog een drugskoerier met 160 kilogram drugs onderschept.

Om ook lastminute-passagiers te kunnen controleren, sturen de luchtvaartmaatschappijen de gegevens vlak voor het vertrek van de vlucht nog eens door.

De betrokken diensten proberen veiligheid wel altijd af te wegen tegenover het vrije verkeer van personen en de privacy, benadrukte Jambon. ‘Enkel de medewerkers van de PIU hebben toegang tot de gegevens, en ze kunnen ze ook niet zomaar raadplegen. Screenen doen we in zaken van zware, vaak georganiseerde criminaliteit, zoals mensenhandel, drugstrafiek of terrorisme.’