Het dossier dat Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk indienden om enkele cruciale sites te laten erkennen als werelderfgoed door Unesco, heeft begin dit jaar van Icomos, het onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan van het Werelderfgoedcomité, in een tussentijds evaluatierapport een negatief advies gekregen. Dat heeft minister-president en minister van Erfgoed Bourgeois in de bevoegde commissie geantwoord op een vraag van Vlaams parlementslid Tine Soens (SP.A). Naar aanleiding van de honderdjarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog maakte België een selectie van 43 sites en Frankrijk 66, waarna het dossier begin 2017 werd ingediend.

‘Het Icomos-panel concludeert dat ons dossier geen uitzonderlijke universele waarde vertegenwoordigt, en adviseert daarom een niet-inschrijving op de Werelderfgoedlijst’, aldus minister-president Bourgeois. ‘Dit strenge besluit komt tot stand op basis van voornamelijk principiële argumenten. Icomos hanteert, naar onze mening, een eerder eenzijdige kijk op het dossier, waarbij vooral het oorlogsgerelateerde karakter ervan wordt belicht.’

‘Icomos negeert, volgens ons, dat het dossier volledig in lijn ligt met de principes die aan basis lagen van de oprichting van Unesco’, vindt Bourgeois. ‘Dit is geen dossier over de slagvelden van WO I, met alle mogelijk associaties met oorlog, geweld, triomfalisme. Het is een dossier dat gericht is op de begraafplaatsen en herdenkingssites van WO I, op vrede, waarden, individuen, verzoening.’

Dossier herzien

Bourgeois verwijst ook naar de erkenning van onder meer Auschwitz en Hiroshima. De partners hebben Icomos aanvullende informatie bezorgd over de bedenkingen. Icomos zal het dossier herzien en een rapport opmaken voor het Werelderfgoedcentrum. Een nieuw advies zou er half mei moeten komen. Maar zelfs een negatief advies hoeft geen slecht nieuws te betekenen, want Icomos heeft geen finaal zeggenschap. ‘Maar’, zegt Bourgeois, ‘als Icomos negatief adviseert, zou het echt een primeur zijn als er toch een positieve beslissing zou komen.’

‘Erfgoed wordt gezien als een instrument van vrede. Ik vraag dat Vlaanderen er alles aan doet om de sites erkend te krijgen’, vult Tine Soens aan, die het cynisch zou vinden mocht Unesco de sites niet erkennen als werelderfgoed. Ze vindt de sites in het kader van herinneringseducatie en vredeseducatie van groot belang.