Vielen er eind jaren 80 in ons land nog circa 280.000 arbeids­ongevallen te betreuren, dan is dat cijfer in 2016 (de recentste statistieken) meer dan gehalveerd tot 120.000. “Goed nieuws”, zegt Herman Fonck, diensthoofd Ondernemingen bij het ACV. “Bedrijven zetten meer in op preventie en door de sterke verschuiving van industriële taken naar administratie en dienstverlening verdwijnen de gevaarlijkste jobs stilaan.”

Maar dat zegebulletin vertelt slechts een stukje van het verhaal. “De daling is uitsluitend te danken aan de lichte ­arbeidsongevallen: die met tijdelijke of helemaal geen arbeidsongeschiktheid. Kijken we naar de zware arbeids­ongevallen met blijvende ongeschiktheid, dan waren dat er in 2016 exact 11.928. Bijna duizend meer dan in 1980. Daarmee ligt het aantal zware arbeidsongevallen per 1.000 werknemers vandaag zelfs hoger dan toen.”

Naar de redenen is het gissen. “Er zijn wel enkele denkpistes”, zegt Fonck. “In tijden van economische groei wordt meer gewerkt met onderaannemers en interims. Die lopen dubbel zoveel risico op een arbeidsongeval: ze hebben vaak minder ervaring of kennen het werkterrein minder goed. Al zouden sommige grote bedrijven ongevallen ook liever ­intern afhandelen, uit angst voor negatieve reclame of een fikse verhoging van hun verzekeringspremie.”

In ons land is een arbeids­ongevallenverzekering verplicht voor elk privébedrijf. Het is de verzekeraar, niet de werkgever, die beslist of een arbeidsongeval erkend en dus vergoed wordt. “De voorbije 10 jaar is het aantal weigeringen verdubbeld en in vergelijking met 1985 zelfs meer dan vervijfvoudigd”, zegt Fonck. “In 2016 weigerden de verzekeraars 18.488 arbeidsongevallen te erkennen. Dat is ruim één dossier op de tien. En lang niet altijd terecht. Wij vermoeden dat jaarlijks aan minstens 2.335 slachtoffers onterecht een vergoeding wordt geweigerd.”

Van en naar werk

Want de ene verzekeraar stuurt slachtoffers van een bedrijfsongeval vaker wandelen dan de andere, zo blijkt uit cijfers van Fedris, het Federaal Agentschap voor Beroepsrisico’s. “Dat geldt zeker voor ongevallen op de weg van en naar het werk”, stelt Fonck. “Ofwel sjoemelen klanten van Axa en Federale vier tot vijf keer meer dan werkgevers die bij Fidea of P&V verzekerd zijn, ofwel gaat het om een strategie van de verzekeraars in kwestie om bewust extra streng te zijn.”

In een reactie wijst AXA erop dat het aantal weigeringen geen weerspiegeling is van de kwaliteit van het schadebeheer. “Anders dan sommige collega’s aanvaarden wij geen onvolledige dossiers en sporen wij onze klanten aan om élk arbeidsongeval, hoe klein ook, aan te geven. Die benadering zorgt voor een hoger weigeringspercentage, al is dat cijfer de laatste jaren aan het dalen”, zegt woordvoerder Gianni De Muynck. Hij voegt eraan toe dat slachtoffers zich altijd kunnen richten tot ­Fedris of de arbeidsrechtbank indien ze de weigering onterecht vinden.