Olieverbruik op 10 jaar tijd met een tiende gestegen

Koeweit is één van de Arabische Golfstaten die schatrijk geworden is door olie. Olie is zowat de enige bron van inkomsten voor Koeweit. Het land haalt ruim 85 procent van zijn inkomsten uit olie en gas. De rest komt voornamelijk van beleggingen met… oliegeld. Koeweit bezit maar liefst 8 procent van de wereldwijde oliereserves, en dat voor een landje dat bijna de helft kleiner is dan België en 4 miljoen inwoners telt. Er is geen enkel land dat per hoofd van de bevolking meer olie bezit dan Koeweit. De enorme olie- en gasreserves maken dat Koeweit één van de rijkste landen ter wereld is. De Koeweiti’s zien olie dan ook liever niet verdwijnen, en verwachten dat de reserves nog tientallen jaren zullen meegaan.

Olie is dan ook de belangrijkste energiebron ter wereld. Dat komt omdat vooral ons transport nog op olie teert: de benzine en diesel voor onze auto- en vrachtwagenvloot, de kerosine voor onze vliegtuigen, de ruwe bunkerolie voor de grote zeeschepen, het pek en asfalt op onze wegen: ze komen allemaal uit aardolie. En dan hebben we het nog niet over de stookolieketels voor de verwarming van gebouwen. Na de steenkool is huisbrandolie de meest vervuilende brandstof voor broeikasgassen: per kWh geleverde energie gaat er circa 260 gram CO2 de lucht in bij een verbrandingsketel op stookolie. Voor een gasverbrandingsketel is dat 20 procent minder.

Als directe energiebron is olie dus enorm belastend voor ons milieu. Maar uit olie haal je meer dan energie: het vormt de basis van plastics, allerlei kunststoffen en medicijnen. Rond de olie is een hele chemische industrie gegroeid. Eén van de belangrijkste clusters ter wereld is die van Antwerpen-Rotterdam, een enorm chemisch en petrochemisch complex, het grootste van Europa. Het vormt een grote toegevoegde waarde en is een bron van welvaart. Olie is in onze samenleving heel diep doorgedrongen: het vormt dan ook een uitdaging om ons los te koppelen van het zwarte goud.

Want intussen laten de effecten van de opwarming zich al hard voelen, zo blijkt uit het bezoek van Natalie en Jonas aan Isle de Jean-Charles in het zuiden van de Amerikaanse staat Louisiana aan de Golf van Mexico. Het gebied is letterlijk ten onder aan het gaan aan de klimaatopwarming: door de stijgende zeespiegel is maar liefst 98 procent van het land al verdwenen. De rest wordt aangetast door verzilting, orkanen en erosie.

De situatie is onleefbaar geworden voor de inwoners van Isle de Jean-Charles: ze moeten massaal de regio verlaten. En de situatie wordt nog verergerd door de nabijgelegen olie- en gaswinningsgebieden. Om de boorplatformen beter te bereiken zijn er door de regio grote kanalen gegraven. Die nu een rode loper blijken te zijn waarop nog meer water het al bijna verdronken land in spoelt.

• Olie de grootste energiebron ter wereld is: 33% van onze energie komt uit olie
• Olie na steenkool, de schadelijkste fossiele brandstof is: uit olie komt ruim 20% meer CO2 vrij dan uit de verbranding van aardgas
• De vraag naar olie wereldwijd jaar na jaar blijft groeien: in 2017 steeg de olieconsumptie alweer met 1,6% (bron: IEA)
• Het verbruik van aardolie op 11 jaar tijd met 11% is gestegen: in 2006 bedroeg de wereldwijde consumptie 3.984,2 miljoen ton, in 2016 was dat al 4.418,2 miljoen ton (bron: BP World Energy 2017)

• Het extra verbruik bijna uitsluitend op het conto van de ontwikkelingslanden en Azië kwam: ze slurpten bijna 600 miljoen ton extra aardolie op, terwijl de OESO-landen ruim 200 miljoen ton minder verbruikten
• De Verenigde Staten sinds een paar jaar de (opnieuw) grootste olieproducent ter wereld is: in de wereldranking gaat de VS nipt Saoedi-Arabië vooraf, gevolgd door Rusland, Canada en China: die koppositie heeft alles te maken met de ontginning van schalieolie en -gas